1918 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 18

10 „Ik geef toe," zoo zegt BUTTLER, „dat toen ik over mijn onderwerp ging werken, ik er niet ernstig in geloofde. Ik zag als het ware een steen op den grond liggen met een aantrekkelijken glans; deze opnemende draaide ik hem voor mijn genoegen om en om en zag, hoe meer ik hem beschouwde, de steen steeds schitterender worden. Ten slotte werd ik er zoo door geboeid, dat ik aan mijne verbeelding den vrijen teugel liet. Het aanzicht der wereld veranderde; de steen, welke ik gedachteloos had opgeraapt bleek een talisman van onschatbare waarde te zijn en opende een deur, waardoor heen ik een blik wierp op een vreemde en belangwekkende verandering. Toen kwam er iemand, die mij vertelde, dat de steen niet de mijne was, maar dat LAMARCK, aan wien hij rechtmatig toebehoorde, hem had laten vallen. Hierop antwoordde ik, dat ik er niet om gaf, wie de eigenaar was, als ik de talisman slechts mocht gebruiken en er mij in verheugen.'' Laten wij dit voorbeeld van BUTTLER volgen en de historie der psychische beschouwing der levensverschijnselen thans laten rusten om te trachten aoor middel van deze nieuwe zienswijze zelf een dieper inzicht in het leven te verkrijgen. Het komt mij voor dat het goed is in het kort bestek van deze voordracht niet de feiten in hun uitvoerigheid te laten voorafgaan aan de conclusie, maar eerst deze te vermelden. ; Volgens ons onderzoek meen ik, dat het wezenlijke in het leven .jj,{ji;^S ongetwijfeld iets is van de orde van het psychische, hoewel het ' niet iets individueels is, evenzeer is het een „élan," hoewel het meer is dan dit, en stellig is het vaak onbewust, hoewel niet altijd. Het immateriëele leven in het levende, waardoor het individueele werd en wordt, vegetatief, zoowel als sensitief bestaat is een instinkt. Dit levensinstinkt is een eenheid, zooals ook al het levende een eenheid is, en toch een veelheid, zooals ook de organismen in hun verschijningsvormen veel zijn. Instinkt is het psychische van plant en dier, de grond van ontogenese en phylogenese. Het instinkt in deze breede algemeene opvatting is maar niet een woord, eene andere uitdrukking voor leven of voor levensbeginsel, doch naar ik hoop te kunnen aantoonen, een wetenschappelijk begrip, ontleend aan experimenteele studie en van experimenteele beteekenis.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen