ZENDINGSWERK OP BORNEO

We ontvingen van de kerk van Drachten volgend verslag, waaraan we gaarne op haar verzoek plaats verlenen.

Ongeveer een half jaar lang heeft Uw Raad officieel niets vernomen van de arbeid op West Borneo. Dat ligt wel niet daaraan, dat er met betrekking tot dit zendingsterrein niets gebeurde of dat er door Ds Agema niets werd verricht. Integendeel, er is veel gebeurd, maar de dingen ontwikkelden zich op zulk een wijze en in zulk een tempo, dat definitieve mededelingen eerst nu gedaan kunnen worden. We willen beginnen, niet om redenen van belangrijkheid, doch om een goede volgorde te verkrijgen, met het verhaal over wat er aan het thuisfront gebeurd Is. In December 1950 vertrok Ds Agema^naar West Borneo. Hij nam zijn intrek bij de familie Dr Hofsteenge te Ngabang. Zoals U zich nog zult kunnen herinneren, ligt deze plaats buiten het afgebakende zendingsterreln. Een woning was op dat terrein evenwel niet beschikbaar en met de bouw daarvan wilden de kerkeraad noch Ds Agema grote haast maken. Het nog geheel maagdelijk terrein moest eerst goed verkend worden opdat zo een goede plaats van definitieve vestiging zou kunnen worden uitgezocht. Daarbij moest Ds Agema eerst over gegevens beschikkeu, door hemzelf bijeengebracht. IJverig heeft hij zich vaxL zijn taak gekweten. Een drietal toumé's, sommigen van een duur van bijna twee maanden, heeft, hij gemaakt. Alle gerief heeft hij zich daarbij ontzegd, ' maar het resultaat ervan, dat hij in brede rapporten voor de kerkeraad heeft neergelegd, deden ons steeds meer bijzonderheden kennen omtrent terrein en bevolking. Deze verkennmgsarbeid duurde nog voort toen na een half jaar Mevr. Agema met haar kinderen in Ngabang arriveerde. Als woning werd toen beschikbaar gesteld een g^edeelte van de woning van de verpleegsters Bos en Haan, die Dr Hofsteenge assisteren, en ook leden onzer kerken zijn. De kerkeraad wil ook hier zijn dankbaarheid uitspreken voor de hulp geboden door deze broeders en zusters aan het zendelmgsgezln.

Reeds heel spoedig na de komst van Mevr. Agema gebeurde er echter iets, da); de kerkeraad van Drachten plaatste voor een moeilijke keuze. We hadden ons reeds geweiid aan de gedachte, dat • we voorlopig enige jaren niet meer zouden staan voor voorbereidend werk. Ds Agema zou Immers enige tijd nodig hebben voor de bepaling van een plaats voor woningbouw. Daarna zouden we hoogstens te maken krijgen met de wijze van die woningbouw en het vinden van geldmiddelen daarvoor, en dan, dan zou er een tijd van geduldig wachten volgen. Ds Agema zou een Daya-taal moeten leren, naast het Maleisch dat hij reeds goed beheerst en rustig beginnen aan de uitzaai van het Evangeliezaad. Evenwel, plotseling verandert de gehele situatie door een brief uit Indonesië. Van de Synode-Raad van de Protestantse Kerk komt de mededeling, dat hij onvoorwaaj-delijk wil overdragen aan de kerk van Drachten het terrein Benkajang- Sinkawang. Naar dit terrein was oorspronkelijk ook de begeerte uitgegaan. Het ligt noordelijk van het terrein waarnaar Ds Agema tenslotte vertrokken was. Een kleingedeelte ervan vormde zelfs het noordelijk deel van dat terrein.

Waarom begeerden we indertijd dat terrein Sinkawang- Benkajang? Dit terrein was o.m. verkend door br. C. C. de Vries, die daarover reeds in 1948 breedvoerig aan de Friese Kerken rapporteerde. Daar bevonden en bevinden zich kleine groepjes verweesde, zeer onkundige „Christenen" met het Evangelie in aanraJcing gekomen, zeer vluchtig, door de arbeid van een Amerikaanse vliegende zendeling. Bij enkele groepjes was de inzinking zeer groot, bij anderen was er nog enig leven en de vraag naar een verkondiger van Gods Woord om hen de Schriften nader uit te leggen. Na het vertrek van de Amerikaanse zendeling, jaren nadien zelfs, ontfermde de Prot. Kerk van Indonesië zich over deze mensen, maar deed er practisch niets anders dan wat geld sturen voor de mannen die zich als voorgangers opwierpen. Op ons verzoek zeide de Prot. Kerk ons aanvankelijk toe, dit terrein, waar we dus reeds enig aanknopingspunt zouden vmden, over te dragen. Evenwel, enige tijd vóór de uitzending van Ds Agema kregen we bericht, dat de overdracht niet zou kunnen doorgaan, wanneer de kerk van Drachten niet bereid zou zijn oecumenisch samen te werken met alle andere zendingsinstanties. Bovendien zouden de kerken die mochten ontstaan op het over te dragen terrein. Ingevoegd moeten worden m het verband van de (moderne) Prot. kerk van Indonesië. Vanzelfsprekend kon de Kerkeraad hierop om der wille van de waarhela van het Woord onzes Gods niet ingaan; een ander terrein werd gekozen, in dezelfde buurt gelegen, vanaf welk terrein ook contacten bestonden met het terrein Sinka^ wang-Benkajang. In Juli j.l. kwam echter het bovengenoemde bericht, waarbij de Synode-Raad zich bereid verklaarde het terrein onvoorwaardelijk over te dragen. Geen voorwaarde over de wijze van be-arbeiduig werd dus meei gesteld. Zelfs gaan de — overigens geringe — bezittingei. bij gesloten beurzen over. De kerkeraad heeft zich lang op dit voorstel bezonnen. Ds Agema had op het terrein, oostelijk van Ngabang contacten gelegd. Wel niet vele, maar in de meeste kampongs van belang was hij toch

eenmaal geweest; in sommige zelfs twee- of driemaal. Toch wogen ons de aanvankelijke begeerte en het heil van die verweesde groepjes „Christenen" zo zwaar, dat we Ds Agema de vrijheid gaven ook dit terrein grondig te verkennen. Hij is terstond na aankomst van zijn vrouw op reis gegaan en heeft twee maanden lang gezworven tussen Benkajang en Slhkawang. Zijn ervaringen sloten zich aan bij die van br. C. C. de Vries. Zijn uitelndelijlt advies was dan ook: stel de verwachtingen niet te hoog maar aanvaard toch dit terrein. Bij de Synode-Raad van de Prot. kerk heeft de kerkeraad toen nog de voorwaarde gesteld van de overplaatsing van een Batakse iguru, en toen was het wachten op het beslissend bericht vain do Prot. Synode-Raad. Deze week Is nu dat bericht afge-

komen en geheel naar onze wens. Met 1 Januari wordi het gebied tussen Benkajang-Sinkawang overgenomen, Aan Ds Agema Is telegrafisch opdracht gegeven zich naar Sinkawang te begeven om daar de woning over te nemen, die nu nog bewoond wordt door de bovengenoemde Batakse guru. Hiermede heeft de Here ons dan ook de oplossing gegeven voor het buitengewoon moeilijk© huisvestingsprobleem. Ook het terrein zélf heeft enkele grote voordelen. In de eerste plaats liggen de kampongs wel her en der verspreid, zonder behooriijke wegenverbtndlng net als op het oude terrein, maar men kan vanuit Sinkawang èn vanuit Benkajang (hoogstwaarschijnlijk de toekomstige woonplaats van de zendeling voor een latere tijd) langs de hoofdweg toch spoedig in de buurt van zo'n kampong komen. In de tweede plaats is het zo mooi, dat tussen Benkajang en Sinkawang wel 35 kampongs dezelfde taal spreken, . het z.g. Larahdialect.

Dat dit voor Ds Agema iets moois is, zult ge verstaan als ge weet, dat m vele gevallen 5—-10 kampongs slechts dezelfde taal hebben. Zo leeft dan bij ons de hede: Here, zegen deze arbeid!

Wat het werk op Borneo betreft: Ds Agema heeft het eerste jaar bijna achter de rug. Hij heeft een zwaar jaar gehad. Zelf spreekt hij daarover ook niet slechts eenmaal. Maar wij lezen het uit rapporten van respectabele omvang. (In het geheel hebben we rond 100 bldz. dicht getypte vellen van hem ontvangen met allerlei gegevens over terrein, volk en werk). Zijn werkmdeling ziet er In hoofdzaak als volgt uit: Hij begint een tournee, die, zoals gezegd, tussen de 6 en de 8 weken duurt. Per flets begeeft hij zich zo ver als dat gaat naar het doel van de reis. Erg ver is dat meestal met. De fiets moet al spoedig m een toko of een pasangrahan (winkel of herberg) achtergelaten worden, ergens aan de hoofdweg. Dan wordt de bagage op de (eigen) rug geladen en' te voet gaat de tocht verder langs allerlei paadjes, waarop alleen de ervarmg je doet gaan (ze hebben de breedte van een menselijke voet!). Verdwalen heeft 50 pet. kans alleen best, en aankomen aan het doel ook 50 pet. In een kampong wordt het dorpshoofd opgezocht. En dan maar praten, praten. Elen moeilijke bezigheid. Het Maleis is bij vele Daya's ook al Frans. En Ds Agema moet zich dus behelpen met dat Maleis en de weinige woorden uit de Daya-dialecten die hij door horen op opschrijven geleerd heeft. Het gesprek duurt tot diep in de nacht. En dan slapen, gewoon op de vloer van de kampong met al z'n spleten en tochtreten. En dan de volgende dag weeï verder. Meestal regent het. Borneo is een zeer regenachtig eiland. En dan bij aankomst jn een volgende kampong precies hetzelfde. Vermoeiend werk. Studie van de taal, bij-houden van de aantekeningen en vooral de persoonlijke bijbelstudie geschieden onderweg; zittende in het oerwoud treffen de Daya's dan Ds Agema aan. Meestal is de ontvangst hartelijk, maar de rapporten In dagboekvorm geschreven gewagen ook van onverschillige tot zeer vijandige bejegening. Alhoewel Ds Agema zijn verhalen argeloos neerschrijft, niet altijd doordrongen naar het ons toeschijnt van het gevaar dat dreigt en door de Here gezegend met een grote geloofsmoed, krijgt de kerkera'ad de indruk, dat het leven van de zendeling reeds meermalen bedreigd is geworden m het Indlë van heden.

God, die de mensenkarakters vormt, heeft hem gelukkig begiftigd met een zeldzame evenwichtigheid en koelbloedigheid die reeds hier op te merken waren, en die, gedragen door het geloofsvertrouwen, hem maken tot de man, waarvoor wij de Here danken dat Hij hem ons gegeven heeft. Ook lichamelijk Is God hem nabij .geweest. Hij heeft het ongezonde klimaat en het harde, zwervende leven kunnen verdragen, zonder ooit een klacht te laten horen en schrijft zelf, dat de Here hem een wonderlijke frisheid en uithoudingsvermogen heeft geschonken tot dusver en dit terwijl hij hoofdzakelijk mee-eet wat de bevolking eet, en gemiddeld ook met meer krijgt dan deze mensen, gedurende de tijd van de tournee. Bljzondere volharding m de trouw is er ook nodig, wanneer hij op tournee mensen ontmoet die Baptistisch zendtogdrljven, of ook Roomse missionarissen. De kerkeraad verheugt zich over de houding die Ds Agema in zulke gevallen aanneemt. Dat is In een land waar men slechts zeer zelden een blanke ontmoet, een moeilijke zaak, maar God geeft hem getrouwheid om ook dan de afgelegde belijdenis trouw te blijven, al kost hem dat smaad en hoon, soms zelfs van de kant van hen, van wie hij anders mocht verwachten.

Keert Ds Agema van zijn. tournee terug, dan blijft hij meestal ongeveer 3 weken te Ngabang. In die weken preekt hij één keer per Zondag voor de daar wonende broeders en zusters (de andere dienst leest hij een preek van een van onze predikanten, om zelf niet te veel tijd voor zijn eigenlijke arbeid te verliezen). Verder bekwaamt hij zich dan m de taal, door uitwerking en opneming van het geschrevene en typt een rapport voor de kerkeraad lu Drachten en dan vangt een nieuwe reis aan! God geve zijn zegen over deze moeizame arbeid. Gelukkig mogen we ook over zijn vrouw en kinderen het goede horen. Mevr. Agema zal trouwens wel blij zijn wanneer ze straks haar eigen huishouding mag opbouwen, voorlopig In Sinkawang. De drie kleintjes pasten zich wonderwel aan aan het nieuwe land. Dat de Here hen allen moge sparen.

Voor de kerken, die niet met ons samenwerken, Is dit het laatste verslag van de arbeid. Wij prijzen ons gelukkig, dat hoogstwaarschijnlijk m een zendingsblad, gezamenlijk uit te geven door de zendende Kerken door het gehele land, TT toch ook In vervolg zult kunnen volgen, wat de Here doet en laat doen op West-Borneo. Eén verzoek moge de Kerkeraad trouwens toch a.an al de Kerkeraden doen: Wilt ook de zendtog op West-Borneo gedurig gedenken voor Gods aangezicht in de ambtelijke voorbede. De Here zegene al de gemeenten, ook ta hetgeen ze, tot vervulling van de opdracht in het zendingsbevel gegeven, behoeven.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen