Johannes Maccovius - pagina 302
290
dam, neutiquam moveri posset, atq; adeo non committeret peccatura commissionis."
*)
van een dwang, van gedwongen deed. De mensch is zedelijk vrij. Wat de mensch doet, doet hij zelf, uit eigen overtuiging, op eigen verantwoording. Het is de gedachte, zooals Lessing het niet onaardig in zijn Nathan der Weise tegen den Derwisch zeggen laat: „Kein Mensch musz mussen.'' (l, 3). Er is wel een noodzakelijkheid, maar die noodzakelijkheid is voor den mensch niet het motief van zijn actie. De mensch handelt, voor zijn eigen bewustzijn,
En daarom
een noodlot,
juist
is
alsof de
er geen sprake
mensch
alles
weet zich niet door een noodlot gedreven. „Necessitas longe alia est, quam fatum Stoicum; hac enim poterant fieri quae non fiunt, respectu absolutae Dei potentiae; fati necessitas erat absoluta." ^) Tusschen het uit eigen aandrift,
hij
Stoïcijnsche noodlot en de providentieele noodzakelijkheid
een hemelsbreed Maccovius begint met te zeggen wat
is
verschil.
cijnsche noodlot verstaat:
;,est
hij
onder het Stoi-
naturalis necessitas et ordo
rerum omnium actionumque, ab aeterno aliis alias consequentibus, immutabili manente earum complicatione et serie, quam nulla, ac ne quidem divina vis rumpat." En zegt dan „Imo haec necessitas quam nos statuimus plane differt a necessitate fati Stoici. 1. Quia necessitas haec dicitur ex hypothesi voluntatis divinae, unde dependet a Deo. At vero Stoicae necessitati, ex Stoicorum sententia, subiicitur Deus.
Hinc ne luppiter ipse (apud Homerum) cum maxime vellet, sarpedonem suum eripuit vinculis. 2. Necessitas Stoica fluit ex rebus ipsis ad se invicem. At necessitas, quam nos statuimus non pendet ex rebus, quae in se spectatae, partim potentiam naturalem habent, ut hoc vel illo modo se habere possint, prout Deo scilicet visum; partim subiectivam sive obedientionalem, et hinc haec necessitas non absoluta, =*) sed ex hypothesi voluntatis divinae, appellatur.
')
Theol. Quaest., p. 26.
"")
Loei Comm.,
p.
378.
")
Loei Comm.,
p.
444.
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van zondag 1 januari 1899
Abraham Kuyper Collection | 431 Pagina's
![Johannes Maccovius - pagina 302](https://geheugenvandevu.digibron.nl/images/generated/abraham-kuyper-collection/johannes-maccovius/1899/01/01/1-thumbnail.jpg)
Bekijk de hele uitgave van zondag 1 januari 1899
Abraham Kuyper Collection | 431 Pagina's