1940 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 62

46 Deze substantie w a s „tijdloos" gedacht Slechts haar werkingen' zouden m den tijd plaats vinden D e moderne mechanica is met zulk een substantiebegrip reeds hieiom onvereenigbaar wijl zij ruimte ' en tijd met kan scheiden aan de weikingsquant een primaire plaats inruimt, en de materiemassa slechts als functie" dei gravitatie-bewegmg laat gelden D e Wijsbegeerte dei W e t s i d e e geeft van dezen stand van zaken inderdaad wijsgeeng rekenschap, doch verzet zich tegelijk tegen ledeie poging om het modale aspect der physica zijn eigen-geaardheid te ontzeggen en het m den trant van het moderne psycho monisme tot het psychisch gevoels-aspect te herleiden ( H e y m a n s , Eddmgton) XX In haar teleologisch substantiebegiip beproefden de Aristotelische en de daarop gebaseerde scholastische metaphysica een bepaalde modale functie van het dmg tot substantieelen wezensvorni en inwendige doel-oorzaak van het geheele ding te verheffen Alle andere modale functies zouden dan slechts onzelfstandige modaliteiten van dezen wezensvorm zijn Dit veiklaait dat de Aristotelische biologie m wezen vitalistisch is d w z dat het de mathematische en physisch-chemische aspecten van het levend lichaam niet m hun modale eigen-geaardheid en eigen-wettelijkheid laat gelden maar veeleer tot modi van het leven herleidt dat zelve weer als , bezield" wordt gepioclameerd Dit vitalisme' verstoort echtei het mzicht in de mdividualiteitsstructuur van het dmg en is ook vak-wetenschappelijk niet bruikbaar O p soortgelijke wijze werd m de anthropologie de anima iationali<i tot ,,substantieele" vorm van het stoffelijk lichaam" geproclameerd, waarbij het wezenscentrum van die ziel" zelve m het logisch denken werd gezocht Alle niet-logische functies van het menschelijk bewustzijn (zelfs de geloofsfunctie als donum superaddiHim' ) werden ten aanzien van de anima rationalis" tot modi van het logische herleid XXI f-iet Christelijk-rehgieuze uitgangspunt van de W i j s b e geerte der W e t s i d e e eischt een principieel andere opvatting van d"" dichotomie van ziel en lichaam dan die, welke door het wijsgeeng substantiebegrip wordt geconstrueerd H e t lichaam" dat bij den natuurlijken dood w o r d t afgelegd is niet een theoretische abstractie m den zin der , m a t e n e - s u b s t a n t i e " maar de geheele tijdelijke functiemantel m zijn tijdelijke menschelijke individualiteits-structuur D e ziel" die na den dood blijft voortbestaan, IS evenmin een theoretische abstractie uit het tijdelijk bestaan maar de volle concrete ik-heid m den zin van boven-ti)deIi)k centrum of religieuzen wortel van het menschelijk bestaan D e Schrift noemt dit boven-tijdelijk centrum ook het , h a r t "

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen