Buiteuland.

Duitschland. Het vraagstuk van de kerkelijke tucht in de Luthersche kerk aan de orde.

Tot onze blijdschap wordt in kerkelijke kringen van Duitschland het stuk van de kerkelijke tucht besproken.

In de All. Ev. Luth. Kirchenzeittmg vonden wij een stuk over „de zoogenaamde kerkelijke tucht", waaronder de redactie de aanmerking plaatst, dat het reeds lang haar was toegezonden, maar tot hiertoe was achtergehouden. Daar echter onlangs het vraagstuk weder aan de orde gesteld werd, besloot de redactie tot plaatsing, als een bijdrage voor de discussie, niet als haar eindoordeel. Wij zien hieruit duidelijk, dat het Luthersche orgaan eenigszins schoorvoetend het betoog voor de vaststelling van de kerkelijke tucht, al is het ook van de hand van Dr. Funk, „Oberamtsrichter" te Lübeck, opneemt.

Het is wel begrijpelijk dat men in Duitschland wat huiverig is, om het stuk van de kerkelijke discipline in en door te denken. De kerken zijn ook op enkele uitzonderingen na, niet vrij; in den regel heeft de heer van het land ook zeggenschap over de kerk. Het betoog van Dr. Funk komt hierop neder: Alle menschen die door doop en belijdenis lid werden der Evangelisch Luthersche kerk, moesten zoo eerlijk zijn die kerk te verlaten wanneer zij van het geloof dier kerk afgevallen zijn; doch de ervaring leert het anders. Een menigte menschen, die feitelijk geen leden der kerk meer zijn, willen toch als zoodanig aangezien en behandeld worden! De vraag is nu: hoe heeft de kerk zich tegenover hen te gedragen?

Nergens in het Nieuwe Testament wordt aan de kerk een ambt gegeven op de wijze van de wereldlijke Overheid, die het zwaard draagt als wreekster van de werkers der ongerechtigheid. Wel ligt in Matth. 18:15—17 opgesloten, dat men zorgen zal voor het zieleheil van den dwalenden broeder, door te trachten hem door leer en vermaning van den verkeerden weg af te brengen. Ook moet uit bovengenoemde plaats afgeleid worden, dat men te zorgen heeft voor de zuiverheid der gemeente, zoodat hij, die alle pogingen om zich te recht te laten brengen hardnekkig wederstaat „als een heiden en tollenaar" moet beschouwd worden, d. w. z. hij moet behandeld worden als iemand die buiten de kerk staat, want de gemeente mag volgens Ef. 5 : 27 „geen vlek of rimpel" hebben, maar moet „heilig en onberispelijk" zijn. Daarom is er in de Augsburgsche confessie (art. 28) geschreven, dat tot het opzienersambt behoort, de goddeloozen, wier oddeloos bestaan openbaar is, uit de Christelijke gemeente uit te sluiten, zonder menschelijke kracht, maar alleen door Gods Woord.

In de „Smalkaldische artikelen" leest men „dat men openbare en halstarige zondaars niet zal laten komen tot het sacrament en niet zal toelaten tot eene andere gemeenschapsoefening met de kerk, totdat zij zich beteren en de zonde mijden.

De kerkenordening die met medewerking van Bugenhagen voor Lübeck tot stand kwam, zegt dat zij geëxcommuniceerd moeten worden, die „dwaalleer onderwijzen, secten maken, het Evangelie lasteren, ongehoorzaam aan Gods Woord zijn, schandelijk huishouden, openbare echtbrekers, zij die dagelijks dronken zijn, Godslasteraars, enz. Deze moeten vlijtig vermaand worden, een-en andermaal, door één of twee predikanten, opdat zij zich bekeeren. Willen zij niet, zoo houde men ze voor onchristelijke en verdoemde lieden, gelijk Christus ons leert in Math. 18. Daarom late men ze niet tot het sacrament gaan..."

Door een raadsbesluit van 1647 werden de examina cathechetica, welke reeds in het begin van de 17e eeuw ingevoerd waren, maar door een langdurige pestepidemie niet gehouden waren, opnieuw weer ingesteld. Er werd bepaald, dat in de vroegpreek, des Zondags, de cathechismus van Luther moest worden voorgelezen, terwijl daarna de predikant een half uur lang over een deel daarvan behoorde te preeken. Het volgende halfuur moest besteed worden, om met de schoolknapen en meisjes het gepredikte te herhalen, en wel zoo duidelijk en verstaanbaar, dat de omstanders het mede hoorden, opdat ook dezen, wanneer zij daarover gevraagd worden, voldoende antwoord zouden kunnen geven.

Een raadsbesluit van 1649, ^'^'^ '^^ 1703 en 17II hernieuwd werd, bepaalde, dat de verachters van het sacrament, die in één, twee of meer jaren het heilig avondmaal niet hebben bijgewoond, maar in hun zonden voortleefden, na veel vermaan, op voordracht van het consistorium, door den Raad verklaard zouden worden rotte leden der kerk te zijn.

In de kerkorde van 1897 wordt uitgesproken, dat de leden der gemeente recht er op hebben, dat het Woord Gods zuiver gepredikt en de sacramenten naar Christus' instelling bediend worden. Zij zijn daartegen verplicht. Christelijk geloof en een Christelijken levenswandel bij zich zelven en de hunnen aan te kweeken. In 1895 werd den kerkeraad, de uitoefening van de kerkelijke tucht opnieuw opgedragen.

Hieruit leidt Dr. Funk af, dat uit de historie en het bestaande kerkrecht blijkt, dat de kerkeraad in de Luthersche kerk, althans te Lübeck, nog altijd de roeping heeft, om de kerkelijke tucht uit te oefenen, terwijl hij aan hen, die zich door uitspraken van genoemd Uchaam bezwaard achten, recht van appel toekent bij de Overheid.

Wij kunnen niet nagaan of dit betoog juist is, maar verheugen ons er in, dat dit vraagstuk aan de orde is gesteld. Wij houden ons er echter van overtuigd, dat als de Duitsche Lutherscheu ernst gaan maken met de toepassing der tucht, zij tot de overtuiging zullen geraken, dat alleen een vrije kerk de discipline naar Christelijken regel kan uitoefenen.

Frankrijk. De strijd van regeeringswege tegen de kloosterorden duurt voort. Reeds

zijn vele mannenkloosters gesloten; nu komen de congregatiën van vrouwen, die onderwijs geven, 8i in getal, aan de beurt.

Gelijk wij reeds mededeelden, zijn op last van minister Combes ook vele kerkgebouwen gesloten, omdat men ze indertijd geopend had zonder de toestemming der overheid daartoe te vragen. Tengevolge daarvan werden ook Protestantsche kerken en kapellen gesloten, doch kort daarna mochten zij wederom in gebruik genomen worden. Combes heeft in een rede eenmaal uitgesproken dat hij met zijn maatregelen niet de kerken, maar de Roomsche Kerk op 't oog had.

In Frankrijk mogen processiën op den openbaren weg alleen gehouden worden, wanneer er in een plaats geen andere godsdienst erkend is. De Protestanten hebben echter, ook al hadden zij hier en daar door den staat erkende kerken, niet gewild, dat om hunnentwil geen openbare pocessiën zouden gehouden worden. Nu echter van Regeeringszijde aan de Roomsche kerk de oorlog is aangedaan, zijn de Radicalen gaan meenen dat zij het houden van processiën met geweld moesten te keer gaan. Hierdoor ontstonden ernstige onlusten, waarbij slachtoffers vielen.

Als een staaltje van de gezindheid der menschen die op het oogenblik zoo heftig tegenover Rome staan, geven wij het volgende: Bij de begrafenis van een socialist, die te Nantes bij een straatoproer gedood was, en die tot de . Gereformeerde kerk behoorde, hoorden de vrienden van den verslagene, de rede van den predikant bij de geopende groeve aan. Toen echter de leeraar, na het houden van zijn toespraak, het Onze "Vader bad, en bij de vijfde bede kwam : „Vergeef ons onze schulden, gelijk ook wij vergeven onzen schuldenaren", riep de socialistische leider Alemanne met luider stem : „Deze man is dronken".

Rusland. De Heilige Synode der Grieksche kerk over het protestantisme.

De Grieksche kerk is aangezocht om zich met andere kerken te verbinden en hare houding tegenover de Christenen der Westersche kerken meer broederlijk te doen zijn.

De Heilige Synode heeft in een schrijven, onderteekend door de Metropolieten van Petersburg en Moskou en door vier bisschoppen, uitgesproken, dat in plaats van naar vereeniging met andere kerken te streven, zij er op uit moest zijn, om de haar toevertrouwde schapen, voor de aanvallen en de pogingen tot verleiding van Roomsche en Protestantsche zijde te beschermen.

Het scherpst laat de Synode zich uit over het Protestantisme, en zegt daarbij: „De Pro testantsche gemeenten verstaan het kerkelijke leven niet, en eischen uiterlijke, tastbare werken, voornamelijk van sociaal karakter. Zij beschou wen onze kerk als een gebied, waarop geestelijke stilstand, ondoordringbare duisternis" en afdooling gevonden wordt. Ja, zij schamen zich er niet voor, ons afgoderij te verwijten. Daarom sparen zij noch offers, noch krachten, om met een ijver voor Christus, zonder verstand, onder de kinderen der rechtgeloovigen hunne protestantsche dwalingen te verbreiden. Zij laten geen gelegenheid ongebruikt, het gezag der rechtzinnige hiërarchie te ondermijnen, en het geloof aan de heiligheid van de christelijke overlevering te doen wankelen. Godsdienstige laatdunkendheid, ja, fanatisme verbondeii rnet hoogmoed, die verachtelijk op de rechtzinnige Grieksche kerk neerziet, kenmerkt de Protestanten in hoogere mate dan de Katholieken. Veel is hiervan te verklaren uit oude vooroordeelen, en uit den bekrompen blik van de Duitsche Theologie, en daarom ook van de Protestantsche kerkelijke mannen. Dit legt op onze geleerden de gewichtige taak, het Westen de ware grootheid en onvervalschte christelijke reinheid der orthodoxie voor oogen te stellen."

Op dezen toon gaat het stuk voort. Wij meenen dat het oordeel van Protestanten over de Grieksche kerk daardoor niet gewijzigd zal worden, al willen wij gaarne erkennen, dat de krachtige eenheid van het gropte Russische Rijk voor geen gering deel te danken is aan de Grieksch-orthodoxe kerk.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen