De zedelijkheid onzer sociaaldemocraten.

Toen onlangs de gouverneur van West-Indië, de heer Idenburg, er op aandrong, dat geen personen tot ambtenaar zouden worden voorgedragen, die door publiek onzedelijk leven aanstoot gaven, heeft een der hoogst geplaatste ex-ambtenaren uit West-Indië zich nietontzien, in woorden witgloeiend van haat tegen der Calvinisten „kwezelarij, " deze kloeke daad in een bespottelijk daglicht te stellen, en publiek het pleit voor de vrije liefde op zich te nemen.

Terecht heeft heel onze Christelijke pers hiertegen getuigd, en het is aan dit protest te danken, dat zelfs het liberale blad, dat dit schandelijk stuk als leader plaatste, achteraf verlegen raakte en verklaren moest met den inhoud het niet eens te zijn.

Thans herhaalt zich hetzelfde spel in Amsterdam.

De Burgemeester had in den Raad te Amsterdam de verklaring afgelegd, dat het Dagelijksch Bestuur noch bij de vrouwelijke noch bij de mannelijke ambtenaren de „vrije liefde" tolereeren zou.

In de Kroniek, het meest deftige blad der socialisten, trekt de heer F. M. Wibaut tegen deze uitlating te velde. Dat deze uitspraak een aanmatiging wordt genoemd „op niets anders gegrond dan op de wettelijke macht van den broodheer, om den vertrapten overtreder uit het ambt te ontslaan, " toont ook in de zeldzaam leelijke woordkeuze, hoe onze socialisten het niet alleen voor de „vertrapte" onschuld en de „vertrapte" arbeiders, maar ook voor de „vertrapte" overtreders willen opnemen.

We zijn dat van hen gewend.

Veel bedenkelijker is echter wat er volgt:

Want een andere en zeer ernstige vraag die het hier geldt is deze, of het feit dat men den ambtenaar voor geleverd werk betaalt, ook het recht geeft hem zijne persoonlijkheid volledig te ontnemen. Er is bij ernstige vrouwen en mannen geen beslissing van meer zuiver persoonlijken aard, dan die omtrent de beteekenis welke men bij wederzijdsch goedvinden aan samenleven zal geven. Beteekenis ook ten opzichte van begeerde kinderen of wederzijds vrijwillig aanvaarde steriliteit. De gevallen zijn talrijk, waar zulk samenleven naar hooggedachte en zuivergevoelde opvattingen van zedelijkheid, den toets met het beste wettelijke en vruchtbare huwelijk zeer wel kan doorstaan. Het zijn, afgezien van hen die op deze punten leerstellige voorschriften hebben te gehoorzamen, enkel spiesburgers die het recht hebben deze dingen niet te verstaan. Doch een wijs en wereldwijs man als een Amsterdamsch Burgemeester geeft grond tot intense verbazing zoo hij rauwelijks „vrije liefde" aan de kaak stelt als niet te „tolereeren", als onduldbaar gemeen.

Het was Multatuli die den raad gaf een zedewet samen te vatten in dit eenig artikel: „Niemand zal langer noch korter zijn dan onze burgemeester. Die aan het voorschrift niet voldoet wordt op de juiste maat gebracht". De boutade raakt oud, doch blijkt nog van pas. Want het geven van ambtelijke voorschiiften die ingrijpen in het zuiver persoonlijke huiselijke leven, doet denken aan teruggang. Voor een gebied dat reeds eenigen tijd veroverd scheen, schijnt nog te moeten worden gevochten.

Let hier nu op tweeërlei.

Vooreerst, dat het saamleven van mannen en vrouwen zonder huwelijk, met gebruikmaking van neomalthusiaansche middelen, om het krijgen van kinderen te voorkomen, volgens dezen socialist naar hoog gedachte en zuiver gevoelde opvattingen van zedelijkheid den toets met de beste wettelijke en vruchtbare huwelijken zeer wel kan doorstaan.

En ten tweede op den driesten overmoed van het slotwoord, waarin de heer Wibaut meent, dat dat gebied al veroverd was, en zich verbaast, dat er nog om moet gevochten worden.

Onze socialisten beweren telkens, dat het socialistische stelsel zuiver oeconomisch is; dat het met religie en moraliteit niets uitstaande heeft, en dat wie het socialisme godverloochening of de prediking van de vrije liefde ten laste legt, eenvoudig lastert.

Maar nauwelijks verbiedt de Overheid haar ambtenaren in „vrije liefde" te leven, of het beste en fatsoenlijkste orgaan der socialisten, waarin onze eerste kunstenaars mee schrijven, komt publiek verklaren, dat naar de zuiverste opvatting der moraal, vrije liefde en neomalthusianisme precies even goed is als een wettig en vruchtbaar huwelijk.

De heer Wibaut heeft gelijk. Voordat zulke schandelijke theorieën op publiek ter-

2) Nu onze oudere zusterkerk in Holland alzoo op eigen houtje bovengenoemde zaak geregeld heeft, rijst de vraag; of wij haar voorbeeld zullen volgen ? Zeker, we zijn overtuigd, zoowel als Amerikaansche Kerk als als volk dat buigt voor het gezag van Gods Woord, dat onze vaderen door die bewuste zinsnede in hun Confessie op te nemen, te veel geleid werden door den geest van hun tijd. Wij gelooven niet dat het de plicht is van de burgerlijke Overheid om te voorko? nen en uit te roeien den valschen godsdienst met geweld, gelijk onze vaderen zonder een schijn van twijfel deze woorden onzer Confessie hebben op, 5; evat en zooals het Rapport overvloediglijk bewijst. Toch onderteekenen we bij de aanvaarding van ons ambt en als afgevaardigden ter Synode telkens opnieuw de verklaring, dat we onze geloofsbelijdenis in haar geheel aanvaarden zorder eenig voorbehoud. Nog nooit heeft ietnand een gravamen hiertegen ingediend of bedenking gemaakt. Zulk een wijze van handelen is in strijd met nauwgezette eerlijkheid, doet afbreuk aan de hartelijke trouw aan de Confessie en zal op den duur ons beletten het gezag der Confessie te handhaven. Zijn wij dan niet verplicht dat vraagstuk rond en eerlijk voor God en menschen op te lossen ? Zonder twijfel, gelijk de professoren van de Theologische School te Kampen en van de Vrije Universiteit in 1896 uitspraken : »het voortduren van «slapende gravamina" is gevaarlijk voor de zuiverheid der leer en daarom voor het welzijn der Kerken". rein den toon zullen aangeven, zal er nog heel wat moeten gevochten worden.

Zóó diep zonk Nederland nog niet weg, dat het reeds als overwonnen gebied voor deze „hoog staande en zuiver gevoelde zedelij kheidsopvatting" der socialisten kan beschouwd worden.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen