Door Ds. J. van Loon van Kimswerd is op

Door Ds. J. van Loon van Kimswerd is op de Alkmaarsche moderne Predikantenvereeniging onlangs een bijna potsierlijk referaat geleverd. ,

aat geleverd. , Het gold deze vraag:

Welke houding behoort eene godsdienstige gemeenschap of kerk aan te nemen tegenover hen onder hare leden die, openlijk en opzettelijk, met het doel dier gemeenschap den spot drijven ?

Hierop nu gaf de referent, naar luid der N, Rott. Cour., dit antwoord.

Elke Vereeniging — dus ving de geachte spreker aan — heeft hare rechten en verplichtingen; zij bestaan aan beide zijden, zoowel van die der Vereeniging tegenover hare leden, als van de zijde der leden tegenover de Vereeniging. Ts dit waar van elke Vereeniging, dan is dit niet minder waar van de godsdienstige vereeniging, de Kerk. Maar mag nu zulk eene Vereeniging, als hare eigen leden tegen haar optreden in het openbaar, dit onverschilhg aanzien? Of moet zij trachten hare rechten te handhaven? Niemand, die het redelijke en plichtmatige van het laatste niet zal inzien. Welnu, het handhaven van de rechten der kerk is, wat gewoonlijk tucht genoemd wordt. In dezen zin wil ref. dit woord verstaan hebben. En deze bestaat in den geest eener Christelijke gemeenschap in de eerste plaats in het aanwenden van allerlei pogingen om den spotters het verkeerde onder het oog te brengen en hen te overreden. Maar baat dit niet, dan moet de band losgemaakt worden, die de Vereeniging aan zulke leden biedt. Veroorloven hare statuten dit niet, dan moeten deze zoo veranderd worden, dat het bezwaar is opgeheven. Deze soort van tucht, beweert ref., wordt in elke andere Vereeniging uitgeoefend. De Kerk alleen — en dit is een bewijs van het bederf, dat in haar woont — huldigt hier het «laissez aller."

d En voorts komende tot de tweede vraag:

Welke verplichting vloeit daaruit in onze dagen voort voor de hoogere besturen der Ned. Herv. kerk?

deinsde hij niet terug voor deze haast belachelijk klinkende consequentie:

Die besturen moeten ergernis nemen aan het droevig verschijnsel, dat er leden in hunne kerk gevonden worden, die met hare instellingen den spot drijven en toch — om welke reden dan ook — leden der kerk blijven. Ver­ i volgens behooren zij, wanneer vermaningen niet ( baten, gebruik te maken van het reglement van opzicht en tucht. Eindelijk is het de dure plicht der hoogere besturen op de kerkeraden toe te zien, of deze aan hunne verplichting voldoen. Schieten de bestaande reglementen in s dezen te kort, dan moet de Synode nieuwe o reglementen maken. Ten slotte spreekt ref. als zijne meening uit, dat bezwaren tegen zijn gevoelen alleen kunnen aangevoerd worden hetzij door hen, die onverschillig, ja af keerig zijn van de kerk, hetzij door optimisten die geen oog hebben voor het gevaar.

Verzet bleef dan ook niet uit, en omtrent den aard dezer oppositie lezen we in hetzelfde verslag:

Door hen, die zich tegen den ref. verklaarden, was met verbazing vernomen de groote ergernis over de zoogenaamde spotters met de kerkelijke instellingen. Is er dan op die instellingen, vroegen zij, niets aan te merken ? Daar zijn er, ja, die niet op den rechten toon over Avondmaal enz. spreken, maar overigens veel belang toonen te stellen in godsdienst en kerk, de openbare samenkomsten getrouw bijwonen en zelfs als bestuursleden ook door hun eigen voorbeeld de goede zaak der godsdienstige gemeenschap steunen en bevorderen. Moet men deze mannen uitwerpen? Door de tucht zal men een spionnage verkrijgen, waarvan de moeilijkheden niet te overzien zijn. Zij is een rudimentair orgaan van een vroeger krachtig organisme, waarvan men uit vrees voor farizeïsme teruggekomen is. Laat de kwaal der kerk «doorzieken", en laat ons alles overlaten aan den geest, de kracht der waarheid. Dit is het beste wat men doen kan en het meest in den geest der liefde. Zij, die tot de laatstgenoemde categorie van sprekers behoorden, brachten hulde aan referent, dat hij den godsdienst hoog wil houden. Maar dit edel doel kan alleen worden bereikt door eene radicale hervorming der kerkgenootschappen. Deze moeten hun dualistisch karakter laten varen. Zij moeten m. a. w. niet meer instellingen ter bevordering van godsdienstig leven en tevens administreerende lichamen zijn. Eerst als de gouden band, die de kerk aan den staat bindt, verbroken zal zijn, kunnen de genootschappen als zuiver gododienstige vereenigingen optreden en zich van al het verkeerde reinigen door geestelijke middelen, door op de godsdienstige overtuiging hunner leden gezegenden invloed uit te oefenen. Waarom alleen tegen spotters tucht uitgeoefend? — vroeg men van deze zijde, en niet ook tegen onzedelijken en vooral tegen onverschilligen? En wie zal bepalen wat spot is ? Orthodoxen zullen de, hoezeer ernstig

gemeende, opvatting van godsdienst der Modernen spot noemen en hen uitgedreven willen hebben. De kerk zelve is te diep gezonken, dan dat zij in staat zou zijn om op waardige wijs tucht uit te oefenen. Neen I van repressieve maatregelen is niets te verwachten, maar van preventieve alleen, door den toegang tot de kerk moeielijk te maken, de menschen niet aan te sporen tot het lidmaatschap, maar hen daarentegen het gewicht daarvan te doen gevoelen, geen jongelieden van 18 a 20 jaar aan te nemen, maar alleen hen, die rijp zijn, voorts in de besturen alleen waardige leden te kiezen en alle leden te verplichten tot het betalen eener contributie.

Het gezond verstand was dan toch nog niet geheel uit deze samenkomst geweken.

Immers het liep toch al te spaak, dat de Modernen, die er bij hun opkomen wraak over riepen, zoo dikwijls de kerk tegenover hen haar belijdend karakter poogde te handhaven, en dan het pleit op het Protestantsch beginsel van een negatieve vrijheid voerden, thans de rollen zouden omkeeren, en als vervolgers zouden optreden tegen de kinderen van hun ei^en geest.

Of waardoor anders is dit geslacht van spotters in de Ned. Hervormde kerk machtig geworden, dan juist door de ondermijning van alle geestelijk gezag, waaraan de Modernen hun beste krachten verspild hebben.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen