Psychische Aktiviteit - pagina 35

33 M A X M U L L E R e. a.), ook dit is niet juist en ook hiervoor geven de protokollen voldoende bewijzen. Trouwens men staat niet meer geïsoleerd, wanneer men een denken zonder spreken aanneemt, van deze zelfde plaats is dit zeer beslist uitgesproken door Prof. J. WOLTJER ').

Het zij mij vergund uit de bedoelde rede het volgende over te nemen: „Dat er echter een denken zonder woorden is en in en door ons geschiedt, bewijst m. i. het zoo dikwijls voorkomende geval, dat wij naar een woord of naar het juiste woord voor een gedachte of eene voorstelling moeten zoeken. Uit het zoeken zelf blijkt, dat wij de voorstelling of wat het ook zij, wel hebben, wij beoordeelen daarnaar verschillende woorden, die ons door associatie of op eenige andere wijze voor het bewustzijn komen; wij beoordeelen ze naar den maatstaf, of ze passen om uit te drukken wat wij uitdrukken willen; passen ze niet, dan zoeken wij een ander woord, totdat wij het juiste gevonden hebben en zeggen: dat is het. W e hebben dus de gedachte, maar het symbool voor de gedachte, het woord, hebben we niet." Hier zien we dus hetzelfde uitgedrukt, wat door BüHLER in zijne experimenten is gevonden geworden en wat ook nader uitgewerkt is geworden door PiCK om het voor de studie der aphatische stoornissen te kunnen gebruiken. Wanneer men den bekenden zin van KUYPER leest: „onze negentiende eeuw sterft weg onder de hypnose van het Evolutiedogma", dan worden hierbij geen voorstellingen doorleefd, en stel ze worden doorleefd, zijn ze dan noodzakelijk voor het begrijpen van den zin ? Of we nemen de woorden van CORT VAN DER LiNDEN: „als het groote vliegwiel om de beweging der staatsmachine onafhankelijk te maken van het doode punt", dan kan toch niet beweerd worden, dat deze woorden alleen voldoende zijn voor de beteekenis, voor hetgeen er mee bedoeld wordt. W e moeten ons dus m.a.w. losmaken van de gedachte, die steeds ') WOLTJER, Het woord, zijn oorsprong en zijn uitlegging. Amsterdam, 1908. 3

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen