1941 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 128

116 w a t ik ontkend heb is. dat het determinisme nog zm heeft en ik geloof niet dat de beschouwingen van D r Biummelkamp over de causaliteit aan mijn redeneering afbreuk doen, noch dat bij die redeneermg een verschuiving heeft plaats gevonden van , subject" naar object" D e kern van die redeneeimg w a s dat men wil het determinisme zm hebben, velschillende situaties zij 't m gedachten, met elkaar moet kunnen vergelijken, om hun verdere ontwikkelingen d a a r n a te kunnen vergelijken, reeds de eenvoudigste verhouding nu de gelijkheid, bleek een meetkundig begrip (iets heel anders dan identiteit); de werkelijkheid heeft echter m alles een zekere kern die , emmalig", onvergelijkbaar en onreproduceerbaar is en die een restloos determinisme zonder zm maakt — Ik vmd overigens die beschouwingen van D r Brummelkamp zeer sprekend, daar ze ten duidelijkste laten zien, hoezeer die , op het object betrokken causale bepaaldheid" m feite iets is, dat door de menschen m het object , h m e m " geprojecteerd is en hoezeer hier de wensch de vader der gedachte geweest is, de wensch namelijk om de dingen te beheerschen — mdien niet technisch ten einde toe, dan toch met hun denken D e menschen willen zich een wetenschappelijk wereldbeeld vormen, dat hun suggereert, dat ze de dingen doorzien en tot de wereld om hen heen kunnen zeggen ,,Wij vreezen U niet langer, w a n t WIJ begrijpen U " H e t wereldbeeld w a a r v a n Dr Brummelkamp spreekt, schijnt me te veel hierop te lijken dan dat ik zoo'n wereldbeeld tot het mijne zou willen maken G a a t het m de wetenschap om ,,verklaring" van de dingen? H e t zij zoo, als dat ,,verklaren" maar een eenvoudige beteekenis houdt van klaarder, doorzichtiger maken voor het oog, niet, als het een of andere metaphysische beteekenis kiijgt D e wetenschap onderscheidt èn vindt verbanden m het geschapene, en die onderscheidingen en verbanden zijn een leeele orde m het geschapene, w a a r o p de mensch aan kan W a t echter het determinisme wil, is een logische reductie van het onafhankelijk zijnde tot de gegevens van één moment en dat lijkt me een overspanning van het werk der wetenschap die het leven doodt Over het tweede bezwaar van D r Brummelkamp, betreffende de z g , onzekerheidsrelatie van Bohr", het volgende Deze relatie wil niet gelijkwaardig zijn met de relaties van Heisenberg D e laatste zijn een logisch sluitend geheel dat ten grondslag hgt aan een volledige mechanica D e opmerkingen van Bohr zijn voorloopig slechts qualitatief en vormen geen sluitende theorie M a a r daarom kunnen ze zeer wel aan de werkelijkheid beantwoorden en als D r Brummelkamp het daarmee niet eens is, dan is dat niet voldoende reden om te zeggen, dat de beteekenis van Bohr's denkbeeld komt te vervallen Voorshands is een rcstlooze physische analyse van het biotische zonder destructie met mogelijk, Bohr is van meenmg, dat w e hier met iets reeels te doen hebben, dat m het wezen der zaak ligt; D r .

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen