Predikantstractementen.

Amsterdam, 10 Mei 1901.

Er bestaat in het algemeen zekere neiging, om de lagere inkomens eenigszins te verbeteren.

Men neemt die neiging waar bij den werkenden stand ; men merkt dat bij heele reeksen van ambtenaren ; zelfs de rechterlijke macht vraagt meer; en niet het minst bij den onderwijzenden stand wordt hierop met steeds warmer kiem aangedrongen.

Die drang vindt zijn oorsprong in drieërlei.

Vooreerst daarin, dat de algemeene levensstandaard naar boven is gegaan. Dat greep zelfs in die mate plaats, dat niettegenstaande de eerste levensmiddelen en de kleeding, vergeleken bij vroeger jaren, aanmerkelijk in prijs gedaald zijn, men toch meer dan vroeger noodig heeft, om zich in zijn sociale positie te handhaven.

De tweede oorzaak is, dat voor het bekleeden van allerlei betrekkingen, hooger eischen van voorbereiding worden gesteld, die tot hooger uitgaven noodzaken.

En ten derde, dat de belastingen zich steeds meer concentreeren op de minderheid der bevolking, en juist daardoor op de middelmatige inkomens vergelijkenderwijs het zwaarst drukken.

Men vindt dan ook in de pogingen, die worden aangewend om tot lotsverbetering te geraken, op zich zelf niets verkeerds, en de publieke opinie moedigt die neigingen zelfs aan.

Waarom moet ten deze dan alleen voor de predikanten eene uitzondering worden gemaakt.'' Wat reden is er, waarom zij alleen hierop niet zouden mogen aandringen.? Waarom wordt het hun euvel geduid, als ze nu en dan hun nood blootleggen.' d s d

Het is zoo, in veel steden zijn hun inkomsten vermeerderd. Niet veel, maar toch iets. En ook zijn er enkele dorpsgemeenten, die ten deze goed voorgingen.

Toch zijn er nog altoos tal van kerken, waar ƒ 1000 zelfs zeer hoog wordt geacht, en tal van anderen, waar het tractement op 700 staat, en zelfs op ƒ 600 daalt.

De ongenoegzaamheid hiervan springt te meer in het oog, zoo men let op de volgende omstandigheden:

I0. Dat de opleiding voor den dienst des Woords, zal ze volledig zijn, elf jaren duurt. Zes op het Gymnasium. Een voor de Propaedeuse. En vier in de Theologie. Deze opleiding voor studiekosten vertegenwoordigt minstens een kapitaal van ƒ 600O;

2. dat een predikant niet in de verdiensten komt vóór den ouderdom van 23a 24 jaar;

30. dat de kerken, en terecht, er prijs op stellen, dat de predikant gehuwd zij; 4°. dat hij als wetenschappelijk man telken jare geld behoeft om zich boeken aan te schaffen; e

5 . dat hem bijdragen voor allerlei vereenigingen en inrichtingen worden gevraagd; é

6". dat hij op de meeste dorpen geen gelegenheid vindt voor de opvoeding van zijn kinderen. h g

70. dat de opleiding van zijn kinderen in zijn socialen stand, aanzienlijke offers vraagt, h l

8". dat hij in den regel van geen enkele belasting is vrijgesteld, en steeds meer aan den fiscus heeft op te brengen. m z s

Nu vertegenwoordigt reeds de som van r ƒ 6000 voor studiekosten, eene rente van ƒ 300, gerekend tegen een annuïteit van 5pCt. Ook bij een tractement van ƒ 1000, ontvangt hij dus feitelijk slechts ƒ 700, d. i. p.m. j 13.50 per week, terwijl er smidsknechts zijn die ƒ 20 per week verdienen.

Men gevoelt toch, dat deze toestand op den duur onhoudbaar wordt, en nog in onhoudbaarheid toeneemt, hoe meer detractementen van andere personen stijgen. Niet lang zal het meer duren, of de tractementen der onderwijzers zullen aanmerkelijk hooger zijn dan die van de predikanten, niettegenstaande de onderwijzers veel minder uitgaven voor voorbereiding hadden, en spoediger in verdienste kwamen.

Toch kan hiervan niet aan alle gemeenten een verwijt gemaakt worden.

Er zijn kerken zoo klein, en zoo gering in kracht, dat ze reeds hoogelijk te loven zijn, dat ze nog zulk een tractement bijeen brengen. In enkele kleine kerken wordt zelfs op voortreflijke wijze geofferd.

Maar er zijn ook kerken, waar vergelijkenderwijs veel minder wordt gedaan; waar wel terdege goed gestelde lieden zijn, die het dubbele kunnen bijbrengen; en die toch den predikant tobben laten.

Dat drukt dan heel den dienst, en neemt de blijmoedigheid in het bedienen weg. Niets toch moordt de zielskracht zoo bitter, als een eindelooze geldnood, die de evenredigheid tusschen positie en inkomen op in het oog loopende wijze verbreekt.

In zulke kerken kon het anders zijn, en is het zaak, dat het, hoe eer hoe beter, anders worde.

Doch ook die andere kleine kerken moeten aanvankelijk geholpen worden, en dit kan niet anders geschieden, dan doordat de meer gegoede kerken de zwakkere steunen.

Gemakkelijk is dit niet in te richten

In alle generale fondsen steekt gevaar. En een inrichting zooals de Vrije Schotsche kerk bezit, eindigde met de kerken te bederven en het geloof af te breken.

Doch dit zegt nog niet, dat er geen andere uitweg is te vinden.

In elk geval is het hoog noodig, dat deze ernstige aangelegenheid meer de aandacht der kerken bezig houde.

Men vergete toch niet, dat op den duur een onhoudbare positie van den predikant ook haar invloed gaat oefenen op het zich aanbieden voor dezen dienst.

En schaarschte van candidaten is te allen tijde voor de kerken oorzaak van geestelijken achteruitgang geworden, wijl men dan ten slotte nemen moet ieder die zich aanbiedt.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen