Da Psalmmelodieën en het Rhythmisch Zingen.

V.

Konden we de voorgestelde vrijheid ten opzichte van het rhythme ten zeerste waardeeren, zoo moeten we tot onzen spijt bekennen, dat we over de aanbevolen uitspraak over de wijzen zelf niet enthousiast kunnen wezen.

De Synode wenscht zich met de melodieën niet to bemoeien — zou de uitspraak moeten luiden.

De Synode handhaaft ook hierin de vrijheid der plaatselijke kerken — zou dit, blijkens do bewoordingen der argumentatie, beteekenon.

Wat houdt die vrijheid in? In hoofdzaak drie mogelijkheden:

lo. Bestaande melodieën worden gebruikt voor andere psalmen, dan waarvoor ze nu geschreven staan.

2o. Bestaande melodieën worden g e w ij z i g d. 3o. Nieuwe zangwijzen worden ingevoerd.

Deze drie mogelijkheden onderscheiden zich door verschillenden aard en graad van muzikalen durf. De laatste, het componeeren van , geheel nieuwe melodieën, is wel het meest ingrijpend.

Nu schakelen we voorloopig uit èen bespreking van herziening of compositie van melodieën voor nieuwe liederen. Daarvoor bestaat naar alle waarschijalijkheid nog jaren tijd, omdat de (ook door ons gehoopte) uitbreiding van. den gezangbundel door de aanstaande Synode hoogstens aanbevolen, maar zeker niet tot stand gebracht zal worden. Hiertegenover staat, dat de mogelijkheid om de thans gebruikte psalmen en gezangen van andere wijzen te voorzien, bij aanvaarding der bekende conclusie, terstond geboden word t.

- Indien plaatselijke kerken een keuze doen uit de zogeven genoemde mogelijkheden inzake de herziening van psahnwijzen, dan dienen zij zich ter dego bewust te zijn van de .gevaren, daaraan verbonden. We noemen slechts:

a. gemakzucht b. muzikale onrijpheid c. muzikale hcerschzucht ten opzichte van de woorden.

d. onvoldoende critisch-literaire zin.

e. gebrekkige voorstelling van het ideaal als tofaalprestatie.

f. onderschatting van de gevolgen ten opzichte van broeders en zusters uit andere plaatselijke kerken.

indien proefnemingen toegelaten worden, zullen zeker een of meer van deze factoren het gewenschte resultaat ongunstig beïnvloeden. 'Vooral de laatstgenoemde dient ernstig overwogen te worden. We wezen er trouwens reeds op in een vorig artikel van deze reeks.

Het gevaar, onder f. genoemd, willen we toch nog even nader onder de oogen zien.

Toepassing van één der drie mogelijkheden brengt steeds mee een zeer sterke isoleering van den eigen kring, het sterkst wel bij invoering van geheel nieuwe wijzen.

Het percentage van „vreerndelingen" is in peni-uondorpen, vooral in het „seizoen" waarschijnlijk het grootst, 't Is evenwel de vraag, of daar wel de eerste proefnemingen zouden gedaan worden. 'Maar bijna geen enkele kerkdienst wordt gehouden, of er zijn toch althans een paar broeders of zusters „van elders" aanwezig.

Nu kan ieder, ook zonder bepaald muzikaal te zijn, zich aan een gewijzigd rhythm e gemakkelijk aanpassen, maar het meezingen van een ge^ vvijzigde en hoeveel te meer van een totaal onbebendo melodie, eischt zelfs van muzikaal-begaafden, oltijd vooroefoning. Gevolg: voor den niet-georiënteerden enkeling l»idt een nieuwe v/ijs tot gebrekkig mee-neurin óf tot zwijgen.

Misschien vindt een gemeente, die een nieuwe melodie heeft ingevoerd, daarin een prikkel tot voortdui-cride oefening, óók in den huiselijken kring, maar diezelfde prikkel voert tegelijk tot vervreemding van de leden der overige kerken.

„Vreemdelingen" in den zin van niet-leden eener bepaalde plaatselijke kerk zullen geen lust hebben zich in te werken in de nieuwe zangwijzen, tenzij zij óf in do toekomst tot die kerk hopen te behooren, óf de waarschijnlijkheid voorzien, dat de ingevoerde melodieën nog eens algemeen gezongen zullen worden. Wie de kans loopt één en dezelfde psalm in verschillende plaatsen op vier, vijf, verschillende melodieën te moeten zingen al naardat gemeente A, B, C enz. jekozen heeft voor nieuwcompositie, wijziging of passepartout-systeem, interesseert zich ten slotte voor geen enkele meer. Afgezien van de mogelijkheid 'dat de eene groep van kerken een bepaalde herzieningsmethode handhaaft tegenover de andere groep.

Lijkt ons dit ten aanzien van de keuze van het rhythme reeds verre van ideaal, ten opzichte van verandering in de melodieën moeten we "dit niet minder dan fataal noemen. Een melhode van herziening die èn de eenheid der kerken èn den zang als onderdeel van de liturgie in gevaar brengt, kan de rechte niet zijn.

Wat niet zeggen wil, dat het bekende voorstel aan de Synode per se het volgen van déze methode met zich brengt. Maar het snijdt de mogelijkheid niet af. Dat is ons bezwaar tegen een dergelijke formuleering.

Wij bespraken het allereerst dat gevaar, dat in breeden kring gezien, en uitgebuit zou kunnen worden om gewenschte hervormingen tegen te gaan.

Maar ook de onder a tot e genoemde zijn een afzonderlijke beschouwing waard.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen