Alweer: Logas of Parool?

Maar we zijn nog met klaar. Dr Dankbaar ziet bij Justinus staan: di' euchês logou tou par' autou. Hij vertaalt dit; op het gebed om de Logos, die van hem uitgaat. „Op dat gebed", zoo is dan zijn gedachte, zou dat brood, die wijn, en (ja zeker, dat is er ook nog altijd) ook dat water (weet dr Dankbaar daar wel raad mee? ) zijn veranderd m lichaam en bloed (en soms het hartwater ? ? ? ) van Christus. Niet volgens dr D. zelf natuurlijk, doch volgens Justinus, gelijk dr Dankbaar hem opvat. Maar het is mis.

Dr Dankbaar heeft dezen keer niet eens lang nagedacht, vrees ik 2). Volgens hem gaat de Logos, d.w.z. Gods Woord uit Joh. 1:1, de Zoon Gods dus, „van hem uit". Pardon, dr Dankbaar, van wien? Gaat de Logos van God uit ? Of van dien voorganger soms ? Maar die Is niet' eens bedoeld, blijkbaar. Gaat de Logos van God uit, bij elk avondmaal opnieuw? Gelooft u, dat Justinus dat meent? Schrijf dan niet: hem", doch: Hem".

Maar laat ons mogen zeggen, dat ook deze opvatting onmogelijk is. In het tekstverband kan God, de „Hij", niet bedoeld zijn.

Dr Dankbaar moet niet met de muts ernaar gooien. Di' euchês logou is niet: , , door de euchê óm den Logos", doch: „door den logos van de euchê". Dat wil zeggen: het Is niet: door het gebed óm het Woord, doch: door het woord des gebeds. De Voorganger in de opperzaal van Mattheus 27 —• Christus zelf •— deed daar het Woord-van-gebed. En door dat zijn woord-van-gebed is dat voedsel (brood, wijn, water) geëucharisteerd. Dat beteekent niet: het Is tot (roomsche) eucharistie gemaakt: maar het is object van dankzegging geworden, er is voor gedankt, heel plechtig, en nadrukkelijk (epi polu", zie boven).

De drinkbeker der dankzegging is dankzeggend gezegend; dat hooren wij bij eiken avondmaalsdienst zeggen. Moet nu over negentien eeuwen een theoloog vertellen, dat de gereformeerden van de 20e eeuw beweerden, dat wijn in bloed veranderde?

Het woord „logos" is in dit zinnetje van Justinus dus geen aanduiding van Gods Zoon, doch van een „parool"; dit keer van Christus als voorganger in de liturgie, die aan de tafel in den nacht van zijn gevangenneming het gebedswóord uitsprak. En door dit gebedswoord is de spijze heelemaal niet geëucharisteerd, in den zin van „wonderbaarlijk veranderd". Justmus vertelt óók al van het water (dat optreedt naast brood en wijn), dat geëucharisteerd is (slot van 66, kol. 428). Hebben we ook al veranderd water? Bij het avondmaal, zooals in Kana (de bruiloft. Joh. 2)?

Zelfs aan roomschen is ook dit te gortig. Migne gaat voorop met de erkenning: „logos" is in het bedoelde zinnetje niet Gods Woord (de Tweede Persoon), maar een parool. Een poosje tevoren (13, Migne kolom 345) spreekt Justinus, van een woord-van-gebed-en-eucliaris11e; en het verband wijst aan, dat het daar niets te maken heeft met

avondmaal of zoo iets; maar wèl met een dankzegging, laat ons zeggen, voor een doktersdrankje, een portie havermout. Van consecratie, op z'n roomsch, geen spoor.

Het werkwoord eucharisteeren (passief) komt óók voor in 2 Cor. 1 : 11: aar werd een aan Paulus bewezen gunst «veneens een object van dankzegging. Maar die „gunst" (charisma) werd heelemaal niet van wezen veranderd. Ook Windisch, Komm. 2 Cor., verwijst op deze plaats naar Justinus, en dan juist naar 't niet bedoelde gedeelte (Apol. i, 65).

En als dr Dankbaar zich beroept op het feit, dat volgens Justinus die spijze (brood, water, wijn), nadat ze In de plechtige dankzegging op de verkondiging van den dood des Heeren betrokken is, ons gaat voeden „kata metabolên", dan moet hij niet te gauw, met de roomschen, die twee grieksche woorden vertalen met: door verandering (per mutationem, Migne, Rouët de J. etc). Alsof brood en wijn slechts door veraoadering (in wezen) ons konden voeden! Neen, Justinus bedoelt alleen maar dit; omdat de vleeschwording van Christus geschied is door een - woord, , een parool, een goddelijk bevel van Boven, daardoor kon die vleeschgeworden Heiland zulk vleesch en bloed hebben, dat er was terwille van onze behoudenis (huper sootêrias hêmoon). En zóó kon het ook gebeuren, dat, toen Hijzelf met zijn eigen bevel, zijn eigen parool of machtswoord, van dat brood en dien wijn in de opperzaal zeide: dat is mijn lichaam, dat is mijn bloed, tengevolge van dit machtig parool deze in zijn dankzegging opgenomen spijze zijn lichaam en bloed zijn. Justinus zegt niet, dat dat brood en die wijn aan die tafel üi de opper-..zaal destijds in vleesch en bloed veranderd zijn, doch alleen maar dat ze zijn vleesch en bloed nu „waren". Hij gaat niet verder dan Christus' eigen woord: dit is mijn lichaam, dit is mijn bloed. Dat was geen tooverkunst (verandering in Iets anders), doch een machtwoord, dat gewoon vleesch en bloed ons geestelijk voedt, wat het anders met geen mogelijkheid zouden kunnen.

Het is dus ongeveer hetzelfde als verleden week Chrysostomus beweerde.

2) Op twee verschillende bladzijden (28, 46) wordt „di'" (afkorting van „dia") vóór „euchês" veranderd In „de"; hetgeen de heele zaak onverstaanbaar maakt. Dezelfde volzin uit Justinus wordt den éénen keer aangegeven, als Apol. I, 66; den daaraan vooraf gaanden anderen keer als Apol. 66. 2. Het verleden week besproken citaat van Chrystostomus werd aangeduid als M.S.G. XLIX, 380; maar het is Migne. Ser. Gr. xllx, 389.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen