Notatie en methode in de elementaire verzekeringswiskunde - pagina 10
Rede, uitgesproken ter aamvaarding van het ambt van buitengewoon hoogleeraar in de verzekeringswiskunde aan de Vrije Universiteit te Amsterdam
9
g r o o t h e d e n of b e g r i p p e n , d i e m e n d o o r s y m b o l e n z a l v o o r s t e l l e n , e n v a n d e wijze, w a a r o p men d i e s y m b o l e n zal inrichten. In boekrecensies k a n men wel e e n s d e uiting vinden, d a t de schrijver v a n het b e s p r o k e n w e r k d e l e e s b a a r h e i d d a a r v a n z e e r heeft b e v o r d e r d d o o r e e n gelukkig g e k o z e n notatie. E e n o p een dergelijke wijze i n g e k l e e d e l o f u i t i n g z o u g e m a k k e l i j k a a n l e i d i n g k u n n e n g e v e n tot d e m e e n i n g , d a t d e s c h r i j v e r bij d e k e u z e zijner n o t a t i e een min o f m e e r t o e v a l l i g e n g r e e p h e e f t g e d a a n , en d a t hij d a a r b i j g e l u k h e e f t g e h a d . Z o o s t a a t d e z a a k e c h t e r niet. D e n o t a t i e , w e l k e d e l e z e r bij het v o l g e n v a n d e u i t e e n z e t t i n g e e n e r t h e o r i e a a n h e t b e g i n v o o r o o g e n krijgt, is d o o r d e n s c h r i j v e r bij d e d e f i n i t i e v e r e d a c t i e v a n zijn w e r k m e t z o r g e n s t u d i e z o o d a n i g i n g e r i c h t , d a t zij in d e n kiem r e e d s t e r s t o n d z o o v e e l m o g e l i j k d a t g e n e in zich b e r g t , w a t v e r d e r v o l g e n m o e t . D i t z a l het w e l zijn, w a t e e n F a r a d a y a a n l e i d i n g heeft g e g e v e n o m d e w i s k u n d e te v e r g e l i j k e n m e t e e n k o f f i e m o l e n , d i e o p e e n b e w o n d e r e n s w a a r d i g e w i j z e m a a l t w a t m e n h e m te m a l e n g e e f t , m a a r w a a r t e n s l o t t e t o c h n i e t s a n d e r s u i t k o m t , d a n m e n er t e v o r e n heeft i n g e d a a n . A n d r é , d i e d e z e u i t s p r a a k v a n F a r a d a y a a n h a a l t in zijn u i t v o e r i g e w e r k Des Notations Mathématiques, (Parijs 1909), noemt h a a r louter laster en stelt juist d e s c h e p p e n d e kracht v a n de a n a l y s e o p d e n v o o r g r o n d . S c h r i j f t m e n , z o o z e g t hij,, in h a a r s y m b o l e n t a a l b e p a a l d e w a a r h e d e n neer, dan spruiten daaruit vanzelf nieuwe en o n v e r w a c h t e w a a r h e d e n voort. M a a r , kan men v r a g e n , a l s het v i n d e n v a n n i e u w e w a a r h e d e n in d e w i s k u n d e w e r k e l i j k z o o v a n zelf g a a t , h o e v a l t het d a n te v e r k l a r e n , d a t 'het a a n t a l d e r g e n e n , die d a a r i n s l a g e n , z o o gering is, en dat zelfs een man v a n de grootte van G a u s s erkennen moet wel m a a n d e n lang tevergeefs naar de o p l o s s i n g v a n e e n p r o b l e e m te h e b b e n g e z o c h t ? F a r a d a y o v e r d r i j f t n a t u u r l i j k m e t zijn k o f f i e m o l e n . H e t o p e r e e r e n m e t s y m b o l e n l e v e r t niet z e l d e n u i t g a n g s p u n t e n o p v o o r n i e u w e o n derzoekingen. D o c h als men d e resultaten v a n zulk een gewoonlijk z e e r t i j d r o o v e n d o n d e r z o e k t e n s l o t t e in e e n v o o r d r a c h t v a n m i s s c h i e n e e n u u r t i j d s ziet t e v o o r s c h i j n b r e n g e n a l s i e t s , d a t vanzelf uit d e s y m b o l e n t a a l v o o r t v l o e i t , d a n is dit g r o o t e n d e e l s s l e c h t s m o g e l i j k , d o o r d a t d e s y m b o l e n m e t h e t o o g h i e r o p v a n te v o r e n e x p r e s s e l i j k z o o zijn g e k o z e n o f g e f a t s o e n e e r d . D o o r het s c h e p p e n v a n s y m b o l e n , ( a l d u s } . A . S c h o u t e n in zijn Delftsche inaugureele rede van 1914) wier onderlinge verbinding a a n v a s t e e n v o l l e d i g b e k e n d e w e t t e n is o n d e r w o r p e n , en d i e een v o l k o m e n b e e l d zijn v a n d i e i n v a r i a n t e b e g r i p p e n e n b e t r e k k i n g e n , d i e wij n a a r a a n l e i d i n g v a n e e n b e p a a l d e g r o e p v a n — in dit geval quantitatieve — verschijnselen hebben gevormd, heeft d e o n d e r z o e k e r zich v a n een b e p a a l d d e e l d e r verschijnselen w e r e l d a l s het w a r e e e n m o d e l v o o r e i g e n g e b r u i k g e s c h a p e n . D a a r bij k o m e n d e i n v a r i a n t e b e g r i p p e n e n b e t r e k k i n g e n in d i t m o d e l a l s a x i o m a ' s v o o r d e n d a g , a l s v a s t e w e t t e n , v o l g e n s w e l k e m e t het m o d e l m a g w o r d e n g e w e r k t . H e t m e r k w a a r d i g e -is, d a t , d e z e a x i o -
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van vrijdag 10 oktober 1930
Inaugurele redes | 25 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van vrijdag 10 oktober 1930
Inaugurele redes | 25 Pagina's