CONCENTRATIE.

II.

Wat in de richting - van centralisatie ligt, ia over liet algemeen onder ons niet bemind.

We doen gaarne onze eigen zaken zelf g.eheel at en laten er een ander zicü liefst niet mee bemoeien, dat geldt ook den arbeid in tiet koninkrijk Gods.

Duidelijk t'omt dat daarin aan I^et licht, dat verschillende pogingen, die gedaan zijn om eenige centralisatie te bereiken, vrijwel zijn mislukt.

Men heeft beproefd b.v. het vragen van giften voor de verschillende vereenigingen min of meer te centraliseeren. Er moesten een paar collectanten komen in enkele plaatsen van ons land: , die konden den omtrek bewerken, nu eens voor dit dan weer voor dat doel.

Maar de menschen waren er niet van gediend. Men wild-e den collectant zien van de bepaalde vereeniging om met hem over het karakter en den nood van dien bepaalden arbeid te kunnen spreken. Men verkoos niet altijd denzelfden man aan de deur te zien, kreeg de schrik' opi 't lijl als hij er al weer aan kwam, oo'k' al was het voor iets and-ers dan veertien dagen geleden.

Geheel hetzelfde zien we op .ander gebied. We heljben onze bonden van vereenigingen, bij' de barmhartigheid, bij het onderwijs. In de praktijK komt het viaak hier op neer, dat het eerste waï do bond te doen iheeft, is angstvallig te zorgen, dat de zelfstandigheid van geen der aangesloten vereenigingen wordt aangetast. Eigenlijk begeert men geen samenwerking, men doet het — nu ja uit eigenbelang, omdat men dan krachtiger tegenover de Overheid staat, hetzij in subsidie-kwesties, hetzij in het werken tegen ongewensqhte inmenging.

Er ligt in deze dingen iets goeds, maar ook iets verkeerds. Centralisatie brengt winst, maar soms meer verlies. Het kleine, het individueele trekt eerder aandacht en ook' liefde, dan het groote massale.

Van centralisatie verwachten we dan ook niet veel heil. Ze mag soms eens helpen. Er is ook een centralisatie als die van den girodienst. '

Maar van centralisatie is te onderscheiden de concentriatie. Concentratie tradht niet alles onder één hoedje te vangen, maar tracht aan de eene zijde te beperken, aan de andere zijde te bewerken, dat alle geschikte Kracht zich richt op het juiste doel. En in 'dat opzicht valt er dunkt me wel iets te doen.

Evenwel, dan zal dat met oordeel des onderscheids. Er is een terrein, waiar concentratie evenmin te pas komt als centralisatie.

We denken ihier in de eerste plajats aan de kerk van Christus.

Hier heeft ieder lidmaat zijn roeping te verstaan en te volbrengen. Van overdracht, - van iets door anderen laten doen, kan geen sp-ralde zijn. !

Ook mag de gedachte niet opkbmen den Dienaren des Woords werk uit de handen te nemen door alle weken een pree'k te drukken, die de Dienaars kunnen voorlezen. Dat systeem h'eeft gewijzigd naar de omstandigh, eden bestaan, bestaat zelfs nog - en het heeft ellende gebraciht. Natuurlijk omdat hier' niet voldaan wordt aan den eisch Gods, idat de herders de kudden weiden zullen in de Weiden des Woords.

Zoo hebben we zelf te zorgen voor de opvoeding over kinderen en een Spiartaansch of Sovjetsysteem heeft voor ons niets begeerlijks. God legt ons hier verantwoordelijkheid op, waaraan we ons niet kVmnen onttrekken.

Maar op andere terreinen kan wel worden beperkt. Zoo vraag ik me in de eerste plaats , af, houden we niet veel te veel vergaderingen, con^ ferenties enz. Tal van vergaderingen mislukkfen, do menschen hebben er geen zin meer in, ze zijn des vergaderens zat. Toch wordt maar weer samenkomst na samenkomst uitgeschreven. Statuten sclnijven het voor, het is altijd zoo .geweest, de spreker staat voor een half leege zaal, het bestuur schaamt zich, de menschen, die men wilde bereiken, blijven voor het mèerendeel weg.

Op 't oogenblik hebben we de conferentie woede. Heel aardig, een paar dagen achtereen, gezellig ergens buiten. Maar wat werkt het uit? Soms wel iets, vaak een bitter beetje. Niét zelden kon de tijd aan de conferentie besteed, beter aan het werk zijn gegeven. En al die menschen, die komen om eens bij elkaa.r te zijn, en A of B te zien en tei hooren en met hem in één barak te hebben geslapen, wat heeft men er aan — ze wachten tot de conferentie van het volgende; jaar.

Hier is concentratie met besparing van kosten mogelijk en geboden, hoe, dat volgt straik's nader.

Een ander terrein is dat van onze Christelijke, laat ik me maa.r beperken en zeggen onze Gereformeerd kerkelijke-Pers.

Ik zou daar niet over durven scfcrijven, waxe het niet, dat ik uit eigen erfaring meen eenigszins op de hoogte te wezen - , - r.n de vele bezwaren aan den Persarbeid verbonden. Zeker, onderwerpen om te schrijven zijn er genoeg. M|aar clb P|ers vraagt, dat men iedere week, zin of' geen zin, lust of geen lust, schrijft. Het Perswerk moet meest geschieden in verloren oogenblikk'en, omdat de gewone arbeid beslag legt op ongeveer - allen tijd.

Rust is er echter niet, opi vasten tijd moet het artikel gereed zijn en op vasten tijd moet het worden' gecorrigeerd. Daarbij komt, dat de verantwoordelijkheid van den Persarbeid bijzonder groot is. De menschen lezen veel meer kranten dan boeken en lezen de bladen soms veel nauwkeuriger dan men denkt. Een wait haastig en misschien wat onvoorzichtig neergeschreven zinnetje kan een perspolemiek doen ontstaan, waar men wöken pleizier van heeft, of men moet zoo verstandig zijn het meeste als het niet al te belangrijk is, maar te laten loopen. Een zinnetje kan brengen tot een massa correspondentie enz.

Wraarom ik dat schrijf, niet om de bezwaren van den Persarbeid uit te meten, want dan was er nog heel wat meer te zeggen geweest. Maar wel om er op' te wijzen, dia, t er opi dit gebied toch vooral niet allerlei onnoodigs moet geschieden.

Is het nu noodzakelijk, da; t er elke week circa 40 'Gereformeerde Schriftoverdenkingen worden geschreven? Waarom is hier niet concentratie mogelijk? Er zijn onder ons mannen, van wie ieder zegt, ze doen het uitnemend en andere, , van. wie men zegt, mediteeren is htm fort niet. Kan men zich hier nu niet met elkander verstaan en enkele goede meditaties doen dienen voor meer dan één blad? Daardoor komt tijd vrij, die voor iets anders kan worden besteed.

De consequentie van deze redeneering is na-, tuurlijk één groot Gereformeerd Kerkl)laid voor heel het land. Maar toch, die consequentie gaat me te ver. Dta, t was wellicht mogelijk geweest met manuen als Kuyper en Bavinck, maar nu zek'er niet. 'Dan zou de vrije uiting der gedachten te zeer worden belemmerd en stemmen, '' die Verdienen te worden gehoord, niet meer klink'en. Het zou soms wel eens gemaMc'elijk zijn als er maar een paar mannen waren, die zeiden, hoe het moest, maar zoo kan het toch niet, dat zou niet Gereformeerd zijn. En zelfs in onzen tijd, die om sterke mannen vraagt, omdat h, ij lijdt aan de kwalen der democratie, blijven we voor gezonde democratie het pleit opnemen. Wiet alles bij één, niet één, woord voor allen.

Maar een andere vraag is weer, of ook in het schrijven over kerkelijk leven, zending, evangelisatie enz. niet eenige concentratie mogelijk zon zijn. Het is ten slotte niet in te zien, waarom elke plaatselijke kerkbode, die toch in de eerste plaats bedoelt berichtenblad te zijn en belangstelling te wekken voor eigen kerkelijk leven, schrijven moet over alle vragen, die heel ons kerkelijk leven betreffen.

Misschien zal men opmerken, dat voor vele leden der kerk de plaatselijke kerkbode het eenige blad is, dat ze behoudens hun dagblad lezen, en dat ze dus, als ze niet in hrm eigen kerkbode iets vinden over de meer algemeene dingen, ze er niets van hooren. Volkomen waar, maar dan dient gevraagd, als de plaatselijke kerkbode zich; beperkte, zou dan niet het groote kerkblad, dat meer geeft, meer worden gelezen? . Er zijn in ons land kerken, die de provinciale kerkbode in eigen kring verspreiden en voor eigen klerk ruimte hebben • geresen^eerd. Dat kunnen niet de heele groote kerken doen, maar o.i. verdient bet voor middelgroote en kleinere aanbeveling. Dat beteekent concentratie.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen