VU Magazine 1974 - pagina 44

godsdienstsociologische opstellen onder redactie van prof. dr. K. Dobbeiaere en prof. dr. L. Laeyendecker

Godsdienst, kerk en samenleving Een bloemlezing, met daaraan toegevoegde commentaren, uit het v/erk van bekende sociologen uit verschillende tijdvakken. De bundel is als volgt opgebouwd: Deel 1

Deel II Deel III

Deel IV

De klassieke godsdienstsociologie De kerksociologie De hedendaagse godsdienstsociologie Kerksociologie, , sociologie en theologie

ISBN 90 237 6023 9/ 404 biz, / f 39,50

Universitaire Pers Rotterdam

42

Tot nog toe spraken we zonder nadere nuancering van audio-visuele media maar radio en televisie zijn ongelijke kommunikatiemiddelen en daarom dringt de vraagt zich op of één van beide media wellicht het meest geëigend is voor de uitzending van een kerkdienst dan wel van een meer aangepaste liturgieviering. Het is in dit verband niet de vraag in hoeverre de christelijke waarheid 'optisch vertaalbaar' is. Het gaat immers bij televisieuitzending niet om visualisering van de christelijke geloofsinhoud maar van een liturgievierende gemeente. Een exklusieve voorkeur voor radio omdat het geloof uit het gehóór is, is o.i. evenmin ter zake. Nergens in de bijbel wordt een principieel verschil gemaakt tussen auditieve en visuele perceptie. Trouwens ook de psychologie leert dat men de verschillende waarnemingsvormen niet te geïsoleerd van het totaal van het menselijk gedragen kan beschouwen.

tr\Bga2.\ne

voor onze vraagstelling. Televisie vraagt om een koele benadering. Een verslaggever die bij de uitzending van een voetbalwedstrijd te veel vertelt, irriteert. Met enige voorzichtigheid mag hieruit wellicht geklonkludeerd worden dat de televisie zich meer leent voor wat wij dadelijk een 'kleine liturgie' zullen noemen en de radio meer voor een kerkdienst met vele gekoncentreerde momenten en hoge informatiegraad.

Kljk-hoorspel Men zal de vraag ook niet mogen beantwoorden vanuit het typisch visuele van de roomskatholieke eredienst en het veel meer auditieve van de protestantse Woorddienst waardoor een verdeling over de beide media voor de hand liggend zou zijn. We zouden hiertegenover kunnen stellen de herwaardering van de Woordverkondiging in de tegenwoordige Romana en de voorkeur in protestantse kring voor de uitzending van diensten van Schrift en Tafel. Maar het hoofdbezwaar tegen deze boedelscheiding ligt ergens an- Storing ders, nl. hierin dat de eucharistieviering geen Bekijkt men de zaak van een heel andere kant kijkspel en de Woorddienst geen hoorspel is. dan is duidelijk dat een televisieopname een Heel de liturgie vraagt om deelname van de kerkdienst tot op heden veelmeer stoort dan totale mens. Participatie is essentieel. Daar- een radiouitzending. Er komen lampen en om ligt het kriterium in de vraag welk van rijdende kamera's aan te pas, een draaiboek beide media - bij uitzendingen als een litur- en regie, de dienst wordt veelal aangepast en gisch evenement - de hoogste graad van parti- de gemeente moet repeteren, waardoor de cipatie (=deelnemen aan) mogelijk maakt. aanwezigen zich meer voelen bekeken dan Dat bij beide media van een gereduceerde betrokken in het liturgisch gebeuren. Televiparticipatie gesproken moet worden stelden sie bezorgt door de totalere overdracht ook we reeds vast. Maar doet zich in de mate van eerder een desillusie. 'De predikant komt reduktie nu nog een verschil voor bij radio- close-up de huiskamer binnen zonder de kans en televisieontvangst? die iedere tv-spreker verdient dat hij daarnaar Bekend is het antwoord van Marshall McLu- adequaat kan handelen. Gebaren die in een han. Hij onderscheidt tussen hot en cool kerkgebouw efficiënt zijn worden in de huismedia. Een hot medium geeft veel informatie kamer gênant.' en daardoor is de participatie gering. Een Er valt toch wel iets voor te zeggen dat de cool medium geeft weinig informatie waar- radio zich meer leent voor de uitzending van door de participatie veel intensiever is. Als een 'gewone' kerkdienst en dat de televisie voorbeeld kunnen genoemd worden een car- eerder vraagt om een 'kleine' liturgie. Maar toon en een foto. Een cartoon geeft weinig we zijn ons bewust dat het laatste woord hierdetails en zo min mogelijk informatie. Een over nog niet is gesproken. foto daarentegen is hoog gedefinieerd en in- Er kunnen redelijke motieven zijn voor de formeert zo volledig mogelijk. Een cartoon uitzending van 'gewone' kerkdiensten. Maar laat ons daarom veel meer doen betrekt ons dit neemt niet weg dat tegen de achtergrond in veel sterkere mate dan een foto. Nu is het van al het bovenstaande onze voorkeur uitmerkwaardige dat McLuhan de televisie een eindelijk toch uitgaat naar bij de media aancool en de radio een hot medium noemt. Het gepaste liturgievormen. kleine scherm geeft weinig details en laat de Ons uitgangspunt daarbij is dat de publieke kijker veel meer doen dan de radioluisteraar. omroepmedia zich zo veel mogelijk moeten Als McLuhan gelijk heeft - wat nog te bezien richten tot een groot publiek. De gangbare staat - geeft hij wel een interessante richtlijn kerkdienst leent zich niet voor massakommu-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen