Psychische Aktiviteit - pagina 38

36 iets reeds in de eerste reeks voorkwam en hoe de zin luidde. N u en dan werden ook zinnen er tusschen genoemd, die zonder eenige relatie waren. Bijv. 1. Der Schuster hat die schlechtesten Schuhe. 2. Gemahlen Kern gibt kein Ernte. 3. W e n n die Herren vom Rathaus kommen, sind sie am klügsten en in de 2e reeks. X Kluger Dieb halt sein Nest rein (zonder analogie), 1. Lehrerskinder sind die ungezogensten. 3. Nachher weiss jeder, wie man hatte ausspielen mussen. 2. Eier in der Pfanne geben Kuchen, aber keine Kücken. Uit deze proeven bleek, dat bij de proefpersonen met nadruk en zeker de zinnen, die gelijkende gedachten uitdrukken, opgedrongen werden. Men heeft hier hetzelfde als wanneer men een zin leest, waarbij men zich moet inspannen hem te begrijpen, en men op een vroegere gedachte komt. Of wel bij het gesprek waarbij we ons niet zelden afvragen: in welk verband stond toch de inhoud van deze opmerking met hetgeen vroeger werd behandeld, kwam vroeger niet reeds iets dergelijks voor? Z o o werd ook duidelijk gemaakt, dat de beteekenissen van abstrakte en algemeene uitdrukkingen een rol spelen in het bewustzijn, ook zonder dat ze zich slaafs houden aan de aanschouwelijke grondslagen der woordvoorstellingen, die, zooals we uit eigen ervaring bij het denken weten, vaak afwezig zijn. Z o o geraakt men ook steeds verder van de mozaïekstruktuur van het zieleleven, die op grond van de leer der gewaarwordingen en voorstelHngen was aangenomen. Door de gedachten is de weg naar de eigenlijke innerlijke wereld weer geopend geworden, het is niet meer een „Psychologie ohne Seele" (F. A. L A N G E ) , niet meer een ik als een mystische kracht, ook niet „het denkt", maar ik denk en ten slotte ook geen automatisch komen en gaan der voorstellingen, geregeld door de associatiewetten. Deze verovering kwam daardoor tot stand, dat men zich ontworsteld had aan het standpunt, dat de zintuiglijke waarneming het een en alles zou zijn en de begrippen

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen