Uit de Pers.

In het Gereformeerd Theologisch Tijdschrift van Februari schrijft Ds. J. C. RullmaBn in zijn kroniek het volgende over de verschillende stroomingen in de Zuid-Afrikaansche Kerk :

Zelfs in het buitenland, in Transvaal, werkt dezï synodale organisatie nog als een splijtzwam. Een sprekend staaltje daarvan geeft The Banner van 2 Dec. 1915, in het volgend artikel, dat ik op verzoek hier vertaald weergeef. Bij lezing ervan houde men in het oog, dat er in Transvaal drie verschillende kerkgemeenschappen naast elkander bestaan. Door de oude «intrekkers* is de Nederlandsch Hervormde Kerk uit Holland meegebracht in 1652. Voor deze moederkerk van het Christendom aan de Kaap, waarvoor tot dusver de Dordtsche Kerkenorde had gegolden, ontwierp Mr. J. A. de Mist als Commissaris der Bataafsche Republiek in 1804 een Kerkverordening, waarvan het hoofdbeginsel was, dat de Kerk dienaresse is van den Staat. In 1824 verkreeg zij toestemming van de regeering tot het houden van een Synode, waarop met inachtneming van de Kerkverordening van de Mist als grondwet, een nieuwe organisatie werd ingevoerd, grootendeels naar het model, van de synodale organisatie van 1816. In 1843 werd de Kerkverordening van de Mist vervangen door een Ordonnantie, waarbij de kerk meedere zelfstandigheid en vrijheid van den Staat verkreeg. Omstreeks dezen tijd begon men ook den officieelen naam: Nederlandschè Hervormde Kerk te veranderen in Ntüirduitsih'' Gereformi'erdi'Kerk. Onder Êngelschen invloed werden Schotiche predikanten aang o g k S c n m g g d v d d s o s Gb p m gesteld, zoodat deze kerk meer en meer van Nederland vervreemdde, bizondfer onder invloed van Ds. A. Murray. Afkeerig van deze gchoitsch-Amerikaansche, Engelsch-methodistïsche ïtchting, wilden velen uil het volk, die nog bij hun oude schrijvers leefden en tegen de Gezangen waren, terug naar de Dordtsche Kerkenordening; Deze «malcontenten» wendden pogingen, a^, om predikanten uit Nederland te verkrijgen, en, zoo kwam Ds. D. van der Hoff in 1852 als de eerste predikant van de Nederlandschè Hervormde Kerk in Transvaal (ook enkel: de Hervormde Kerk genoemd), welke zich los maakte van de Kaapsche Synode. Spoedig bleek echter, dat Ds. van der Hoff gekant was tegen de leer der uitverkiezing. Vandaar dat sommigen toen hulp zochten bij de Afgescheiden Christelijke Gereformeerde Kerk in Nederland, die in 1858 Ds. D. Postma zond, onder wiens leiding de Gereformeerde Kerk tot nieuwe openbaring kwam. Dit is de z.g. »Doppërskerk«: .waartoe o.m4 ook president Kruger behoorde. Voorts dièht hier nog bijgevoegd, dat de beide'.eerstgenoemde kerken, de Ned. Herv. en-de Ned., Geref. Kerk, .in' 1885 samensmolten onder den naam van de Ned. Herv. of Geref. Kerk. Die samensmelting belette echter niet, dat sommige gemeenten der oude Hervormde Kerk zelfstandig bleven en den naam van ^Hervormde Kerk» bewaarden. En zoo bestaan er dan nog altijd drie HoUandsche Kerken in Transvaal. De onderlinge verhouding tusschen de Hervormde en de z.g. Dopperskerk is vrij goed. In de vereenigde Ned. Herv. of Geref. Kerk echter zijn ten opzichte van onze Gereformeerde Kerk twee partijen: een aantrekkende en een afstootende merkbaar, zooals blijkt uit onderstaand artikel van The Banner:

De Geref. Kerken van Nederland zijn een aanzienlijke groep kerken, die in de geheele Protestantsche wereld bekend zijn, zeer talentvolle leiders bez'tten, en door haar theologische scholen en godsdienstige bladen, een aanmerkélijken invloed uitoefenen op alle Geref. kerken van HoUandschen oorsprong over de geheele wereld.

De bewegingen van 1835 en. 1886, welke deze Vrije kerken in 't leven riepen, zijn ten volle in de geschiedenis gerechtvaardigd, en bovendien wordt de getrouwheid van deze kerken aan de Geref. beginselen niet in twijfel getrokken.

Offieieele correspondentie te onderhouden met een zoo aanzienlijke gemeenschap als de Geref kerken, schijnt een eer en voorrecht te zijn, dat wel begeerd mocht worden door de kleinere Geref. kerken van HoUandschen oorsprong in andere landen.

Het verwonderde ons daarom in De Kerkbode van de Nederduitsch Herv. (Geref.) Kerk van Z. Afrika (21 Oct. 1915) te lezen, dat de Synode van deze kerk in haar laatste zitting, beginnende Oct. 1914, geweigerd had kerkelijke correspondentie aan te gaan met de Geref. kerken van Nederland. Dit blad meldt ons dat de Synodale. Commissie van het Z. Afrikaansche lichaam het verzoek van de Geref. kerken in Nederland, om vertegenwoordigers naar haar Generale Synode te zenden, geweigerd heeft. Ds. A. I. Steytler, voorzitter van de vorige Synode, een van de oudste leden van de Nederduitsch Geref. kerk van Z. Afrika, deelde mede, ter verdediging van de daad - van dit comité, dat de «afgescheiden kerk» van Nederland, hooit erkend was door de Z. Afrikaansche kerk, evenmin als de Hervormde kerk in Nederland dit gedaan had.

Afgevaardigden naar haar Synode te zenden, zou gelijk staan met de moederkerk (Ned, Herv. kerk) een slag in 't aangezicht te geven.

Ds. W. A. Joubert en Ds. Lamprecht protesteerden tegen deze bewering. Zij verklaarden dat de Geref. Kerken van Nederland nader verwant waren met de Nederduitsch Geref. Kerk van Z. .A.frika, dan de Herv. Kerk in Nederland, en dat zij nooit de onschatbare diensten zouden vergeten die door haar theologen aan de orthodci-xe leer waren bewezen.

Toen Ds. van Lingen de vijandelijke houding van de Afgescheiden Kerk van Z. Afrika herdacht, verklaarde Ds. Joubert dat dit lichaam niet een dochter van de Afgescheiden Kerk van Nederland Het resultaat van de bespreking was, dat, hoewel de Synode niet ongenegen bleek te zijn om een tweede uitnoodiging om afgevaardigden naar de Generale Synode van de Nederlandschè Geref. Kerken te zenden, later in overweging te nemen, het om formeele redenen raadzaam geacht werd, voorloopig een voorstel, om deze kerken als een usterkerk té erkennen, uit te stellen. Dus de enerale Synode van de Geref. Kerken van Nederand zal geen afgevaardigden van de Nederduitsch eref. Kerk van Z. Afrika behoeven te verwachten, ls zij in 1917 samenkomt.

Niettemin, als wij de teekenen der tijden goed erstaan, zal het Z. Afrikaansche lichaam er zich p den duur wel bij voegen. Wij gelooven dat de nvloed van mannen als Drs. Joubert, Lamprecht, teenkamp en anderen, die promoveerden aan de rije Universiteit, of die te Utrecht aan de voeten aten van mannen als Prof. Noordtzij en Visscher, p den duur sterk genoeg gevoeld zal worden om e gangbare meeniug over wat de Z. Afrikaanders de Afgescheiden Kerk« van Nederland noemen, e veranderen.

Het trof ons bij het lezen van bovengenoemd erslag, dat het oudere element, vertegenwoordigd oor den Em. Pred. Steytler, veel meer denhisorischen band voelt aan de oude Ned. Herv, 'Kerk an het jongere element, dat zich tot de Geref. erk voelt aangetrokken door de leerstellingen en oor persoonlijke vriendschap met de groote leiders an deze Vrije Kerken en haar scholen.

En aangezien de toekomst aan het jongere gelacht behoort, behoeft men geen profeet te zijn m 'den uitslag te voorspellen. En dat des te meer, aar eenheid van dogma'* een veel grootere kracht s dan enkel historischen oorsprong. Zonder twijfel ullen onze broeders van de Geref, Kerk van Z. frika het Ds. Joubert kwalijk nemen, dat hij beeerde dat hun .kerk niet een dochter is van de fgescheiden Kerk van Nederland. Maar dat is een raag die ze zelf maar moeten beslissen. Als men nze meening vroeg, zouden we zeggen: Dr. Joubert eeft gedeeltelijk gelijk en gedeeltelijk ongelijk. ij heeft gelijk voor zoover het betreft het een-' oudige feit dat de menschen van de Z. Afrikaanche afscheiding, op een paar uitzonderingen na, it de Nederd. Geref. kerk Van Z. Afrika kwamen. at betreft den oorsprong van zijn leden kan dit ichaam dus niet de dochter van de HoU. Afgecheiden kerk genoemd worden. Maar voor zoover et betreft den oprichter en leider van de Geref. erk, Ds. D. Postma, deze was door de Afgescheien Kerk van Nederland gezonden om de veronchtzaamde Boeren van Transvaal te hulp te komen, n de geest en de gebruiken van de kerkgemeenchap die hij in 1858 oprichtte, komen zoozeer vereen met den geest en de gebruiken van de ereformeerde Kerken van Nederland, dal de naam daughter-church» er terecht op kan worden toeepast. In zoover schijnt het ons, dat Ds. Joubert ngelijk' heeft.

Ten slotte wenschen we mede te deelen, dat we een reden zien, waarom deze beide Z. Afrikaansche erken geen afgevaardigden naar de Generale ynode kunnen zenden.

In N. Amerika zijn. de kerkelijke toestanden preies dezelfde als die in Z. Afrika, d. w. z, er is iet alleen de oude historische Hervormde Kerk, aar ook wat door 't volk de «Seceder Church» enoemd wordt, onze eigen Christelijke Geref. kerk emeenschap. Toch zaten onze afgevaardigden op e HoUandsche Generale Synode naast elkaar, reedzaam en hartelijk, en profiteerden beiden van e besprekingen der HoUandsche broederen. Beien gevoelen, dal wat voor verschil hen ook moge cheiden, er toch hoogere belangen zijn die de rthodoxe Geref. kerken over de geheele wereld amenbinden. Waarom zouden de HoUandsche eref. broeders van Z. Afrika hierin niet het vooreeld volgen van hun verwante kerkgemeenschapen in de Nieuwe Wereld ? «

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen