1928 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 48

46 Kviyper begint met onmiddellijk toe te geven, dat heel het empirisch onderzoek valt buiten het verschil. Hier is een gemeenschappelijk terrein, een neutrale zone, waar het verschil in uitgangspunt zich niet laat gelden. Meent men nu — zoo vervolgt hij — dat de natuurwetenschappen geheel in dit laagste deel opgaan, dan zouden ze zelve geheel buiten het verschil vallen. Maar dit is, volgens Kuyper, niet het geval, ze gaan niet op in het zuiver empirisch onderzoek, en dies vallen ook zij onder het verschil. Men voelt, het gaat er tenslotte om wat men natuurwetenschap noemt. Kuyper laat de (natuur-)wetenschap niet alleen naar het hoe, ook naar het waarom vragen, niet alleen naar het verband, maar ook naar de dieper liggende oorzaken. De constateering van de feiten en hun samenhang dient te worden gevolgd door een verklaring. Intusschen kan men zijn definitie van exacte wetenschap zoo kiezen, dat ei* voor het adjectief Christelijk geen plaats is. En wij zijn eigenlijk sinds lang gewend het begrip natuurwetenschap in zulk een exacten, positieven zin te verstaan; let wel, niet het wetenschapsbegrip in het algemeen, zooals het positivisme wil, want daarmee wordt aan de geesteswetenschappen geweld aangedaan, maar het begrip der na/uurwetenschap. De vragen naar wezen, oorsprong en doel van den kosmos vallen dan niet binnen haar competentie, hoogstens vinden ze in de natuurphilosophie een hypothetische beantwoording. Wanneer men dus de natuurwetenschap niet opvat in den ruimeren zin van Kuyper, kan de invloed van het Christelijk geloof op haar worden ontkend. Tot hen, die van dit inzicht waren, behoorde één, die men gaarne stelt als voorbeeld van een geloovig natuuronderzoeker, Louis Pasteur. Wel was het positivisme hem te eng voor „de werkelijkheid des hoogeren levens", maar loch, de (experimenteele) natuurwetenschap verstond hij in streng positieven zin ^). Begin en eind van alle dingen zijn geplaatst achter een sluier, voor het wetenschappelijk nog ondoordringbaar, maar doorzichtig voor het geloof. Dit beteekcnt echter geen vermenging van religie en weienschap. „Prétendre introduire la religion dans la science est d'un esprit faux" '). Ik leg hierop den nadruk, omdat 1) Dr. J. V. de Groot. Denkers van onzen tijd, blz. 168-171. 2) Bulletin de 1' Académie de Médecine 1875. Séance du 9 mars: discussion sur la Fermentation (blz. 286-289),

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen