1920 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 88

82

idealistische periode leven, wij de twee: causale en emotioneele relaties, toch uit elkaar moeten houden. Dit brengt echter ter andere zijde groote moeilijkheden met zich. Qeheel emotioneel kunnen we niet worden, dan vervallen we in de belletristische methode: welken weg b.v. KRETSCHMER in zijn jongste geschriften ook uitgaat. Voor excessen moeten we zeer oppassen, 't Is niet toevallig dat artisten in dezen tijd vol begeeren zijn naar de psychiatrie. Ad 111, dat hij zich bij de kritiek op de associatie-psychologie geheel aansluit en aan associatieproeven alleen statistische waarde toekent- Er gebeurt zooveel meer bij die proeven dan de geregistreerde reactie. Wat wij thans broodnoodig hebben is een methodoloog, die eens juist aangeeft de verhouding tusschen de causale en de begrijpelijke relaties. Echter: de pure philosophen zijn 't verband met het gewone practische leven kwijt, en JASPERS en DRIESCH b.v. worden zoo geleidelijk puur philosoof, en de practici hebben voor de aanhangige problemen geen tijd. De Heer QROENEVELD vraagt of er bij FREUD wel zoo'n scherp verschil is tusschen de causale en de begrijpelijke relaties. Prof. BouMAN antwoordt, dat de verhouding tusschen de causale en de begrijpelijke relaties nog lang niet voldoende is geformuleerd. WEBER, socioloog, voerde de begrippen voor 't eerst in; JASPERS werkte de principes uit. 't Wachten is op een philosoof, die 't duidelijk uiteen zet. FREUD haspelt de beiden dooreen, 't Onbewuste, de persoonlijkheidspsychologie en de begrijpelijke relaties staan nauw met elkaar in verband. En dat bij FREUD 't emotioneele zoo sterk op den voorgrond treedt, is ook voor ons daarom van zoo groot belang, omdat dit ook op religieus en aesthetisch gebied zoo is. Er komen dan vragen op als die of de bekeering alleen in 't bewuste of ook in 't onbewuste zich afspeelt. Kan men ook in de droomen merken dat iemand ethisch dan hooger gaat staan ? De heer BRUIN vraagt of 't niet vrijwel onmogelijk is in eikaars gevoelen in te leven en zeker onmogelijk te weten óf men er in leeft. Spreker begrijpt dan ook nog beter hoe men werkt met de causale dan met de begrijpelijke relaties. Prof. BouMAN antwoordt, dat die opmerking volkomen juist is; 't individueele subject is onkenbaar. Toch is 't met een buitengewone graad van zekerheid mogelijk in anderen in te dringen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen