1910-1911 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 28

20

chemie, in het organisme, doch ook zelfs in de plastische kunst; zij is „eine Erklarung der Veranderungen in der materiellen Natur nach den Gesetzen der Bewegung", (pag. 37). In de mechanische natuurbeschouwing blijft er naast de eerstgenoemde opvatting geen plaats over voor een teleologische, volgens die van ERHARDT wel. „Soweit die Naturerklarung auf den sicheren und anerkannten Principien der Mechanik beruht, soweit steht sie mit der Teleologie nicht in Widerspruch ; insofern aber irgend eine Naturerklarung mit der Teleologie in Widerspruch steht, insofern ist sie keine Consequenz aus den Principien der Mechanik, sondern eine blosze Hypothese, welche aus anderen Griinden als solchen, die in der Mechanik liegen, entsprungen ift", (pag. 39). De mechanische natuurbeschouwing volgens de ongewone, maar wetenschappelijk toch juiste opvatting van ERHARDT is daarom eene zeer eenzijdige, omdat zij zich slechts inlaat met de beweging als zoodanig, afgedacht van de materie en niet vraagt naar de oorzaak, slechts de quantitatieve verhoudingen voor oogen hebbende. Naast de mechanische natuurbeschouwing, — opgevat in den zin van ERHARDT — blijft er dus plaats over voor eene causale verklaring, d. i. eene, welke vraagt naar de oorzaken. Ten onrechte dus worden de beide begrippen, mechanisch en causaal, soms gelijk gesteld en gebruikt in tegenstelling van teleologisch. De mechanische natuurbeschouwing omvat slechts de quantitatieve verhoudingen, de causale de qualitatieve. Een causale verklaring is dus zulk eene, waarin de verschillende oorzaken worden opgespoord. Het behoort tot de z. g. n. „categorieën", aan te nemen, dat elke werking'een toereikenden grond heeft. De oorzaken a priori te beperken tot de vormen der mechaniek is een willekeurige beperking, hetgeen ook het geval is, wanneer a priori slechts physische en chemische oorzaken aangenomen worden. De inhoud der categorie kan slechts door de ervaring aangevuld worden, en deze leert vele specifieke oorzaken kennen, welke qualitatief verschillen, d. w. z. niet van elkaar af te leiden zijn. Specifiek zijn de krachten, welke gelijkwaardige deelen samenvoegen tot het kristal, specifiek die, welke onderling verschillende stoffen vereenigen, waardoor een stof ontstaat met nieuwe eigen-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen