Speculatie.

IV.

c. Wij komen thans tot een zeer belangrijk punt. De vraag is onder de oogen te zien, of de speculatie-handel zal trachten een normaal, zoo rustig mogelijk bedrijf te zijn, zooals b.v. winkeliers geen beter leven kunnen hebben dan bij vaste goederenprijzen, dan wel of het weze-n van de speculatie dwingt tot het forceeren van prijsbewegingen, liefst zoo heftig mogelijk, om op deze wijze wat men dan noemt een slag te kunnen slaan. Het laatste is heel sterk beweerd in de volgende woorden:

„Dientengevolge bestaat voor de speculatie niet alleen de verleiding maar om zoo te zeggen de behoefte, uit zucht tot zelfbehoud, de markt nooit tot rust te laten komen. Dat dit geen theoretisch© deductie, maar in werkelijkheid de praktijk is, is een ieder bekend, die niet uit vooringenomenheid zichzelf dit inzicht beneemt."^)

Men gevoelt dat, mocht deze uitspraak juist zijn, de speculatie een heel leelijk merk ingebrand is.

De even geciteerde uitspraak laat eigenlijk geen tegenspraak toe aan wie bevreesd is van „vooringenomenheid" beschuldigd te worden. Maar de man, die deze stoute bewering heeft gedaan, gaat ten slotte ook uit van een onbewezen en ook niet te bewijzen stelling. Al hetgeen hij aanvoert moge op zichzelf een interessant betoog zijn, dodi dat betoog heeft nog niet de bewijzen geleverd - van wat hij als de werkelijkheid van de praktijk wil stellen. Hij komt trouwens op dezelfde bladzijde, waarop de ovengenoemde bewering staat, met zichzelf in tegenspraak, wanneer hij beweert, dat verzekeraar en verzekerde persé tegenover elkander staan. Deze bewering moet dienen ter adstructie van de reeds geciteerde uitspraak ten aanzien van het streven der speculatie. Afgezien van de vraag, of inderdaad de twee begrippen speculatie en assurantie in het betoog van dezen schrijver zijn te vergelijken, de praktijk reeds weerspreekt hem, wanneer men ziet hoeveel groot© ondernemingen in het nemen van z.g. „eigen risico" de functie van assuradeur en geassureerde vereenigen, terwijl het bovendien in strijd is met ons algemeen gevoel, te beweren dat de verzekerde, als zoodanig, immer staat tegenover den verzekeraar. Men zou met meer recht kunnen spreken van een coöperatie met, als regel, uitgesloten aansprakelijkheid der verzekerden. De geciteerde uitspraak is dan ook onmogelijk te verzoenen met de conclusies, die deze schrijver aan het einde van dit hoofdstuk noemt. ^)

Natuurlijk moet men tO'egeven (men zou zijn oogen wel dubbel moeten bedekken om dit niet te hebben gezien), dat in het (inter)nationale speculatiebedrijf soms machinaties optreden, die prijsveranderingen forceeren, welk© niet een noodzakelijk gevolg behoeven te wezen van de beweging van het artikel zelf. Doch is nu door het wangedrag van enkelen geteekend het normale gedrag van de meesten? Het gaat om de vraag, of elke speculant haakt en hijgt en drijft naar heftige prijsschommelingen. Wij meenen, dat op deze vraag een ontkennend antwoord moet worden gegeven. Men behoeft en verwacht natuurlijk ©en prijsverloop, waardoor men zich e©n zekere winst mogelijk ge^sj maakt ziet, doch de verbintenissen, die een spe-* culant gewoonlijk aangaat, zijn zoo omvangrijk, dat

hij persoonlijk al te veel waagt om nu te staan naar een beweging, die 'hem voortdurend in de grootste spanning en onrust moet doen-verkeeren.

Er zijn dan ook talrijke speculanten, die inderdaad niets liever hebben dan een normale ontwikkeling van het verkeer en van zijn behoeJïten. Natuurlijk is ook deze bewering niet met cijfers en feiten te bewijzen. Evenwel moet hiertegen worden opgekomen, dat men 'door den uiterlijken schijn van groote prijsschommelingen en door de wetenschap, dat enkele van zulke schommelingen kunstmatig zijn verwekt, moet concludeeren tot een regel voor het geheel en voor alle tijden. Toegegeven moet worden, dat een mogelijkheid van zulke machinaties altijd blijft bestaan. Zelfs moet worden toogegeven, dat het waarschijnlijk is, dat er onder de vele speculanten steeds • eenige kunnen wezen, die op grond van hun bijzondere posities naar zulk een schokkend markt-verloop streven. Maar zij, die van zulke machinaties een misbruik zouden maken, menschen dus, waarvan men zou kunnen zeggen, dat zij speculatie in de speculatie voeren, voelen zeer goed, dat zij in zulk een beroep toch nimmer de alles beheerschende factor kunnen zijn. Heel dikwijls toch mislukt hun machinatie, omdat er onbekende tegenwerkende invloeden bezig zijn, invloeden van groepen, die, ook zondigende tegen de regels van gezonde, normale speculatie, machinaties ondernemen, die gaan in een richting, tegengesteld aan die van een andere groep. Dat met die kans van in andere richting gaande operaties steeds rekening moet worden gehouden, zijn aUe misbruikers van speculatie zich terdege bewust, en daarom is het onjuist te stellen, dat de speculatie zelf beperkt moet zijn tot en slechts zou kunnen bestaan in zulke, vanuit breed economisch gezichtspunt gezien, nuttelooze, ja schadelijke handelingen.

De geciteerde bewering is even onjuist als deze, dat het bestaan van zelfstandige naties MOET voeren tot chauvinisme en oorlogen.

In dit verband kunnen wij spreken over enkele verschijnselen van de laatst© tientallen jaren, waarvan men me'de een tempering van "het evehbedoelde misbruik heeft gehoopt. Wij bedoelen thans de aaneensluiting van verschillende personen, hetzij betrokken bij de productie, hetzij gevestigd in den tüsschenhandel, "die in samenwerking een middel zien om elkander tegen te houden van allerlei onbezonnen stappen en zoo te komen tot een regularisatio van hun bedrijven. Ook de trusts, zoowel de z.g. horizontale als de verticale trusts, zijn mede aan dit verschijnsel verwant.

Men heeft van dit streven naar aaneensluiting veel kwaads gezegd en — laten wij bekennen — van meer dan één toepassing ook terecht gezegd. Men heeft o.a. gewezen op het harteloo'ze beperken van den toevoer van hetgeen voor de consumptie toch geschikt was. Men heeft vooral bezwaar aangeteekend, en terecht, tegen de vernietiging van groote voorraden artikelen, die als grondstoffen of regelrecht als consumptie-artikel aan het geregelde verkeer onttrokken zijn en dit aUeen maar om de prijzen zoo mogelijk op te houden. Men ziet intusschen (het zij terloops gezegd), dat hier toch niet in de eerste plaats hei: streven voorzat om de wereld op te schrikken met verschrikkelijke prijsschommelingen. Meestal was het streven slechts, de prijzen op zulk een hoogte te laten staan, dat men een matige bedrijfs-winst nog zou kuimen verkrijgen. Hiermede is dus een nieuwe tegenspraak gegeven van de boven geciteerde bewering.

Bovendien, wie hier ©en 'bezwaar ontwikkelen mocht, speciaal tegen de groöl-macfiten ïn de productie of in den tüsschenhandel, kijke eens rond in eigen omgeving en hij zal constateeren, dat o.ofc op eigen bodem die vernietiging van voor de consumptie geschikte goederen wordt toegepast, soms omdat er niemand zich aanmeldt om zelfs gratis die goederen te ontvangen, doch dikwijls ook met het vooropgezette doel den handel niet verder te desorganiseereii. Hier op onzen, bodem zijn het dan niet de groot-machten en dergelijke; onder ons geschiedt het wel door boeren, welke dicht genoeg bij de groote steden wonen om desnoods zelf hun artikelen aan den man te brengen.

Doch men heeft vastgesteld, dat de groot-machten in productie of handel op nog andere wijze trachten de prijzen te regelen. En dit wel door een beperking van de productie. Hier is dus iets anders dan een vernietiging van wat reeds geproduceerd werd. Bij een beperking gaat het om een vooropgezet plan om de productie van een zeker artikel niet hooger op te voeren dan tot een wel overwogen hoeveelheid en dit te bereiken door te werken naar een zoo nauwkeurig mogelijk uitgewerkt schema.

Men heeft in het verband van deze dingen niet onaardig gesproken van een economisch malthusianisme. De evenbedoelde productie-beperking is niet anders dan redelijk te noemen. Het zou onredelijk zijn de productie te vergrooten, wanneer men weet, dat de consumptie die vergroote productie niet kan verwerken. Hier kan een samenwerking zijn van producent en handelaar, oftewel speculant, die niet anders dan in zichzelf juist genoemd mag worden en die, waar zij ook streven naar een reguleering van de prijzen, weerspreken de boven geciteerde bewering, dat de speculant niets liever zou zien dan een niet-stabiele markt.

Niettemin blijft ondanks alle voorzorgen de speculatie altijd een hoogst onzeker bedrijf. Wij willen, zooals in de inleiding gezegd, niet al te veel naar de verschijnselen van de tegenwoordige crisis kijken en daarom slechts terloops wijzen op de storende invloeden, welke een politiek als die van het tegenwoordige Rusland uitoefent. Maar: „dumping"-praktijken zijn immer mogelijk. Er blijven in het geheel van het speculatiebedrijf factoren te over, die zelfs bij de grootste voorzichtigheid de moeilijkheden constant maken.

Neemt men ; ils voorbeeld het do-en en laten vaui eigenaren van ertsmijnen, die producent en handelaar tegelijk kunnen zijn en hiermede dan het speculatiebedrijf opnemen in het geheel van hun onderneming. Dikwijls zullen zulke mijndirecties z.g. „voor-verkoopen" sluiten, welke de afzet van de productie van vele nog komende maanden verzekeren. Men heeft dan echter nog slechts twee dingen verzekerd, |.w. iden verkoop en ., 'n" opbrengst van het product. Daar tusschen in liggen dan de productie-risico's, die wij hier nu maar willen uitschakelen. Een andere risico is gelegen in de kosten van vervoer. De voorzichtige mijndirectie zal trachten hiervoor z.g. chartercontracten af te sluiten, zoodat ook de scheepsgelegenheid en de prijs daarvan vooraf haar zijn verzekerd. Doch dan blijft nog over de vraag, hoe de wisselkoersen zich zullen houden. Indien men verkocht heeft in do valuta van den in het buitenland gevestigden verkooper, dan zal een rijzing of daling van de wisselkoersen van grooten invloed 2djn op de definitieve opbrengst. Dit enkele voorbeeld illustreert de beteekenis van een goed goorganiseerd internationaal bankwezen.

Ten slotte is op te merken, dat tot de rij van speculanten toch eigenlijk ook gerekend moeten worden onze winkeliers. Ook zij nemen deel Jian het werk van de tijds-overbrugging. Ook zij doen immers niets anders dan min of meer in het groot inkoopen wat in kleine kwantiteiten voor de uiteindelijke consumptie zal worden afgeleverd.

(Wordt vervolgd.)

') Oswald V. Nell—Breuning S. J., t.a.p. blz. 168.

") Zie blz. 188 van het genoemde werk.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen