1946 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 126

118 voor zoover in de litteratuur bekend is geworden; het is natuurlijk mogelijk, dat bij de ontelbare radiosonde-oplatingen, die gedurende de laatste oorlog ten bate van de militaire weerdienst zijn geschied, er wel sommige zijn geweest, die het tot grootere hoogten hebben gebracht, zonder dat dit tot nog toe bekend werd (de resultaten van alle meteorologische waarnemingen der oorlogvoerenden waren uit de aard der zaak geheim). Ook is een loodsballon wel eens tot nog iets grootere hoogte gevolgd — doch dit leverde alleen een waarneming van de luchtstrooming daarboven. Omtrent de toestand van de atmosfeer boven omstreeks 35 km zijn we dus alleen ingelicht langs indirecte weg, en wel door de volgende verschijnselen : a) Sc/zemering-sverschijnselen. b) Spectroscopisch onderzoek van het zonlicht, zooals dat door de atmosfeer heen tot ons komt; wat de hooge lagen van de atmosfeer betreft heeft dit vooral betrekking op lichtabsorptie in de z.g. ozonlaag. c) Lichteffect op de maanschijf bij maansverduisteringen. d) Lichtverschijnselen van vallende sterren en meteoren. e) De z.g. ,,abnormale geluidsvoortplanting" of abnormale hoor^ baarheid op groote afstanden. f) Atmosferische eb en vloed. g) Lichtende nachtwolken en lichteffecten van hoog vulcanisch stof (bijv. waargenomen na de Krakatau-uitbarsting in 1883). h) Radio-peiling van de ionosfeer. i) Poollicht (,,Noorderlicht") en het hiermee verwante diffuse licht van de nachthemel. Het is gebleken, dat de atmosfeer in werkelijkheid op véél grooter hoogten nog merkbaar is dan men vroeger dacht. Bleef de betrekgelijk lage temperatuur van — 55 C , die in de stratosfeer is waargenomen, ook boven 35 kilometer hoogte verder steeds gehandhaafd, dan laat zich gemakkelijk berekenen, dat het op 290 km hoogte weinig zin meer zou hebben om van atmosfeer te spreken; druk en dichtheid zouden daar dan zijn gereduceerd tot een fractie van 10^—^'0 van de waarden aan het aardoppervlak, terwijl er (ondersteld dat de chemische samenstelling de zelfde zou zijn als aan het aardoppervlak) nog maar een enkele molecule per kubieke centimeter zou gevonden worden, hetgeen niet meer is dan in de interstellaire ruimte gemiddeld aanwezig geacht wordt. Tegenwoordig weet men, dat op een dergelijke hoogte de dichtheid van de atmosfeer nog wel een miljard maal zoo groot is. Dat is op zichzelf nog vrij weinig natuurlijk, maar een miljard moleculen per kubieke centimeter — dat is nog lang niet uit te vlakken. Aan hel eind van dit artikel vindt men een tabel, waarvan de eersite vier

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen