Taalbederf door de school van Kollewijn - pagina 37

29 nose van het naturalisme is geweken, en de ban van het ostenta* tieve individualisme gebroken."" KoUewijn had ook zelf als romanschrijver de nieuwe taal* en kunstinzichten in vereenigde practijk ten aanschouwe gebracht, maar met voor de kunst nogal poovere uitkomst. Wij behoeven die werken hier niet litterair«critisch te behandelen; ik wil vol* staan met de mededeeling, dat in de twee, die ik ervan las, de waarschijnlijkheid van het gebeuren, de karakterteekening, en de zielkundige motiveering weliswaar zeer veel te wenschen over* laten, maar de „realistische" gedurfdheid waarschijnlijk zeer wei* nig, zelfs voor de aan zulke pikantheden gewende smaken. "^ De nieuwe woordkunst en het „moderne taalinzicht" zijn ge« scheiden gebleven; ook KoUewijn's eigen litteraircikunstenaars* pogen heeft de kloof niet kunnen overbruggen. En de taaldeskun* digen kunnen voortaan te meer zich vastklemmen aan de leer* stelling, dat de kunstenaar volmaakt vrij is om eiken, ook ouden, niet algemeenen, taalvorm te gebruiken, dien zijn souvereine dichtgeest hem inspireert. Dat troost eenerzijds den „vereen* voudiger" over de pijnlijke afwijzing: zij hooren er ook eigenlijk niet bij, de artistieke vrijbuiters; en het blijft hen anderzijds toch vriendelijk lokken: zij zullen immers altijd een bijzondere, boven den allemanssplicht verheven vrijheid genieten."^ Uitgaande niettemin van gelijksoortige gronddenkbeelden, ge* stuwd door een zelfden tijdgeest, hebben de gescheiden optre* dende groepen een gelijksoortig doel nagestreefd, en, zij het in zeer verschillenden omvang, gelijksoortig resultaat verkregen. Er is wat ouds opgeruimd, er is soms eenige vernieuwing ge* bracht, waarmede men vrede hebben kan, maar aan zeer ver* keerde beginselen is een groote invloed verschaft, kostelijke tradities zijn vernietigd, groote nationale goederen schendig aan* getast. Maar blijven wij thans bij onze taalhervormende deskundigen van „het moderne taalinzicht", en laat ons onderzoeken, welke beginselen hen allermeest bezielden en aandreven. Daartoe vragen wij eerst — want er zijn altijd meer Moonen's dan Ten Kate's —:

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen