Taalbederf door de school van Kollewijn - pagina 110

102 vergelijke verder de practijk der KoUewijnianen. 86 Proeve 103. De opmerking vermeldt gebruik in handels*, rede* naars*, litteraire en wetenschappelijke taal. (Men had er nog heel wat aan toe kunnen voegen: de wensch*vorm is voor wenschen ook in brieven en in eenvoudige mondelinge toespraak niets on* gewoons). De toch wel wat zonderlinge vorm zal mede daaruit te verklaren zijn, dat Talen vroeger (Taal en Lett. 4, 103) heel dat „levende" gebruik had vergeten. Hij had zich blijkbaar als Wijnen reeds voor hem in T. en L. 3, 353*359, te veel verlaten op den vereenvoudigers*pionier T. Roorda, die al in 1858 had ge* poogd — op de vreemdste wijze — aan te toonen, dat het Neder* landsch nooit een conjunctief of subjunctief had gekend, dan alleen door al middeleeuwschen Duitschen invloed; en dat „het tegen de eigenschap en het spraakgebruik van onze moedertaal is, te schrijven: „De Hemel geve, dat het goed afloope"." Het moest zijn: „De Hemel geef [geen conj. volgen R.] dat het goed mag afloopen". Roorda, Spreektaal en Schrijftaal 180, met de voorafg. blzz. 142*179. En de vereenvoudigers nemen vrijwel het standpunt in der oude Meden en Perzen: het schrift door hen geschreven en verzegeld, is niet te wederroepen. „Holtvast" " 75 schijnt bevreesd, om zelfs het reeds gezegde te herhalen over het lastige geval; hij is er veel korter, onduidelijker en minder juist over dan de Proeve. De practijk der vereenvoudigers echter bewijst, dat zij zelf dezen vorm niet missen kunnen; ik vind zelfs: „men SCHRIJVE", met louter hoofdletters gedrukt. KoUe* wijn. Opstellen^ 93 (1916), dat is oorspronkelijk Taal en Lett. 1894. Maar wat hebben de leerlingen van M.O. en V.H.O. ook te maken met taal van handel, literatuur, redevoering en wetenschap? Men kan ze afschepen met een dooddoener als regel, en verder met zelfverzonnen voorbeelden van mal*deftige „schrijftaal". 8V Taal en Lett. 4, 241, 242, 243. 88 Ibid. 6, 115; Proeve 1; Handd. a.v. II 2167. Buitenrust Hettema kwam al in 1895 op voor het gebruik van: hoe of... tn ivie of... Taal en Lett. 5, 41. 89 Kollewijn Opstellen' 99*100, 98. — Van den Bosch, P/efcfooi 8 vraagt in verontwaardiging over de „foutievigheden"*opvatting bij het onderwijs: „Wie zou zich ooit durven veroorloven: We leien zoo lekker onder den boom, voor we lagen!" 90 Kollewijn a. w. 78: „Wie goed spreekt, moest maar hebben op te schrijven, wat hij zeggen zou, om goed te schrijven." Vgl. aant. 56.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen