De beteekenis der wetsidee voor rechtswetenschap en rechtsphilosophie - pagina 37

36 laat bepalen. Uit de normeering van een rechtsgevolg kan hoogstens een rechtsplicht voor de staatsorganen, maar nimmer voor de rechtssubjecten ontstaan. Wanneer men echter met Kelsen alle rechtscategorieën tot bloot-logische toeordeningsfuncties ontzielt, dan kan het slechts verwarring stichten nog langer van norm, toerekening, rechtsplicht en rechtssubject te blijven spreken. Men drijve dan eenvoudig natuurwetenschappelijke logica, die van den normatieven zin van het recht niets weet. Juist daarin, dat Kelsen die consequentie uit zijn Normlogik niet trekt, maar met voor een oppervlakkig toeschouwer onbegrijpelijke halsstarrigheid "sollen" en "sein" als twee volkomen disparate bewustzijnsrichtingen blijft handhaven, juist daardoor m. a. W., dat hij eenerzijds over recht wil blijven handelen en tegelijk mathematische logica wil drijven, ontstaan al die antinomieën van het vorm-inhoudprobleem, die we hier met elkander ontleedden. Reeds hier stuiten we bij Kelsen op de innerlijke grondantinomie der humanistische wetsidee. Want de handhaving van het zelfstandig karakter van !zet normbegrip sproot voort uit I<anfs handhaving van het persoonlijkheidsideaal tegen de continulteitstyrannie van het wetenschapsideaal. Maar doordat de Marburgerschool dit sollen zelf aan de souvereiniteit der transcendentale logica prijsgaf, moest !zet worden ontzield, tot een bloote denkfunctie worden gedenatureerd.

Het zij ons vergund hier nog op eenige andere antinomieën in Kelsen's "reine Rechtslehre" te wijzen, die nog duidelijker de juistheid aan het licht zullen brengen van ons vermoeden, dat zijn leer der rechtssouvereiniteit inderdaad de vernietiging van de souvereiniteit des rechts beteekent en dat zij in steê van het recht, het logisch-mathematisch denken souverein verklaart. Het is de antinomie, die zich bij Kelsen openbaart tusschen zijn critisch positivisme eenerzijds en de door hem geconstrueerde verhouding tusschen recht en rechtswetenschap anderzijds. Van hieruit valt dan vervolgens opnieuw het volle licht op de fundamenteele antinomie in iedere humanistische levens- en wereldbeschouwing tusschen wetenschaps- en persoonlijkheidsideaal. Kelsen is positivist in hart en nieren. Aan alle natuurrecht heeft hij den dood gezworen. Zelfs Stammier's toch zeer formalistisch natuurrecht met wisselenden inhoud beteekent voor de Oostenrijksche school een fundamenteele dwaling, een relativeering van de souvereiniteit des rechts ten bate van de absolute normen der zedelijkheid 37). Intusschen is Kelsen's oorsprongnorm, gelijk hij openhartig toegeeft, zelf geen positief recht, maar veeleer een logische hypothese van natuurrechtelijken aard 38). Het positieve recht moet dus zijn souvereiniteit, zijn positiviteit, zij n normatieve geldingsbron buiten zichzelve zoeken. Waar vindt het die geldingsbron ? In de rechtswetenschap, in de mathematische methode van het souvereine denken. Geheel in de lijn der Marburgsche school verklaart Kelsen dat het recht geen ander bestaan heeft, dan als

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen