Het nieuwe campagne-jaar

Amsterdam, 31 Aug, 1888.

Het nieuwe campagne-jaar, dat met dit nummer geopend wordt, vraagt om een korte resumtie van den kerkelijken toestand, te midden waarvan die campagne staat gevoerd te worden.

En dan mag met onverholen blijdschap geconstateerd, dat allengs in dien kerkelijken toestand vriendelijke lichtpunten zichtbaar worden.

Er is, zij het ook eerst aanvankelijk, breking in den loggen, beginselloozen chaos gekomen, en die breking is geweckt niet door 't bijkomstig geval, maar door de rechtstreeksche kracht der beginselen.

Onze Nederlandsche kerk ontving in de dagen der Reformatie het onschatbaar voorrecht, maar ook de hooge en moeielijke roeping, om de genade onzes Gods in haar ongekrenkte zuiverheid, als eeniglijk uit de Fontein aller goeden gevloeid, te belijden.

Dit hooge standpunt was oorzaak, dat in dagen van geestelijke verslapping de groote menigte telkens inzonk, maar bezat ook de onverwinlijke kracht, om met elke rimpeling der wateren, telkens weer een krachtige, frissche levensuiting te voorschijn te roepen.

Vandaar dat ook in onze eeuw de herleving der Christelijke belijdenis ten onzent geen ruste kon vinden, eer ze nogmaals bij de Gereformeerde beginselen was aangekomen.

Die beginselen, in den aanvang dezer eeuw gesmoord, en schijnbaar een tijdlang, onder Groninger en Moderne en Duitschethische vaagheden bedolven, hielden dan ook. nimmer op tegen den stroom te reageeren, en geen decennie is er in heel deze eeuw geweest, waarop ze zich niet op allerlei wijs van hun smaad en verguizing hebben gewroken.

Het zijn die beginselen, die in Molenaar spraken; diezelfde beginselen, die Ledeboer dreven; die Kohlbrügge aai.grepen; die de vaderen van 1834 tot handelen noopten; die ook nu de Doleantie in het leven riepen; en die ook nu nog in het Synodaal genootschap als een zuurdeesem nog gisten.

Welnu, voor die beginselen hebben zich geheele levenskringen gevormd; er zijn scholen verrezen om ze te bepleiten; reeds staan ze bij honderden in den lande, die met het woord ze prediken en aanprijzen; en met klimmend vertrouwen in hun rechtmatigheid en schoonheid bonden hun minnaars den kamp tegen de andere richtingen aan.

Losgemaakt uit de valsche strikken en banden, kunnen de pleitbezorgers dier beginselen thans vrij de armen uitslaan, om voor de eere dier beginselen en hun heerschappij den strijd te aanvaarden.

Het in klimmende mate brengen van zware offers bindt aan die beginselen hun belijders met een trouw en verkleefdheid, die vanzelf op hun kinderen overgaat, en uitzuivert wat meeliep zonder bij ons te hooren.

Het Modernisme voelde zich den moed reeds ontzinken, om kerkelijk een macht te zijn en liet schier zonder strijd het terrein vrij aan zijn tegenstanders; daarbij zich in een altoos verder gaande negatie verloopend, die ten leste zelfs het bestaan van Jezus onwaarschijnlijk noemde. .

De Groninger richting at haar kapitaal nog bij het leven van haar stichter op; en heeft zich roemloos en onmanlijk in de armen der Ethischen geworpen.

En de Ethischen zelven, gestraft door hun jongere richting, zien zich door de consequentie van bun valsch beginsel genoopt, steeds verdere concessiën te doen, en missen de mannen van kracht én van naam die de Van Oosterzees, de Beetsen, de De la Saussaye's en de Doedessen konden vervangen,

Zoo zijn er rechte paden getrokken, en de natuurlijke ontwikkeling der beginselen is zuiverder geworden, terwijl op kerkrechtelijk gebied de Haagsche Synode, door consequent aan haar hiërarchiesch beginsel getrouw te blijven, de toestanden scherper afbakent en met versnelde schreden voortijlt op een weg, waarop haar geen terugkeeren meer mogelijk is.

Gevolg hiervan is, dat de oprechtheid veld wint; dat de mannen van karakter van de karakterloozen onderscheiden worden; en dat het moedeloos gehaspel en geharrewar plaats maakt voor een kloeken strijd, waarbij ieders geesc openbaar wordt.

En, gelijk het niet anders kan, de vrucht voor het Koninkrijk Gods rijpt hierdoor weliger.

Nog nimmer was er in ons land, althans in deze eeuw, zulk een inleven in de zaken der religie. Nog nimmer zijn, gelijk dusver, zoovele en zoo zware offers voor de zaak des Heeren gebracht. De kennisse van het Woord breidt zich zonder en onder een deksel op wondere wijze uit. Er ontwaakte een belangstelling in het werk der barmhartigheid, waarin elk vriend des Heere zich moet vefblijden.

De plaatsen voor de verkondiging van het Woord vermenigvuldigden zich. De drang tot gebed nam toe op alle wijze.

En de diepe overtuiging, dat het Koninkrijk Gods niet in woorden ligt, maar in kracht, wierd de zielsovertuiging van duizenden bij duizenden.

Is er dan geen oorzaak tot dank.'

Zou wie God vreest, zich niet in deze eere zijns naams verblijden.

En waar bij dat alles toch nog zooveel donkere schaduw op heele streken des lands rust, en zooveel vrede in onlieflijkheid overging, en, helaas ook de hereeniging van alle Gereformeerden in Assen schipbreuk leed, daar heften we niettemin ook bij den aanvang van dit nieuwe campagnejaar, met geestdrift en heilige bezieling, nogmaals onze banier voor het oog van vriend en vijand omhoog.

De strijd is schoon, waar reeds zooveel gewonnen wierd, en zoo schoone uitzichten zich in het verschiet openen.

Mannenbroeders, laat ook in dit campagnejaar die banier ons heilig blijven, en zij van God de genade afgebeden, dat niemand onzer ze, door vergrijp aan den broeder of vergrijp aan den tegenstander, ontheilige.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen