Oorlog en vrede - pagina 79
Rede bij de overdracht van het rectoraat aan de Vrije Universiteit
73 De zakenmenschen, van wat nationaliteit ook, slaan gezamenlijk de handen ineen; internationale trusts zijn er talrijke; het getal van internationale kartels, aan wier mogelijkheid in den aanvang der ontwikkeling van dit instituut werd getwijfeld, overtreft reeds de honderd. Reusachtig zijn in schier elk land de kapitalen, in buitenlandsche ondernemingen belegd; voor Engeland wordt het besomd op 3,191,836,000 £, waarvan 1,554,152,000 £ in de koloniën. Overal grijpen alzoo de belangen ineen; wie dit gecompliceerde wereldraderwerk verstoort, verlamt alle actie, ook eigen werkzaamheid ^). Aan deze gewichtige verschijnselen in het economisch leven volle aandacht schenkend, heeft R a l p h L a n e eene propaganda ten gunste van den vrede aangevangen, welke door economische overwegingen geleid wordt. Zijn boek De groote illusie, dat hij onder den schuilnaam N o r m a n A n g e l l uitgaf, deed een nieuwe aëra in de vredesbeweging aanbreken en sinds dien volhardde hij met zulk eene energie voor de verbreiding zijner denkbeelden, dat de Daily Neivs het Norman Angellism betitelde als „an irresistible force in modern thought". ^) 1) In het bezadigd boek van Dr. V o e l c k e r , Die deutsche Volkswirtschaft im Kriegsfall, Leipzig, 1909, dat onopgesmukt de nadeelen van den krijg teekent, wordt op de veelvuldige en nauwe relatie van Duitschland en Engeland de nadruk gelegd. ''•) In 1909 verscheen van N o r m a n A n g e l l een geschrift Europe's Optical Illusion, dat enkele maanden daarna tot een grooter werk, getiteld The great Illusion, uitdijde. Verschillende geschriften werden daarna door hem uitgegeven. De belangrijkste zijn Peace theories and the Balkan icar, Londen, 1913, en het in dit jaar verschenen The fundations of international policy. In November 1913 verscheen het eerste nummer van War and peace, A Norman Angell Monthly, dat nog geregeld uitkomt. Voor onze schets van N o r m a n A n g e l l ' s richting namen wij enkele citaten over uit de Hollandsche uitgave, door Dr. B u r g e r s dijk bewerkt, die onder den titel De groote illusie, in 1909 te Leiden verscheen. Ook verwijzen wij naar de rede van P r o f . v a n E m b d e n , De oorlog
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van dinsdag 20 oktober 1914
Rectorale redes | 122 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van dinsdag 20 oktober 1914
Rectorale redes | 122 Pagina's