VEREENIGING MET DE CHRISTELIJKE GEREFORMEERDE KERK, III (Slot).

III. PRACTISCHE BEZWAREN.

A. De gevolgen van de verbondsleer der Gereformeerde Kerken.

Die verbondsleer leidt tot zorgeloosheid, tot antinomianisme en tot een intellectueele geloofsbeschouwing, waardoor het historisch geloof gehouden wordt voor een zaligmakend geloof. Met talrijke citaten van Prof. H. Bavlnck, Ds T. Bos, Ds L. J. Hulst, Prof. W. Heyns, Prof. L. Lindeboom, Ds G. Doekes, Ds J. Kok, Prof. D. K. Wielenga wordt dit bewezen. Door hen wordt gezegd: men kan er door met een ingebeelden hemel verloren gaan, het leidt tot geestelijke oppervlakkigheid, valsche gerustheid en zorgeloosheid; die leer berooft de prediking van haar ernst en kracht en ontneemt aan de sacramenten de gereformeerde beteekenis; verkeert de .leer van Christus; verzwakt de beteekenis van het gelóóf; ontneemt het gebed zijn waarde en plaats; die leer kweekt een geslacht van Nicodemiten, dat van geen wedergeboorte meer weet; die leer is een zaad, dat den akker der kerk bederft.

Het is merkwaardig, dat de grieven, die-door de Chr. Geref. worden ingebracht tegen de Geref. Kerken, thans door de Synodocraten tegen de vrijgemaakten worden ingebracht. Dit hangt saam met de kwestie van het zelfonderzoek. Terwijl de kern van het verzet der bezwaarden zich richt tegen het: houden voor wedergeboren en in Christus geheiligd, pogen Prof. G. M. den Hartogh e.a. voortdurend de kwestie van het zelfonderzoek in het middelpunt te plaatsen. Nu is het waar, dat in zékeren zin de vrijmaking de vobrtzetting is van het werk van Dr A. Kuyper. Dat bUjkt wel uit de samenhang die er is tusschen het werk van de Proff. VoUenhoven en Dooyeweerd aan de Vrije Universiteit, die op wijsgeerig gebied Kuypers souvereiniteitsleer trachten door te voeren en den baanbrekenden arbeid van Prof. Schilder aan de Theol. Hoogeschool te Kampen. De bedoeling van Kuyper met het voorópzetten van de wedergeboorte was een zéér positieve. Kuyper wilde op kerkehjk gebied vastigheid. Vandaar, dat hij overal uitgaat van de wedergeboorte, van de paüngenesie. En hij is daar heel wat consequenter in, dan de tegenwoordige leidslieden in de Gereformeerde Kerken. Men houdt met alle kracht er - aan vast, dat wij de kinderen moeten houden voor wedergeboren, maar in de 16 stellingen staat, dat men zich zelf niet voor wédergeboren mag houden. Dr Kuyper zegt veel consequenter E Voto UI 75: Gij wordt gedoopt in de veronderstelling dat ge wedergeboren zijt. Gij hebt dus van kindsbeen af, ifl huis en op school, ook al merkt ge van uw wedergeboorte nog niets, U voor U zelven te beschouwen als een kind, waarin die wonderdaad Gods geschied is. Bij deze leer van Kuyper houdt men, om met Kohlbrugge te spreken, eenig'e leegten in zijn hart over. Vandaar dat 'er in de Gereformeerde Kerken bij alle uiterüjken bloei en krachtige activiteit er zoo ontstellend veel twijfel was en is. Wij houden elkander en ons zelf voor wedergeboren, maar is het eigenüjk wél voor ons? Wij houden elkander en ons zelf voor geloovigen, maar zijn we het eigenlijk wel? Dit gebrek aan zekerheid, die twijfel achter héél dat actieve leven heeft een man als Ds v. Dijk van Groningen tot nadenken gebracht en heeft hem doen zien, dat wij ons uitgangspunt niet moeten nemen in de wedergeboorte, maar in de vastheid van Gods belofte. Prof. Greijdanus heeft ergens een lichtgevende opmerking gemaakt: Wij moeten niet God, maar we moeten ons zélf onderzoeken. Hoe vaak stuiten we niet op een gedachtengang als deze: 'k Zou zoo gaarne een schaap van de kudde van Christus willen zijn, maar ik weet niet of de Heere mij wél wil aannemen. Dat is toch de omkeering van het Evangelie dat zegt, dat de Heere geen lust heeft in den dood des zondaars, maar daarin, dat hij zich bekeere en léve. Wij moeten dus uitgaan van ds vastheid van Gods genadeverbond. De belofte, in onzen Doop beteekend en verzegeld, daar kunnen we op aan. Daarom zullen we steeds uit alle macht bhjven strijden tegen onderscheidingen als vóUe en niet volle belofte, aanbod des heils en speciale heilsbelofte. In het genadeverbond staan we op vasten grondslag. We kunnen op 's Heeren woord aan.

Maar we hebben ons zelf af te vragen, of wij in de rechte verhouding tot God staan. Nu is het best mogelijk, dat Ds D. v. Dijk wel eens uitdrukkingen heeft gebezigd, die te sterk zijn. Wie onzer struikelt nimmer in woorden? Maai: zijn uitgangspunt is onaantastbaar, reformatorisch. Hij maakt ten volle ernst met Dordtsche Leerregels m 8: „Zoovelen als er door het Evangelie geroepen worden, die worden emstiglijk geroepen. Want God betoont emstigUjk en waarachtiglijk in Zijn Woord, wat Hem aangenaam is; namehjk, dat de geroepenen tot Hem komen. Hij belooft ook me{ ernst allen, die tot Hem komen en gelooven, de rust der zielen en het eeuwige leven"; en Hl 9: „Dat er velen door de bediening des Evangelies geroepen zijnde, niet komen en niet bekeerd worden daarvan is de schuld niet in het Evangelie, noch in Christus, door het Evangelie aangeboden zijnde, noch in God, die door het Evangelie roept en zelfs ook dien Hij roept verscheidene gaven mededeelt".

Het leek mij goed deze dingen hier naar voren te brengen. Daarover is het laatstö woord nog niet gezegd. Daarover zal zeer zeker nog wel verschil van meening zijn. Maar wij zijn dankbaar, dat bij de Chr. Gereformeerden het uitgangspunt het zelfde is als bij ons. De vaste belofte voor óns en al onze kinderen. In de wortel is er overeenstemming. Daarom moeten wij vertrouwen, dat ook in het overige overeenstemming zal worden bereikt.

B. Bezwaren in betrekking tot enkele artikelen door de Gereformeerde Kerken in de K'.O. opgenomen.

1. Allereerst wordt gewezen op een bepaling bij artikel 4 der D. K. O. „De Generale Synode geeft er de voorkeur aan het onderzoek naar de beweegredenen, die een examinandus geleid hebben tot het staan naar het ambt van Dienaar des Woords bij het praeparatoir examen te doen plaats hebben, doch wenscht in dezen geen bindende bepalingen te maken". Het rapport zegt: wij zouden niet gaarne willen, dat deze bepaling ook op deze wijze door onze kerk werd overgenomen. Het is toch van de allergrootste beteekenis, wie de kerk toelaat tot, dienaar des Woords; daarom zouden wij niet anders begeeren, dan wat in de ChristeUjke Gereformeerde Kerk gebruikelijk is, nl. een onderzoek in stellen naar genadestaat en roeping voor de toelating tot student aan de Theologische School. Wij gelooven, dat dit op het allemauwst in verband staat met het beginsel: opleiding voor de Kerk door de Kerk en met dé vraag: Wat is het object der Theologie? Wanneer de Kerk dit onderzoek na zou laten, is zij niet getrouw en waakt zij niet over de kudde. Dan kunnen velen als Dienaren de Kerk binnenkomen, die de kudde niet recht kunnen leiden. Ik mag er wel op wijzen, dat er aan de Theologische Hoogeschool indertijd wel een onderzoek naar de beweegredenen was. Dat zal ook nü wel het geval zijn. Naar ik meen is dit aan de Vrije Universiteit niet het geval. Daarin heeft men weer één van die verschilpunten inzake de opleiding, die in de Geref. Kerken door de halsstarrig doctrinaire houding van de V. U. leiding nooit tot een behoorlijke oplossing is kunnen komen. Zelf ben ik geen bewonderaar van het onderzoek naar de beweegredenen bij het admissie examen of bij de toelating tot de Theol. Hoogeschool. Ik weet van nabij een geval, dat een ernstige jongeman, uit vrees voor het admissie examen te Apeldoorn, zich eerst enkele jaren liet inschrijven aan een Rijksuniversiteit. Wanneer men als jongeman van 18, 19 jaar de begeerte te kennen geeft om te staan naar het heilig ambt van Dienaar des Woords, dan is het uitzondering, wanneer men getrouw verslag kan doen over de leidingen, die de Heere met U gehouden heeft. Het is heel goed mogehjk, dat wie het beste kan praten over die beweegredenen, straks de slechtste Predikant is. Het is ongetwijfeld noodig dat er voordat men komt op de Theologische Hoogeschool er een onderzoek wordt ingesteld. Het klopt zéker niet dat voor de ambten van Ouderling en Diakenen men verkozen moet worden, maar dat practisch ieder, die over een behoorhjk stel hersens beschikt, kan staan naar het ambt van Dienaar des Woords. Menigeen is gekomen tot het ambt van Predikant, die in zijn studietijd toch allerminst blijk gaf van de vrééze des Heeren. Het Hjkt mij, dat hier een taak voor den plaatselijken predikant, voor de plaatselijke Kerk is. Daar kent men, behoort men althans te kennen het zaad der Kerk. Daarom zou ik als eisch willen stellen voor de toelating tot de Theol. Hoogeschool een aanbeveling van de plaatseUjke Kerk, e.v. met medewerking van een commissie uit de Classis.

2. Een tweede bepaling, die bezwaren doet rijzen, is te vinden bij artikel 61 der D. K. O. t.w. de tweede vraag voor de openbare belijdenis. Gelooft gij Gods Verbondsbelofte. Het rapport vreest dat het gelooven in de verfsondsbelofte eigenlijk beteekent: gij gelooft dat gij zijt wedergeboren op grond van uw doop en van dat geloof doet gij behjdenis. Dit bezwaar valt thans wel geheel weg. Tusschen Chr. Geref. en vrijgemaakten is wel eenstemmigheid over de verbondsbelofte.

3. Een derde zaak raakt art. 67 der D. K. O. bij het onderhouden van den Zondag. Wij hebben verschillende bepalingen bij dit artikel, aldus het Rap-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen