GeheugenvandeVU cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van GeheugenvandeVU te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van GeheugenvandeVU.

Bekijk het origineel

PERSSCHOUW

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

PERSSCHOUW

7 minuten leestijd Arcering uitzetten

„Postuum eerherstel".

Ds J. J. Buskes heeft behoord tot de commissie, die ia bezettingstijd voor de kerken zich te beraden had over de kwesties der verhouding tot Seyss Inquart c.s. Ook Dr H. H. Kuyper had daarin zitting, totdat het den anderen te grof werd. Thans schrijft Ds Buskes in „In de Waagschaal":

Wat hebben wi)j de eerste maanden heftig gediscussieerd over het gebed voor de koningin. Het merkwaardige was, dat velen, die voor Mei 1940 elke Zondag voor de koningin baden, er na die fatale datum geheel mee ophielden. Een hoogleeraar van de Vrije Universiteit — hij kreeg 'van zijn Synode na de bevrijding „posthuum eerherstel" — gaf zelfs het advies, om niet meer met name voor de koningin te bidden.

Er loopt een verhaal, volgens hetwelk Dr Kuyper zou gezegd hebben, dat, ook als wij den naam der koningin niet noemden, de Heere wel wist, wie we bedoelden, en dat Ds Buskes toen zou gerepliceerd hebben: inderdaad, en dan weet de Heere ook wel wat voor vleesch Hij in de kuip heeft.

Of 't verhaal zoo juist is, weet ik niet. Maar de opmerking bevat een M^aarheid.

Duitschland „niemandsland".

„Paraat" geeft een artikel „Feiten uit Niemandsland". Bedoeld is Duitschland. We knippen:

De groote steden zijn gemiddeld voor 60 % vernield. Er is geen stad, waar niet honderdduizenden in kelders wonen of tussen muurresten, die met een paar planken óf een stapel stenen een woonruimte omsluiten. Wat dit in deze winterdagen wil zeggen, behoeft geen toelichting. Want het brandstofprobleem is wel het meest urgente. Gas en eiectriciteit zijn voor de meeste plaatsen een onbekende weelde. In Franfort worden dagelijks een kleine honderdduizend porties eten door de gaarkeukens verstrekt. Het treinvervoer is met het oog op. de kolenschaarschte ingekrompen, ten dele stopgezet. Beieren moet van zijn stroom 1 millioen kilowatt. afstaan aan Weenen. Hierdoor dreigt de stroomvoorziening van het land volkomen mis te lopen.

In dit Niemandsland hebben de gangsters uit alle landen een uitstekende schuilplaats gevonden. Overvallen op treinen, vervoermiddelen langs de weg en afzonderlijke personen, zijn aan de orde van de dag. Indien men dit Niemandsland aan iemand zou moeten toekennen, dan zijn dit op het ogenblik de bendes en de bendeleiders. In Hessen heeft men nu de politie van Amerikaanse legergeweren voorzien, omdat er een einde moest komen aan de plunderingen en roofovervallen. Met het gevolg, dat de bandieten de plaat hebben gepoetst en een ander werkterrein hebben gezocht, in München hebben binnen enkele weken 450 moorden plaats gehad, waarvan nog niet de helft is opgehelderd. Het motief is bijna uitsluitend roof. De daders zijn voornamelijk vroegere leiders van de Hitlerjeugd en buitenlanders, die om verschillende redenen hun' vaderland niet wensen terug te zien.

„Paraat" is democratisch socialistisch. Daartegenover is „Je Maintiendrai" personalistisch socialistisch. Ook dit blad schrijft over Duitschland. We lezen:

Wat de Russen nastreven is wel duidelijk. Zij roeien het kapitalisme in Oost-Duitsland uit, breken er het grootgrondbezit, ontmantelen de industrie tamelijk radicaal, en brengen grote groepen arbeiders naar de Sowjet-Unie, om daar aan de wederopbouw te werken; waarschijnlijk zuUen deze mensen daar blijven — althans voor een deel — en opgaan in de grote volkeren-familie der USSR.

Daar tegenover bestaat de indruk, dat men aan de Angelsaksische kant eigenUjk geen raad weet met het geval. Er bestaat geen eigen, Angelsaksische politiek ten opzichte van Duitsland. Men heeft geen duidelijk omUjnd, scherp doordacht en sterk begeerd doel voor ogen. En als gevolg daarvan, stemmen alle rapporten op één punt overeen: de Duitsers lachen heimelijk om de Britse en Amerikaanse bezettingsautoriteiten — ze hebben het gevoel, dat ze het met deze brave, na'ieve lieden wel klaarspelen. Hier wreekt zich het feit, dat men in Engeland en Amerika nooit geheel ernst heeft gemaakt met de tragische ondergrond van het Nationaal-Socialisme.

Even later :

En de processen van Neurenberg dan? Helaas, ook wat de processen van Neurenberg betreft, stemmen alle rapporten overeen. Ze geven ee.n zekere genoegdoening aan ons, die bezet geweest zijn, maar voor de „heropvoeding" van het Duitse volk zijn ze waardeloos. De „gewone" Duitser, die al of niet partijlid is geweest, maar die in elk geval gezegd heeft, dat „Hitler Duitsland toch maar groot gemaakt had" — die . „kleine man" vindt het zeker wel asirdig, dat de dikke Goring nu zijn vet krijgt, net als die mooie meneer 'Von Papen (altijd al een echte reactionnair geweest!), en die rijke champagne-handelaar Ribbentrop, en de generaals en admiraals, (die toch maar nooit gewond zijn geweest, terwijl „das Volk" op het slagveld „verbloedde") en de kapitalist Schacht, en de andere „bonzen". O, ik neem dadelijk aan, dat geen enkele Duitser er vandaag een traan om laat, wanneer het hele stel wordt doodgeschoten.

Maar niemand in Duitsland (behalve enkele zeer kleine groepen) schijnt te beseffen, dat hij mede-schuldig. staat aan de misdaden van het Ns^tionaal-Socialisme (neen! Aan de misdaad van het Nationaal-Socialisme — enkelvoud —, want het geldt hier niet een aantal op zich zelf staande gevallen, het geldt één enkele, in totaal verwerpelijke en verderfelijke levenshouding).

Ik geloof niet, dat diegenen hier recht van spreken hebben die zelf de principieele politiek verwerpen. Laat men deze los, dan kan e 1 k volk in den ban komen van een minderheid, die aan het m a c h t s apparaat de hand weet te leggen.

Leerzaam is, ' ook uit J.M., dit knipsel:

„Was het nationaal-socialisme een slecht begrip of een goed begrip dat slecht werd uitgevoerd? " Dit was de eerste vraag In een opinieonderzoek, dat het Amerikaanse militaire bestuur in Darmstadt organiseerde. De meerderheid der- ondervraagden hield het op het laatste. „Heeft Duitsland een nieuwen Führer nodig? " luidde vraag nummer twee. „Ja", antwoordde 55 pet. der vrouwen en 38 pot. der mannen. „Moeten de leden van de N.S.D.A.P. uit de leidende politieke en economische posities verwijderd worden? " „Neen", zei 44 pet.

Conclusie: Van Darmstadt is de democratie nog verre. We kunen nu tenminste eens meegaan met wat een Duitse krant schreef. Het is de „Stuttgarter Zeitung": „Wij zijn nog niet gereed voor verkiezingen. Wij hebben te lang geleefd onder- een regime, waarin de leiders de beslissingen voor ons namen Het zal niet mogevlijk zijn voor Duitsers, die zo lang opgevoed zijn tot kritiekloosheid en onderwerping, om nu onbevooroordeelde beslissingen te nemen en bewust te stemmen."

De Duitschers van heden.

In „Pen Gun" schrijft J. W. H.:

In al de groote steden zijn. er weer teekenen van opbloeiende Nazi-activiteit. In Neurenberg prijken eiken, morgen, ondanks de strengste voorzorgsmaatregelen, weer groote uitdagende swastika's op de trottoirs voor het gerechtshof. Iemand slaagde er zelfs in, de gevangenis binnen te dringen en op den hoofdingang, die naar de cellen leidt, een hakenkruis te kalken.

Dezelfde omineuze teekens verschijnen ook op de straatsteenen van Frankfort, samen met antisemietische slogans, en ook in Berlijn glijdt het huiverende verbitterde Nazibeest 's nachts uit zijn schuilhoeken, en spookt door de stad en laat overal zijn sporen achter.

Dezelfde redacteur toonde den brieven van. lezers. correspondent

Weinigen — ^in vergelijking met de eerste maanden na de capitulatie, toen men alleen maar herademde en te tastbaar de „zegeningen" van de vernietigde heilsorde had gevoeld — zelfs zéér weinigen dezer lezers toonen een positieve houding of brengen critiek, die men constructief zoukunnen noemen. De groote meerderheid zwelgt in zelfbeklag en spreekt verbitterd of moedeloos zijn ongenoegen uit over allerlei onbenuUighedden, velen dreigen met gewelddadige tegenacties. Practisch geen enkele brief is onderteekend.

De man krijgt deze brieven eiken morgen met stapels op zijn redactiebureau en het verstevigt ook zijn eigen zwakke zelfvertrouwen niet: zooals dé meeste door de Geallieerden op vertrouwensposten benoemde Duitschers is hij er zich vaji bewust op zeer dun en gevaarlijk ijs te loopen. in angstige onzekerheid over de toate en der duur van den geallieerden steun, dien hij achtezich heeft.

Dergelijke uitlatingen kunnen uiteraard geen nformatie geven omtrent de groote meerderheid

och geven ze te denken.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van zaterdag 9 februari 1946

De Reformatie | 8 Pagina's

PERSSCHOUW

Bekijk de hele uitgave van zaterdag 9 februari 1946

De Reformatie | 8 Pagina's