Gysberti Voetii Selectarum disputationum fasciculus - pagina 95

Disp. III.

DeJureetJustitiaDei-

71

siones in haereditates, contractus emptionis & venditionis, & pretia rerum venalium, & contractus rnutui atque usurarum, quae jure divino & uaturalinon sunt illicitae. 3. Distinctio est, Jus divinum & naturale aliud est positivum, aliud permissivum. His distinctionibus praemissis dicimus Magistratus autoritatem, leges, judicia modum ponere rebus & actionibus in se & suogenere non illicitis, nec jure divino aut naturali prohibitis; de quibusjure divino permissivo potestas determinandi & applicandi secundum circumstantias rerum, personarum, locorum,temporum ipsis concessa est.

Et cum

rationaliter acjuste circa eas legibus suis determinat, constitui tumillas

statu licitorum: e g. ut nummi isto pretio aut valore, nonmajori aut minori nuinerentur, ut ista hora aut isto tempore naves solvant, ut post istam aut istam horam vespertinam sine lucerna nemo in publicum prodeat, ut carnes agninae ante mensem vernum non sint venales in macello, ne piscatores halecum ante tale vel tale tempus rete ejiciant. aut captos haleces verum exponant, ut foenus nauticum & vulgares usurae mercatorum tale vel tale pretium non excedant. Huc refer plerasque leges speciales militum. Unde consectarium educitur, [pag. 400] contra duas gravissimas hallucinationes & confusiones quae a nonnullis committuntur circa varios conscientiae casus Quarum una est, cum niodus & determinatio Magistratus circa ea quae sunt juris divini permissivi, & consequenter in se non illicita, extenditur promiscue ad quaevis alia jure divino & naturali positivo prohibita & illicita. E. gr. cum dicitur usurae istae mercatoriae & nauticae, quibus Magistratus modum posuit, & quas ac quia recte & prudenter sic determinavit, sunt licitae: ergo & quaevis aliae etiam mordentes, a fratre attenuato exactae, & quidem retento pignore rei necessariae, qua carere non potest. Ratio consequentiae ipsis est, quia intercedit aut intercedere potest autoritas Magistratus, quae modum omnibus usuris, ita & istis ponere pote t; & cum posuit, faciateas absque omne scrupulo in se & in foro conscientiae licitas Consequentiam illam, cum ratione subjecta inconsequenin genere

&

:

videbunt, uti spero, si similem consequentiam istarum mercium sunt licitae, & justum earum pretium; quibus & quia Magistratus (ad quos jure divino & naturali hoc pertinet) modum ita posuit: Ergo venditiones uxoruni (quales alicubi in Africa etiam hodie usitatae discuntur,) & quidem tali vel tali pretio, sunt licitae modo Magistratus modum aliquem venditionibus illi ponat, & pretium determinet. Quid respondebunt ? An non dicent, ut dicere debent, Non esse merces illas venales jure divino & naturali, nec posse Magistratum eas facere venales, quamvis pretio magno aut parvo posito: Et quamvis Magistratus probaret talem venditionem, male tamen ipsum facturum, & simul male facturos venditores & emptores quia neiniui propterea in conscientia licita foret venditio. Neque enim Magistratibus tribuenda est potestas determinandi contra jus positivum divinum & naturale, qnod non minususuras mordaces prohibet Exod. 22. Levitic. 2'k coll. cum Ezechiel.l8.ps. 15. Proverb. 28. quam venditiones uxorum. Quod si enim Magistratus potestas huc usque extendatur, jam relaberemur in abominationes Antichristianas Papatus, quae Papae tribuunt ]>otestatem contra jus de jure dispensandi, & de peccato non peccatum faciendi. Quidquid enim in se & per se jure divino aut naturali moraliter nialuni est, & ut tale ex scriptura aut recta ratione deprehenditur, non potest per Magistra-

tem

esse dicimus:

quod

ipsi facile

quis nectat. Venditiones istarum

8:

;

;

tuum

leges, interpretationes, judicia, contractus, permissiones, indulgentias, tole-

rantias

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen