Zedelijkheid en recht - pagina 38

84

Deze theorie is zeker niet onvernuftig. Toch wil het mij voorkomen, dat bij haar een zonderlinge verwarring voorzit tusschen zede en moraal. Wanneer Gumplowicz zegt, dat het recht een product is van samentreffen verschiedener sozialer Elemente, de moraal echter het product der verhouding tusschen het eenvoudige sociale element en het individu ; wanneer hij op magistralen toon verzekert: Das Recht entsteht immer und überall nur in der sozialen Verbindung, und moge sie noch so einfach sein, es hat die Herrschaftsorganisation zur nothwendigen Voraussetzung; die Moral entsteht schon in dem primitivsten sozialen Element, in dem primitivsten Schwarm, in der Horde ; dan wil het mij toeschijnen, dat hij meer beweert dan bewijst. Zeker, het recht heeft die Herrschaftsorganisation zur nothwendigen Voraussetzung, maar bij alle menschelijk saamleven, óók bij dat van den primitieven zwerm en van de horde gaat het niet zonder deze Voraussetzung. Maar bovendien gaat het niet aan om het product der verhouding tusschen het eenvoudig sociale element en het individu, zonder meer, reeds moraal te noemen. Het naaste product tusschen het gezin en het kind dat er in geboren en opgevoed is zal zijn, de onderwerping van dat kind aan zekere regelen, die in dat gezin heerschen. Maar, tenzij men het woord een andere beteekenis belieft te geven dan het in het gewone spraakgebruik heeft; tenzij men het woord moraal of zedelijkheid belieft te gebruiken ter aanduiding van een geheel ander begrip dan wat men daarmee gewoon is aan te duiden, zal niemand bij een kind, dat aan zekere, in het gezin heerschende gedragsregelen is gewend, reeds

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen