De noodzakelijkheid eener christelijke logica - pagina 20

10 de religie der landbouwerskringen; maar toch zijn hier reeds enkele fermenten aanwezig, die door hun gisting belangrijke veranderingen te weeg brengen. Tot hen reken ik in de eerste plaats de fantasie omtrent de verhouding tusschen Dionysos en de voorouders uit het verre verleden. Laatstgenoemden, de Titanen, hebben nl. volgens de orphische mythologie, den jongen god verslonden; nu trof hen voor dit misdrijf wel de bliksem van Zeus, maar desondanks steekt de jongere generatie uit boven de oudere: de nieuwe menschheid is immers ontstaan uit den asch der Titanen, met welken ook die van den god was vermengd. Vergelijkt men deze speculaties met de oudere, dan trekt uiteraard vooral de wijziging in het partiëele theïsme de aandacht: het als goddelijk vereerde deel van den kosmos valt hier niet meer samen met de natuurkrachten, maar met het licht, dat in ieder lid der jongere generatie van het menschelijk geslacht aanwezig is. Nu dankt wel is waar het individueele leven het bezit van deze goddelijke vonk nog wel aan z'n ouders. Maar toch poneert deze speculatieve geschiedenisphilosophie een breuk tusschen de eerste en tweede menschheid. Niet minder ingrijpend is de wijziging van het criterium dat beslist over de toelating tot de mysteriën: dit is niet meer als voorheen, dat men tot de volksgemeenschap behoort en haar niet door moord heeft verzwakt, maar — geheel anders — dat men de speculaties aanvaardt, vervat in de heilige verzen (legol Xóyoi) dezer mythologie. M.a.w. de gemeenschap der Orphici vertoont reeds duidelijk een individualistisch kosmopolitisch karakter 9). Ze wist dan ook onder de Grieken eerst belangrijke vorderingen te maken, toen in het begin der zesde eeuw de standenstaat wankelde en de timocratische strooming de oude indeeling door eene naar klassen verving lo).

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen