Psychiatrie en wereldbeschouwing - pagina 4

4 door de i n z i c h t e n i n de organisatie v a n het menschelijk zieleleven. De beschouwingen over de geestesziekten w a r e n geheel i n overeenstemming met de bestaande opvattingen omtrent de vermogens v a n de ziel. B e u r t e l i n g s w e r d i n het verstand, i n het gevoel of i n den w i l de oorsprong en het wezen der verschijnselen gezien. E n zoo w e r d bij het pathopsychische proces de v r a a g gesteld: met welk element begint het en hoe o n t w i k k e l e n z i c h daaruit de overige verschijnselen? Daartoe werden de s y m p t o m e n g e ï s o l e e r d en i n v e r b a n d gebracht met de veronderstelde g r o n d s t r u c t u u r v a n de ziel. H e t z i j de k r a n k z i n n i g h e i d w e r d gedacht als een pathologisch gewoekerde hartstocht, hetzij als een gevolg v a n a b n o r m a a l sterke voorstellingen, het wezen v a n de psychose w e r d deductief afgeleid u i t de o p v a t t i n g omtrent de i n r i c h t i n g van het zieleleven. D e n g a n g v a n het ziekteproces stelde m e n z i c h aldus v o o r : eerst wordt de persoon, door z i c h over te geven aan a l l e r l e i verkeerde n e i g i n gen steeds meer passief tegenover invloeden v a n b u i t e n ; d a a r n a k a n door een gelegenheidsoorzaak, hetzij die is een lichte ziekte, hetzij een p s y c h i s c h gebeuren als w r o e g i n g , teleurgestelde hoop, s c h r i k of vrees de psychose ontstaan. D i t lijden stond dus, afgezien v a n de gelegenheidsoorzaken, i n n a u w verband met 'smenschen eigen leven. D e n diepsten g r o n d der geestesziekte zocht m e n i n de w e r k i n g v a n daemonen, i n de rnetaphysische momenten als erfschuld en -smet en het z i c h overgeven a a n de zonde. M e n kende dan ook alleen het begrip k r a n k z i n n i g h e i d : verschillende v o r m e n v a n psychosen werden n o g niet onderscheiden. H o e w e l het streven v a n deze r i c h t i n g , om v a n u i t de symptom e n af te dalen tot de g r o n d w e r k i n g e n v a n het zieleleven, op zichzelf w a a r d e v o l was en we h a a r dan ook k u n n e n duiden als een voorlooper v a n de hedendaagsche philosophische p s y c h i a trie, zijn er toch ernstige bezwaren tegen h a a r beschouwingen. H e t genetisch probleem bestond alleen i n de v r a a g n a a r de oorzaak v a n het geestelijk gestoord zijn i n het algemeen. D a a r b i j trachtte m e n dit probleem niet empirisch-psychologisch te benaderen, doch g i n g u i t v a n een vooropgestelde g r o n d s t r u c t u u r v a n de psyche en zocht de psychische stoornis daaruit l o g i s c h af te leiden. G r o n d en oorzaak werden daardoor l i c h t verwisseld. D e k e n g r o n d v a n de psychotische phaenomenen w e r d meermal e n met den r e ë e l e n g r o n d gelijk gesteld. Tenslotte v e r w a a r loosde deze school der z.g. p s y c h i c i de beteekenis v a n het l i c h a a m voor het ontstaan der geestesziekten. H e t blijft echter de verdienste v a n deze oudste r i c h t i n g i n de wetenschappelijke psychiatrie, dat ze voerde tot een psychologische systematiek der psychotische verschijnselen. Tegenover deze r i c h t i n g stond en staat n o g de s o m a t i s c h e s c h o o l , welke a a n de psychische phaenomenen slechts epiphaenomenale beteekenis toekent en ze alleen g e b r u i k t bij het zoeken

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen