Oorlog en vrede - pagina 69

63

kosmopolitische beschouwing openlijk partij. M a x S c h i p p e l deed het met zoo groote vrijmoedigheid, dat hij ternauwernood aan het marxistisch schervengericht ontkwam i). P e r n e r st orf e r spitste zich op het betoog, dat „socialisme en nationale gedachte niet slechts geen onverzoenlijke tegenstellingen zijn, maar noodzakelijk samen hooren"'^X terwijl M a u r e n b r e c h e r ten vorigen jare de gemoederen verraste met deze stoute verklaring: „Dat voor staten en staatsvormen, die nog niet tot volle ontwikkeling zijn gekomen, die hun natuurlijken graad van rijpheid nog niet hebben bereikt, de oorlog en ook de veroveringsoorlog eene onverbiddelijke noodzakelijkheid is. De oorlog is niet slechts schrik en dood. Dikwijls opent hij ook de mogelijkheid van eenen hoogeren organisatievorm van de menschheid en ligt hij in de lijn van den menschelijken vooruitgang" ^). ^) Men zie zijn sciierpe geruchtmaltende uitlatingen in Sozialistisohe Monatshefte, 1898, biz. 495 en vlg. Oolc is van belang het opstel Imperiaüsmus und Manchestertum, in S.M., 1912, blz. 1101 en vlgg., waarin S c h i p p e l de vraag stelt: „Seit wann ist das Zurück aiif Cobden-Smith eine sozialdemokratische Losung?". Zie verder zijn verhandeling Ein Büstungspolitisches Aktionsprogrammf in ,S^. M., 1913, blz. 461 en vlgg. 2) Zijn interessant artikel verscheen onder den titel: Der nationale und der internationale Gedanke in S. M., 1905, blz. 645 en vlgg. ^) Vergelijk de verhandeling van E d m u n d F i s c h e r , Kneg und Sozialdemokratie, in S. M., 1913, blz. 604 en vlgg. Van de andere revisionistische uitingen vermelden wij W i l h e l m S c h r o d e r , Sozialdemokratie wnd Vaterland, in S.M., 1911, blz. 1586 en vlgg.; op blz. 1590 vinden wij de uitspraak: „Die Sozialdemokratie kann in Friedenszeit die herbste Kritik an den Lenkern des eigenen Staatswesens üben. Wenn es ernst wird, wenn es einmal dazu kommt, dass Nation gegen Nation steht, dann sind auch die sozial-demokratischen Arbeiter nur Teile des Volksganzen, dann kennt auch die sozialdemokratische Partei kein anderes Interesse als das des eigenen Volkes." Een rijk gedocumenteerde schets tot vaststelling van het begrip „nationaliteit" geeft M a r k u s R a t n e r , Natio?ialitatsbegriff und nationale Autonomie, in S. M., 1910, blz. 345 en vlgg. Ook is interesant National und international, in S. M., 1909, blz. 7 en vlgg.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen