Acta van het Zending-Congres - pagina 52

36 opperen

tegen

de

neutraliteit

der

scholen

op

Java.

Immers de vermeerdering van kennis bij den inlander, zal gevaarlijk voor ons gezag kunnen worden, tenzij gepaard ga met toenemei den eerbied voor ons die hooger

standpunt; tenzij het den Javaan dus dat de onverschilligheid, ruwheid, ja zedeloosheid van zoovele Europeanen, waarmede hij in aanraking komt, noch toegelaten noch geduld worden door Christus; tenzij de inlander dus geleid worde tot de ware kennis van Christus en de overtuiging erlange, dat niet elk, die zich Christen noemt, een voigeling van Jezus van Nazareth is. Een neutraal onderwijs zal den inlander de geschiktheid geven om zich te sterken in de oppositie tegen zijn overheerscher. dien hij onmogelijk kan achten, wiens zwakheden hij dagelijks meer leert bespieden, maar wiens helaas maar al te kracht voor hem verborgen blijft en zeer miskende daarmede tevens voor ons verloren gaat. „In dubbele mate gelden deze gevaren bij eene zedelyk

duidelfjk

blijke,

—

—

Mahomedaansche bevolking. De Mahomedaan toch

is

nog

niet zoo gevorderd, (?) dat hij godsdienstloos onderwijs kent. Dit is door den Minister Uhlenbeck in een officieel stuk medegedpeld. In de ,, nota van nadere mededeelingen en inlichtingen, betrelfende het Oost-Indi;ch Verslag over 1859," lezen wij de volgende, in allen deele op-

merkenswaardige zinsnede: „de omstandigheid dat men zich hier (in Tapaiiocli, op Sumatra's Westkust,) uit hoofde van den lagen trap van beschaving der bevolking, ook in den laatsten tijd nog genoodzaakt zag om voor het onderwijs Mahomedanen te bezigen, mag, bij het erkende feit dat bij den Mahomedaan het godsdienstige

met het overige elementair onderwijs onafscheidelijk is verbonden, als de hoofdoorzaak worden beschouwd van het toenemen der leer van den Islam in dit gedeelte van Sumatra's Westkust." (') „De Mahomedaan acht dus godsdienstig en lager onderwijs onafscheidelijk. Bezoekt hij onze zoo geroemde neutrale scholen, hij zal er tot het besluit komen: öf, dat de Nederlanders, ofschoon zich christenen noemende, geen godsdienst hebben, dan wel, dat zij aan hun godsdienst zoo weinig hechten, dat het hun volkomen onverschillig is, of een ander dien aanneemt en belijdt. Geen dezer beide vermoedens zal strekken tot versterking van zijn ontzag en eerbied. Veeleer vreezen wij, dat tot niet gering nadeel van Nederland, eerlang de woorden van den Hr. G. K. Niemann in treurige herinnering zouden komen ('): „de godsdienstoorlog tegen de ongeloovigen, ook tegen de regeerders, de Hollanders, werd vaak mondeling zoowel als in veelgelezene geschriften gepredikt. De zeerooverij, de schrik der wateren van den Indischan Archipel, is in haar oorsprong, niets anders dan een bepaalde vorm van dezen oorlog .... Men weet hoe dikwijls in de oorlogen met de inlandeis de krijg tegen de Hollanders als een heilige godsdienstplicht werd voorgehouden. Geen wonder, als men bedenkt dat volgens de wetgeleerden de oorlog tegen ongeloovigen eigenlijk de normale toestand der Moslemen is en de vrede een exceptioneele toestand, niet meer dan een wapenstilstand "

Ter

voorkoming

gevaren verlangen gelijk zeer juist in de meergemelde wij „Nederlandsche Gedachten wordt beweerd

—

dezer

—

—

—

zooals de conservatieven van weleer, onthouding van onderwijs, een stelselmatig aankweeken of onderhouden van onwetendheid bij den inlander maar integendeel, vrijheid voor niet,

;

bizondere personen of vereenigingen om te voorzien in de leemte der opleiding van regeeringswege; vrijheid om het Evangelie te prediken. Wij vragen dus niet en hierop de

leg ook ik allen nadruk

met

of

vragen

Men

—

—

evangelisatie door

medewerking van de regeering; wij Onthoud u van tegenwerking.

alleen

:

het door de Regeering inge-

stelle zich

nomen standpunt,

ten opzichte van de christiani-

seering van Indië, niet voor als het gevolg van tijdelijke inzichten door den invloed van dezen of genen Gouverneur-Generaal of eenig voornaam regeeringspersoon, of ook wel als alleen maar bestaande in enkele losse en op zich zelf staande feiten. Neen, de politieke gedragslijn, die de

Hooge

Regeering

immer meende

te

moeten

volgen, het regeeringsstelsel als zoodanig, moet hier alle schuld dragen, tengevolge waarvan

een Gouverneur-Generaal, een Minister van Koloniën, waar deze de Zending uit persoonlijke overtuiging zeer genegen zijn, al zeer weinig te haren gunste kan doen. Het geldt hier in 't algemeen dan ook niet personen, maar wel meer algemeen heerschende inzichten zelfs

en toestanden. Sir John Lawrence, de vroegere onderkoning van Britsch-Indië, zeide eens: ,,Bij hetgeen wij ten beste van de bevolking doen, zijn wij door ons geweten, niet door het hare, gebonden. Gelooven wij, dat aan de beoefening van den Bijbel de hoogste zegeningen verbonden zijn, zoo verlangen wij ook waarlijk haar die zegeningen, naar ons vermogen, deelachtig te maken. Wij verlangen dit niet enkel als individu's' maar ook als Regeering, want het Christendom gaat hand aan hand met alles, wat de Britsche

heerschappij in Indië beoogt. Christelijke oogmerken, langs christelijken weg gezocht, zullen nimmer de heidenen vervreemden." (') Gulden woorden voorzeker. Doch hoe gaarne ook de Christen aan deze beginselen zijn zegel hecht, zij konden de staatkunde, zoowel van ,,ln doing the best we can for the people, we (') are bound by our conscience, not by theirs. Believing that the study of the Bible is fraught with the highest blessings, we, of course, do desire to cominunicate those blessings to them, if we can. desire this not only as individuals, but as a Government, for Christiaiiity does go hand in hand with all those objects, for Christian thiiigs which British rule exists in India done in a Christian way will never alienate the heathen."

We

Hier althans zou de vraag van den Hr. Groen wel gerechtvaardigd zijn: „Moet van gouvernementswege aan opleiding in het Moliamraedanisme de schatkist dienstbaar wonden gemaakt?" (')

(})

In

zijne

tot de kennis van den Islam den Indlschen Archipel, blz. 412.

Inleiding

ook met betrehking

tot

.

Vgl.

The Frce

blz. 466.

Chwch

'of

.

.

England, March 18ü4, no. 20.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen