Psychiatrie en wereldbeschouwing - pagina 13

13 zieleleveii u i t doelsamenhang tracht te verstaan en w e r k t met z i n v o l l e structuren, het prototype zijn voor biologische wetenschap. I n de geschiedenis v a n de wetenschappelijke biologie is dit niets nieuws. W e ontleenen i n de biologie vele begrippen a a n het geestelijk l e v e n : we zouden v a n o n t w i k k e l i n g i n de natuur niet spreken, wanneer we dit begrip niet eerst u i t den groei v a n het eigen leven verkregen hadden en dit weer i n de i n n e r l i j k e e r v a r i n g hadden getoetst. Zoo wordt i n de biologie de kennis v a n de werkelijkheid meermalen geordend overeenkomstig de voor de psychologie geldende i d e e ë n . Deze gedachte is alleen v o o r éénzijdig mechanistische biologie nieuw. H o e w e l het psychische leven v a n den mensch feitelijk de eenige w e r k e l i j k h e i d is, w a a r a a n we met recht de totaliteitsgedachte en een doelsamenh a n g ten g r o n d s l a g leggen, toch streeft ook de biologische werkelijkheidskennis er steeds meer naar, i n deze oorspronkelijke psychologische c a t e g o r i e ë n de materie te ordenen. E n het m e r k w a a r d i g e daarbij is, dat degenen, die dit krachtens h u n uitgesproken natuurwetenschappelijke i n s t e l l i n g niet w i l l e n , toch i n dezelfde c a t e g o r i e ë n beginnen te werken. Zoo v i n d e n we zelfs i n neurologische detailonderzoekingen het doorwerken v a n deze gewijzigde o r i ë n t a t i e . K l e i s t b.v omschrijft het m o t o r i s c h negativisme als een weerstaan v a n positieveranderingen. H i j onderscheidt het reactieve en spontane negativisme. I n beide ontdekt hij een tendens, ook i n het spontane. Deze weerstand is dan tegen de zwaartekracht en tactiele g e w a a r w o r d i n g e n of ziekelijke sensaties gericht.*) V e e l meer omvattend is deze beschouwingsvorm door v. M o n a k o w aangewend i n zijn leer v a n de i n s t i n c t e n , die hij ten grondslag legt aan zijn opvattingen omtrent de neuropathologische verschijnselen. Zoo d r i n g t zelfs i n de z u i v e r anatomische en localisatorische school een psychologiseerende tendens binnen. H a d d e n vroeger de physiologische t h e o r i e ë n i n de psychiatrische beschouwingen de overhand en w e r d de psychologie u i t g e d r u k t i n de termen der natuurwetenschappelijke Physiologie, thans zien we, dat de biologische r i c h t i n g i n de p s y c h i a t r i e leidt tot het p r a g m a t i s c h gebruik v a n psychologische c a t e g o r i e ë n . De zielkunde k r i j g t daardoor weer haar n a t u u r l i j k e plaats i n de leer der psychosen, ; w a a r u i t men haar eerst, als niet behoorend tot de v a k k e n der geneeskunde, had verbannen. M a a r toch met één belangrijke restrictie. H e t bleef bij psychologische c a t e g o r i e ë n i n biologischen v o r m ; de introspectieve psychologie h a d n o g geen plaats. De psychologie — voor zoover ze toegang k r e e g — was een zielkunde i n de termen v a n de biologie. E n dit g i n g des a

) Het tegenhouden is van binnen bekeken een instinctief weerstreven en gaat gepaard met affectieve stoornissen. Het komt, behalve bü katatonie, ook voor bij arteriosclerose en andere psychosen. Daarbij zouden er haarden zijn in den thalamus opticus. De bij autopsie in de thalamus opticus gevonden haarden moeten de poging steunen, om de bio-psychologische functies te verplaatsen van de schors naar de subcorticale gangliën.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen