1942 Extra aflevering Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 89

83 tégen gebruikt worden ^ ) . T r o u w e n s , Boyle is er vast van overtuigd, dat hoe meer men werkelijk expenmenteele philosophic, proefondervindelijke wetenschap, zal beoefenen in plaats van speculatie, hoe meei men ook vatbaar zal worden voor de stem van G o d (zie bij ,,bizondere openbaring") a

De onzekerheid

Bi) 7i)n tegenstanders

der

Natuurphtlosophte

W a t doen nu echter de ,,moderne" philosophen' jj^ plaats van hun philosophie d a a r toe te passen

vermenaing van

wetenschap en anti-religie.

,

i

/. ^

^^'^3'" ^'J ^^^ toepassing is, gaan zij haar tot een w a p e n tegen de religie smeden en dan is Boyle, anders een vurige verdediger van Epicurus en D e s cartes, een fel bestrijder van hun atheïstische en deistische a a n h a n gers BIJ dic bestrijding erkent hij mèt hen het recht van de Rede om zoowel over zaken van natuurwetenschap als van religie als rechter op te treden, w a n t ,,zij is het voortreffelijkste bezit van den menschelijken geest" V o o r hem brengt een juist gebruik van de Rede echter mede, dat zij haar eigen beperktheid mziet Daarom zal hij, als de religie in naam van de w e t e n s c h a p bestreden wordt, omdat zij niet redelijk genoeg zou zijn, onderzoeken of de natuurphilosophie zélf wel in dien g r a a d redelijk is als zij dat van de religie eischt, om daarna de religieuze zekerheid met de wetenschappelijke te vergelijken H I J wil daardoor de rationalistische zelfverzekerdheid van atheïsten en deisten schokken ZIJ beweren, dat het met te vatten (inconceivable) is, hoe er een God kan zijn; de atomistische philosophie d a a r e n t e g e n zou alle dingen klaar en duidelijk maken' M e n moet echter niet op hun zelfvertrouwen letten, maar op de beginselen der natuurphilosophie zelf D a n IS de moeilijkheid om G o d ' s attributen, zooals ,,eeuwigheid", te omvatten (conceive) niet te danken aan de duisternis van het G o d s begrip, maar aan de moeilijkheid die ons zwakke (dim)intellect heeft om de natuur te bevatten van die eerste dingen, die de oorzaak zijn van alle andere en zelf geen oorzaak hebben 2) ,,Ons eindig verstand is nu eenmaal met m staat om moeilijkheden op te lossen, die een klaar begrip eischen van hetgeen oneindig is" 3) Boyle legt het tekort aan rationaliteit dus met m het object van het kennen, maar m het kennende subject Als verklaren is het ordenen onder een meer omvattend begrip, dan moet het verstand wel tot stilstand komen bij de grondbegrippen D a t w a s bij de atomisten trouwens evengoed het geval!

^) 2) 3)

Resurr , III, 537 Exp N Ph , I 458 V i r t , V, 42.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen