Dillenburg.

Er was een tijd, dat het kleine Dill©nburg, naar het woord van von Treitschke, het middelpunt was der wereldgeschiedenis.

Dat was de tijd, toen gezanten uit de Nederlanden onder de linde van het burchtplein, ontvangen werden door den prins, die de redder werd van het bedrukte volk.

Dillenburg is het kasteel, waar de groote plannen voor de bevrijding der Nederlanden zijn uitgedacht, waar de offervaardigheid der Nassau's rijkelijk heeft geblonken.

Dillenburg is bovenal de plaats, waar de wieg gestaan heeft van den Prins — daar heeft Graat Willem opgeteekend: , , Anno etc. XXXIIJ uff dornstag den XXIIIJ apprilis hat die wolgeborne Juliana van Stolberg etc. greffin und frau zu Nassaw Catzenelnbogen und Diez züschen zweijen und dreijen doch allernechts dreijen uhren morgen vormittag, jnn schloss Dillenbergfc ein kijndlein menlichs geschlechts — der name sol Wilhelm heissen — zur welt geboren." Daar is Willem van Nassau, de latere Prins Willem van Oranje, op 4 Mei 1533 in de slotkapel van Dillenburg g©doopt.

Daar op den Dillenburg zijn in 1567 talrijke vluchtelingen uit de Nederlanden heengetpgen. „Nog groent op den Dillenburg de linde, waaronder de Prins den Antwerpschen koopman Perez en zijn gezantschap uit de Nederlanden moet heb-Den ontvangen." i)

Om deze historische betrekkingen hebben wij belangstelling voor die burcht en willen daarom het kasteel en de stad bezoeken. ^— Evenwel, veel is veranderd. De stad werd eerst in 1588 en volgende jaren met ©en muur omringd: een paar brokken van dien stadsmuur, en het aardige Dilltorentj© zijn nog behouden gebleven. En de burcht is met toestemming van WiUem V in 1768 gesloopt; hij gaf toen verlof, een groot gedeelte van den slottuin te bestemmen voor den aanleg van een nieuwe ruime straat en stelde de steenen van den bouwval en van de zware ringmuren ter beschikking van den bouw van nieuwe huizen. Zoo ontstond de naar den Prins genoemde Wilhelmstrasse, de aanzienlijkst© van de stad. 2) Zoo heeft het tegenwoordige Dillenburg weinig gelijkenis meer met de burcht en de stad uit de dagen van Wil-, helniM^p^j; Nassauen.

Hoe de burcht en de stad er uitzagen in den tijd, dat Dillenburg de woonplaats was van dm Piins, weten wij uit een fraaie teekening van het jaax 1575. Die toont ons het schilderachtige silhouet van torens on transen van burcht en stad.

. De burcht, zooals deze op de gravure van Hoogenberg voorkomt, dankt zijn grootheid aan graai Willem den Rijken. In 1535 werd begonnen met den bouw van den machtigen muur, die het kasteel omtuinde. Toen was de Dillenburg ©en ruime, groot© burcht. Begin 17de eeuw bevatte zij 77 grootere en kleinere kamers, met 156 bedden, waarbij 7 heerenbedden. In dat ruime kasteel heeft de Pïins zijn. jeugd doorgebracht. Afleiding was er vooi de kinderen in overvloed. Behalve een talrijke hofhouding en bediendenstoet, was er de bezetting van het sterke hooge huis. Voorts allerlei dieren; zoo kreeg de jonge Willem in 1539 een meerkat (een soort halfaap); groot© kalkoensche hanen liepen rond; in de stallen stonden talrijke paarden en honden waren er, om ter jacht te gaan. Al was het leven er eenvoudig, toch was het kasteel prachtig ingericht met kostbare meubelen en tapijten. ')

Het kasteel Dillenburg is de woonplaats van den Prins geweest tot 1544. Later is hij er eenige malen gekomen voox familieaangelegenheden. Na zijn vlucht uit de Nederlanden werd de Dillenburg het middelpunt van hoogst belangrijke staatkundige handelingen: daar heeft de Prins de plannen voor den veldtocht van 1568 voorbereid. Toen deze mislukte, is hij vermomd op den Dillenburg weergekeerd. Eerst na het beiicht van de inneming van Den Briel heeft hij het ouderlijke kasteel verlaten. Zijn laatste brief uit Dillenburg is van 28 Juli 1572, gericht aan den keizer. Den volgenden dag vertrekt de Prins — en de burcht zijner ouders heeft hij niet weergezien; zijn levenstaak was verder in Holland. Het bestuur over Dillenburg kwam na den dood van Willem den Rijken aan Jan deal Ouden, wiens voortreffelijk bestuur voor het lamd ten zegen is geweest, In Dillenburg is ook nu nog de herinnering aan dien tijd.

Dit kasteel Dillenburg, waarin Willem van Oranje en. Jan den Ouden hun gaven van verstand en hart, hun vermogen hebben gewijd aan de zaak der Nededanden-—-deze - burcht is~, ©r; niet meer. sMÊÊMMëMkS!SiMïM; ^^^^i0S& ïii

In den Zevenjarigen Oorlog hadden Hannoversche troepen het bezet en een Fransche legerafdeeling trok op om het tot overgave te dwingen. Doch de sterke muren hielden stand tegen de beschieting. Vermoedelijk zou de burcht den aanval hebben verduurd, ware het niet, dat de Franschen besloten hadden tot eiken prijs het kasteel te veroveren en daartoe gebruik te maken van gloeiende kogels. Ongelukkigerwijze werd daarbij een hooischuur aan de buitenzijde van de slotgebouwen in brand geschoten en weldra greep het vuur het droge hout van het slot. De burcht ging in de vlammen op en alles wat geborgen was in de kelders en gewelven werd geplunderd. De Dillenburgers hadden een vrees, dat o^pnieuw een vijand zou komen. Daarom verzochten zij aan Prins Willem V om slooping van wallen en muren. Aan dat verzoek heeft onze Stadhouder (zooals wij boven reeds verhaalden) gevolg gegeven.

Zoodoende is er van het Dillenburg uit de dagen van Willem van Oranje weinig meer overgebleven. Doch wie er toeft onder de oude linde, of, gezeten onder het zware geboomte achter het stedelijke kurhaus het heerlijk uitzicht geniet over bet DiUdal en de stad, met den ouden slotheuvel en den Wilhelmstoren 3) — die zal zich gaarne verdiepen in historische herinneringen. Hij zal op de plaats van het oude kasteel daar vertoeven, waar Willem van Oranje de zonnige jeugdjaren heeft gekend, die voorafgingen aan het leven van grootsch© toewijding. En onder de linde zal hij terugdenken aan het uur, dat de gezanten uit de Nederlanden den Prins om hulp hebben gevraagd voor het bedrukte volk, wiens leidsman hij is geworden.

') Mr E. J. Thomassen a Thuessink van der Hoop van .Slochteren. De Prins en Dillenburg. (Gedenkboek blz. 17L)

") Prof. Dr F. J. L. Kramer. Historische herinneringen in Oud-Nassau. (Onze Pleuw, Mei 1912, blz. 234.)

•') Kupfrian, Dillenburg.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen