VU Magazine 1974 - pagina 329

PRAKTIJKFINANCIERING HYPOTHEKEN (OOK TOP-) ALLE VERZEKERINGEN EN PENSIOENVOORZIENINGEN VOOR ACADEMICI.

RE DRS. A. H. L. RESSING ül

RAADGEVEND BUREAU REWA Postbus 149 - Wassenaar - Telefoon (01751) 19222*

betekende dat het Joegoslavische systeem was doodgelopen. Antwoord: in Joegoslavië trachten de bestuurders een element min of meer onder de tafel te praten, namelijk het feit dat wanneer er een produktie-apparaat is dat meer kan produceren dan voor de direkte, eigen behoefte nodig is, men onontkoombaar voor de markt gaat produceren en dat er, als het goed gaat, winst wordt gevormd. Dit betekent tevens, dat een grotere groep bij de produktie betrokken is, dan nodig zou zijn wanneer alleen in de eigen behoefte zou moeten worden voorzien. 'In Joegoslavië wordt niet, of niet voldoende erkend, dat in een systeem, waarin winst nodig is om verder te kunnen boeren, het kapitalisme een historische noodzakelijkheid is. Je kunt wel trachten dat te ontkennen, maar daarmee ontken je dan een reeële maatschappelijke ontwikkeling. Er is niet te ontkomen aan het ontstaan van een groep mensen, die zich op grond van bijvoorbeeld hun deskundigheid, of hun maatschappelijke verantwoordelijkheid het beheer over de meerwaarde belangrijk mede gaan bepalen. Het is een fictie te menen datje op een bepaald niveau aan een maatschappelijke groepering (de arbeider) de produktiemiddelen in handen zou kunnen geven en hen die te laten beheren. In Joegoslavië is het conflict zichtbaar tussen een globaal, ideologisch maatschappij-model en de historische ontwikkeling. Die twee staan nogal op gespannen voet'. situatie waarin ze de arbeiders moet zien te beschermen tegen tegenovergestelde maatPartij schappelijke krachten, maar moet, om dat te Daarbij komt de in de Joegoslavische situatie kunnen doen, met die krachten compromisbelangrijke positie van de communistische sen sluiten en bij dat alles ook nog zien dat er partij, bezitster van het politieke monopolie. niet wordt getornd aan haar politiekeOp haar initiatief werd het arbeiders-zelf- monopolie-positie. Ramondt: 'Opkomend bestuur ontwikkeld. Haar bereidheid om protest, bijvoorbeeld via actie-groepen, in deze macht te delen door arbeiders zelfde beslis- tijd toch een normaal verschijnsel, bedreigt sing te geven over het werk van hun handen, altijd een politiek monopolie. In theorie zou betekende echter niet, dat een verzelfstan- de partij natuurlijk elk opkomend protest van diging werd toegestaan die een doorbreking de basis kunnen gaan bestrijden. Dat zou in van het partij-monopolie zou kunnen bete- Joegoslavië betekenen dat de partij dagelijks kenen. Wanneer er spanningen ontstaan 'beheersingsactiviteiten' zou moeten uitvoeren. tussen leiding en arbeiders van een onder- Met andere woorden, dat de partij dagelijks op neming, bevindt de partij zich in een buiten- verschillende plaatsen in de samenleving haar gewoon lastig parket. Ze staat dan voor een politieke monopolie voelbaar zou moeten ma-

ken. De noodzaak om voortdurend macht te tonen is een bedreiging voor die macht; denk aan de Amsterdamse politie in de provo-tijd. Naar mijn opvatting is de partij destijds ook met het arbeiders-zelfbestuur begonnen, om die bedreiging weg te nemen: aan de groeperingen in de maatschappij werd e^n organisatie-kader aangeboden, terwijl er tegelijkertijd voor werd gezorgd dat de partij die organisaties onder controle kon blijven houden. Uit onze studie blijkt, dat de partij nogal wat moeite heeft om de druk die door de basis, via het arbeidersraden-systeem, wordt uitgeoefend, uit elkaar te houden. Steeds weer moet men zich afvragen: is er sprake van een stukje legitiem arbeidersprotest of van een bedreiging van het monopolie? Die twee aspecten lopen voortdurend 31

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen