Een keerpunt in de voorgeschiedenis der Vrije Universiteit - pagina 21

Groningse hoogleraar Gratama, die hij wegens zijn verwantschap met de ethisch-irenischen, ondanks de aandrang van Lohman, niet wilde accepteren als curator van de Vrije Universiteit '*''). Ik wil allerminst voorbijzien, dat bij de stichting van deze universiteit ook andere gewichtige motieven in het spel kwamen, met name de grootse idee van een gereformeerde wetenschapsbeoefening en de behoefte aan academisch gevormde voormannen op allerlei terrein. Vandaar ook dat Kuyper terstond op een universiteit en niet op een seminarie heeft aangestuurd. Maar primair dreef hem de begeerte, om de gereformeerde theologie te doen herleven als noodzakelijke conditie voor de vrijmaking der kerk. De Doleantie is niet een onvermijdelijk gevolg geweest van de stichting der Vrije Universiteit, maar lag wel in haar verlengde. Doch hier raken wij over de tijdsgrens, die ik mij gesteld had, heen. Verder dan een episode uit de voorgeschiedenis der Vrije Universiteit wilde ik niet gaan. De gebeurtenissen, die aan de orde kwamen, hebben zich een kleine eeuw geleden afgespeeld. Zijn zij ook inderdaad definitief afgespeeld? De historie leert ons telkens weer, met het woord definitief voorzichtig om te gaan. De geschiedenis bepaalt het heden, maar ook het omgekeerde is waar. Het heden bepaalt de geschiedenis, o.m. in deze zin, dat de vraagstellingen van nu een historische problematiek opnieuw actueel kunnen maken. Hoe vaak bleek al niet een draad, die in het verleden voorgoed afgebroken scheen, door een later geslacht weer te zijn opgenomen! Over het heden zal ik niet spreken. Maar ik wil toch niet nalaten te vermelden, dat de keuze van mijn onderwerp mede beïnvloed is door de suggestie, enkele maanden geleden serieus geopperd, dat vanwege de HervoiTnde Synode kerkelijke hoogleraren ook aan de Vrije Universiteit benoemd zouden worden. Andere verschijnselen wijzen eveneens in de richting van een toenadering tussen gi'oepen, die mede in verband met de oprichting van deze Universiteit uiteen zijn gegaan. In menig opzicht verschilt de constellatie van toen grondig van de huidige. Maar de oude waarheid „historia docet" is, mits goed verstaan, nog altijd van kracht.

''^) Suttorp, a.w., blz. 71; L. W. G. Scholten, Een negentiende eeuwse antirevolutionair aan de Groningse Universiteit, in: Anti-revolutionaire Staatkunde, jg. 25, 1955, blz. 220.

19

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen