Betrekkelijk of volstrekt - pagina 11

humanisten en reformatoren mogen beschouwd worden als volwaardige autoriteiten. Dat moet niet leiden tot de gedachte alsof in het strafrecht dus toch groter zekerheid dan elders in de wetenschap wordt aangetroffen. Bestendigheid in de problematiek verschilt van die in de uitkomsten van het onderzoek. Men spele hier niet het beklijvende van de strafwetgeving uit. In de eerste plaats geeft een wetboek, als het goed is, het algemene rechtsraam dat nader door wetenschap en rechtspraak kan worden gevuld. Binnen een wettelijk kader zijn verschillende oplossingen van rechtsvragen mogelijk. Een wet moet trouwens algemeen aanvaardbare bepalingen inhouden, de gemiddelde volksovertuiging, voorzover daarvan sprake is, weergeven. Zij behoort daarom zichzelf beperkingen op te leggen. Even verkeerd als het voor haar is, de wetenschap te veronachtzamen, is het ook afkeurenswaard wanneer zij zich te zeer aan bepaalde geleerden en hun opvattingen bindt. Niet omdat het hier studeerkamer-wijsheid zou betreffen. Ook dit is mogelijk en het kan een wetboek noodlottig worden. Maar een wet treft zoveel mogehjk rechtsvoorzieningen en brengt niet alle grote strijdpunten tot een beslissing. Ons Algemeen deel bevat geen artikel dat over de schuld, over de onrechtmatigheid, over de causaliteit het de rechtstoepassers bindende laatste woord spreekt. In een wet hoort niet alles thuis ^®) en grote wetgevers of hun gebieders hebben begrepen welke grenzen niet mochten worden overschreden. „Veel te dik", zegt Maria Theresia, een eerste blik op het project voor een wetboek werpend ^®). Nog een tweede omstandigheid verbiedt aan te nemen, dat het in het strafrecht tot op zekere hoogte, omdat dezelfde vragen steeds terugkeren, koekoek eenzang is. Een geleerde decreteert: „Irgend eine gerechte Grundlage für das Strafrecht des Staates kann darum in der Rechtswissenschaft logisch gar nicht Gegenstand der Erörterung sein" ^''). Hem ware met een beroep op de titel van het boek waarin deze uitspraak voorkomt, „Die Unwissenschaftlichkeit der Rechtswissenschaft" te antwoorden, dat de strafrechtswetenschap aldus zichzelf doodt, dat soms het wettelijk strafrecht de zelfmoord strafbaar stelt en dat de ethiek zulk een daad steeds afkeurt. Onder een volk waar een vrij grote eenheid van rechtsovertuiging schijnt te heersen, treft men derge28) H. Pfeffer, Tijdschrift voor Strafrecht XLVIII, Leiden 1938, 131, spreekt wel uit dat het causaliteitsvraagstuk niet in de wetgeving thuishoort, maar bewandelt heel andere wegen. ^8) J. P. Fockema Andreae, De kunst van wetgeven, Utrecht 1913, 49. ^o) A. V. Lundstedt, Die Unwissenschaftlichkeit der Rechtswissenschaft, Berlin II, 1936, 56.

9

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen