DE PSYCHOLOGISCHE GRONDSLAG VAN HET GE­LOOF DER WONDERWERKEN IN DE H. SCHRIFT.

(Referaat. gehouden op den Schooldas te Kampen door Dr S. 0. Los te 's-Gravenliage.)

II

Voor het N. Testament zij liet genoieg te wijzen op Natltanaël, wiens enthjousiasme zicli uit in de woorden: Rabbi, gij zijt de Zoon Gods, gij zijt de fconing Israels". Bta, aroip volgt Jezus' belofte: „Gij zult grooter dingen zien dan deze". Bij Jezus' wonderen is van Zijn fcant steeds sprake van Zijn wil en bij de ontvangers van hun geloof. De woorden: „Ik wil, word gereinigd"; de yraag'der booze geesten, dat Hij liun wilde toelaten in de zwijnen te varen, de uitdrukking: , „uw geloof heeft u be-'houden" e.a. voorbeelden bewijzen zulks.

Opmerkelijk is het voorts, dat de Heere Jezus bijna geen bestraffingswqnderen heeft gedaan. Het geval met de zwijnen te Gadara, de vervloeking van dén vijgeboom, dé tbestraffing van onreine geesten troffen geen menschen. Zelfs toen Johannes en Jacobus hem aanspoorden tof een bestraifingswonder, weigerde Jezus dit te voltrekken. (Liuc. 9).

Hij was niet gekomeïi om' te verderven, maax om te behouden, en deze last moest ook in Zijne wonderen uitkomen.

De apostelen hadden in dit opzioht meer vrijheid van handelen. Naast He vier f eddingswonderen in het eerste deel van de Handelingen der Apostelen staan vier bestraffingswonderen, waarvan drie met doodelijken afloop. In het tweede deel van de Handelingen der Apostelen worden naast de bestraffingswonderen aan Elymas en de waarzeggende dienstmaagd, enkele opmerkelijke genezingswonderen verhaald. Paulus houdt de oogen onder 't spreken op 'een kreupele en ziet, dat hij geloof had om gezond te worden. Calvijn adht dit een buitengewoon igeval en zegt van de voojrbereiding van dezen m^an tot het ontvangen van de gave der 'genezing: „Dit is een bijzonder soort van geloof, hetwelk de wonderen mojgelijk iriaafct, hetwelk de meesten van jGods kinderen missen, hoewel zij den Geest Ser aanneming ontvangen hebben". Te Efeze geschiedden ongewone krachten door de handen van fiaulus, ja zelfs door het dragen van zijn gordeldoefcen haar de kranken. Blijkbaar waren de Efeziërs zeer bijgeloovig, zoodat God, om de' miagiërs te verdringen, "door Plaulus krachten liet uitoefenen, flie niet de gewone waren.

Uit dit korte overzicht volgt, dat de beleving van het wonder een noodzakelijk, zij Ket niet absoluut noodzakelijk deel is van het openbaiingswonder. God strooit Zijne getuigenissen niet in de lucht, maar schenkt ze ter bevestiging van Zijn wooid. (Hand. 4:30). Nu bestaat 's menschen wil in tweeërlei houding, een heerschende en een zich onderwerpende houding. Goeth'e laat zijn Prometheus, die geklonken is aan een ro> ts, zeggen tof zijne vijanden, die hem kwellen: K|unt gij mij losrukken van tmij zelf ? Zijn. wil is dictator, van al zijn psychische krachten, en daarom gevoelt hij zich zelf als een rots, waarop de golven van het lijden breken. De H. Schrift teekent dien wil in den persoon van FaraO', füs deze zegt tot Mozes:

„Wie is de Heere, ; W"iens stem ik gehoorzaimien zoude? "

Een andere wilshouding is de onderwoirpenheid aan een leider, omdat m'en gelooft in zijn persoon en zijn zaak. Aan het slot van: „Beschermer van het geloof", laat Marjorie Bowen de prinses zeggen tot Willem III:

„Ik zou u een onzer Engelsche titels willen geven: „Beschermer van het Geloof", want dat zijt gij voor de Kerk des Heeren."

In de H. Schrift vindt - inen deze loyale wilshouding terug in Jonathan, waar hij tot David zegt: „Gij zult koning worden over Israël, en ik zal de tweede bij u zijn". De wil van een persoon zinkt daarbij niet weg onder den invloed van een ander, maar identifiëert zidizelf - m'et zijn zaak, vertrouwt hem als the captain of (h, is soul en werpt vrijwillig zijn lot in met het zijne.

Hetgeen de H. Schrift leert van den psych. grondslag van het wondergeloof is dit, dat men bij een dictatoriale wilshouding niet verder komt dan tot de aanschouwing van het wonder of de uitwerking er van aan .het eigen lichaam. Een loyale wilshouding daarentegen leidt tot 3e beleving van het wonder. Deze bestaat - bij de openbaringswonderen hierin, dat men Gods Zoon aanvaardt als captain olthe soul. De eerbied voor IZijne daden, door Hemzelf onmiddellijk of door Zijne dienaren verricht, ontsluit in het hart den weg naar de onderwijzing der leer van Gods Woord. Wordt deze loyale wilsovergave laan God tot een persoonlijke liefde, zeo gaat ze gepaard met het zaliglmiakend geloof, doch is ze enkel een sentiment zoo-gaat ze buiten het oprechte geloof om.

De H. Schrift noemt E, g5.: nte als de bakermiat der tooverij. Zelfs de goden gebruikten de magie. Zij hingen zich amuletten oni, om zich te-beschermen en gebruikten tooverformulieren otii elkaar te bedwingen.

Volgens Pseudo-Justinus geschiedden de wonderen van Jannes en Jambres (Eix. 7:11, 8:7) door de kracht der demonen, die de oogen der toeschouwers in dier voege betooverden, dat ze wat geen slang was als een slang, wat geen bloed was als bloed en wat geen vo-rschen w, aren als vorschen zagen.

Volgens Augustinus werd aan tie magiërs van Pharao toegestaan eenige wionderen te verrichten, ten einde op wonderbaarlijkere wijze te worden overwonnen. Toch denken de meeste uitleggers liever aan illusies. Celsus f 178, verhaalt van Egyptenaren, Üie kostbare maaltijden en tafels üitet gebak en dessert vertoonden, waarvan in werkelijldieid niets voorhanden was.

Van Bileam vermeldt de 'ii/; -\cimit, dat hij gewoon was henen te gaan tot de tooverijen, doch bij zijn bekende profetie < leze wegliet (Num. 24:1). Aangaande de tooveres van Endor zijn de meeningen (van ouds af zeer verdeeld. Volgens TertuUianus veranderde Satan zich hier in een engel des lichts, örigenes handhaaft de realiteit van Samuel, Augustinus volgt Tertullianus, zeggende: wie toch aarzelt een geschilderd mensch' een toiensch te noemen? " 'Zoo heeft ook Satan een heeld van Samuel vertoond, dat in de jH. Schrift Samuel genoemd wordt.

De hteschöuwing van de H. Söhriftkomt het duidelijkst uit bij Simon Sen toovenaar (Hand. 8:11), want 'deze verrukte de zinnen der Samaritanen door tooverij., Het menschenwerk is dus de hoofdzaak, doch ISatan gebruikt de tooverij in zijn dienst. Daarom stelt Jesaja in zijn profetie tegen Egypte de bezweerders - en de waarzeggers en de duivelskunstenaars lOp één lijn.

Van een beleven van het wonder is bij de magie geen sprake. Het revelatie-wonder wordt door Mozes ontvangen met eerbied. Doch Karao zet zijn hart niet op het magisch wonder, want toen het 'ophield en de toovenaars Üaarin Gods vinger zagen verstijfde zijn hart.

Evenmin heleeft Balak de bezweringen van Bileam. Hij weet, dat Bileam macht heeft te zegenen en te vervloeken, doch rekent, dat die macht voor geld te koop is. (Num. '22:7). .Ook heeft Bileam zelf ZOO' weinig ontzag voor deze wondermacht, dat hij het loon der ongerecihtigheid lief had, en zijn tooverij te koop aanbood.

Alleen van de S, amaritanen zou men kminen zeggen, dat zij de piagische wonderen van Simö'U beleefden. Imm'ers zij hingen allen hem' aan, van den kleine tot den groote, zeggende: Deze is de groote kracht Gods. .Doch toen Filippus kwam, die de magie bestreed mtet teekenen en groote krachten, hielden ze zich eendrachtelijk aan hetgeen van Filippus gezegd werd. De band aan Simon was dus maar tijdelijk, want hij • gevoelde zich' zoozeer verlaten, dat hij zelf zich bij Filippus kwam' aansluiten. Jlen Het hem Sus in de koude staan.

Het magisch wonder legt geen hand tusschen het subject en het pbject daarvan. Het wekt alleen verwondering door aanschouwing-Zoodra een ander komt, die meer te aanschouwen geeft, laat men den toovenaar staan, gelijk Elymas door - Sergius Paulus werd verloochend. Het revelatie-wO'nder daarentegen leidt O'p van het feit naar het woord des evangehes en bereidt aldus het eeuwigblijvend geloof voor. Sergius Paulus werd verslagen over de leer des Heeren.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen