Uitstel.

Na de lezing van het Tweede Rapport over de Opleiding spraken we als onze overtuiging uit, dat het daarin voorgelegde plan ten eenemale onaannemelijk was.

Tevens echter voegden we er bij, dat we geen oogenblik de verwachting koes terden, dat de Synode der kerken, die eerlang te Middelburg daagt, dit Rapport in zijn C& nchisiën zou overnemen.

Veeleer spraken v/ö de verwachting uit, dat de Synode ook dit Rapport ter zijde zal leggen, en daarna voor de derde maal misschien een zeker aantal Deputaten zal in last geven een meer .bevredigend plan te ontwerpen.

De loop dien deze zaak op de Classen en Provinciale Synoden nam, heeft ons in die verwachting niet teleurgesteld.

Op bijna alle Classen, zonder onderscheid van schakeering, is duidelijk uitgesproken, dat men dit Rapport niet beschouwen kon, als zijnde daarin de ware oplossing aan de hand gedaan.

Zelfs had vétsShil van herkomst der kerken op deze zienswijze blijkbaar zdogoed als geen invloed.

Ook toch in die Classen, waar de kerken in overgrootg meerderheid uit de vroegere «Christelijke Gereformeerde kerk", herkonistig zynj verklaarde men zich bijna overal in gelijken geest.

Zij die het verst gingen betuigden zelfs meermalen nog meer sympathie voor de denkbeelden van de minderlieici der Deputaten dan voor het Rapport zelf.

Mag nu verwacht worden, dat deze gezindheid der onderscheiden Classen zich dok op de Synode zal afspiegelen^ dan is nu reeds éodgdèd als niet zekerheid te zeggen, dat dit Rapport nieè doorgaat.

Van be.lang. is het pok, dat Prof; Rutgers op den Jaardag te Leeiiwai'dë.a da vraag zal bespreken, in hoever de gedane voorstellen vdof. de Vri|e Universiteit als Universiteit al dan niet aannemelijk j^ijri, ' Natuurlijk beslist dit de zaak niet.

Want wel mag een Universiteit als zoodanig ÜitspteKen; wat haar als Universiteit al dan niet geoorloofd is, zóndefdat dit de kerken als zoodanig verhindert, om te oordeelen wat haar pUcht en roeping eischt.

Maar toch voelt ieder, dat^ waar men beiderzijds beweert Van de Gereformeerde beginselen uit te gaan, en uit kracht van de Gereformeerde Belijdenis te handelen, het antwoord van de zijde der Kerken en van de zijde der Universiteit in hoogere eenheid moet worden opgelost.

Practische overwegingen mogen tijdelijk zeker gewicht in de schaal werpen, maar ze zijn duurzaam nooit richtsnoer voor wie als deugdelijk Gereformeerde niet kan rusten, eër hij ook met zijn besef en met zijn denken is doorgedrongen tot het klare inzicht in de wederzijdsche verhouding van Kerk en School.

juist daaraan nu is liet bevorderlijk^ als men van beide zijden, én van de zijde der Kerk én van de zijde der School, zich steeds helderder uitspreekt.

Eerst zoo kontit men over en weer tot het klare inzicht van de bestaande tegenstellingen. Dit dwingt dan om af te dalen tot de beginselen, die het geding beheerschen-En eerst op die wijs mag men hopen, dat ér allengs een overtuiging zal opkomen, die hoog^r dan die tegenstellingen staat, ze daardoor kan'overzien, en ten slotte ze zal oplossen.

Al weigeren we dan ook met de Opportunisten mede te gaan, die liefst^ aan de bespreking der beginselen het zwijgen zouden opleggen, dit geven we volkoAen toe, dat het behoud - van het bestaande geboden is; zoolang de heldere, klare overtuiging van wat de beginselen eischen, niet tot het hart der Kerken is doorgedrongen. Geduld oefenen is hier plichtmatig.

Ë-n juist die pUchtmatigheid gaf ons de verwachting in, dat de Synode te Middelburg zich wel tweemaal bedenken zal, alvorens ze.< zonder gereed te zijn, den knoop gewelddadig doorhakt.

Braken onze kerken met de Wetenschap der heilige Godgeleerdheid, dan zouden ze breken met haar verleden, breken met haaf Gereformeerd karakter, breken met naam en roeping, en ontaarden in een zeirggnoegzame sekte, die zich in zich zelve opsloot. , rr ^

Denk san ons artikel Kastegeest.

En bedenkt men nti dat en te Amsterdam én te Kampe« ^e ^^^"''^'^/^ï, ^°^geleerde wetenschap zich 7^c> , ? ofcl ais eenparig uitspraken in een geest, die u «1 anderen kant^ uitwijst, dan hgt het tocr^ voor de hand, dat de kerken metterdaad rft«.as "" tot die breuke komen zouden, indien ^e, tegen het duidelijk en overeenstemmenu ad'vies van zoogoed als alle deskundigen, zoo bedenkelijken weg insloegen.

Onder dit gezichtspunt kunnen we er niet dankbaar genoeg voor zijn, dat we thans de dusgenaamde neigen inrichting" nog hebben.

Ware die er toch niet geweest, en had - alleen den strijd tegen Amsterdam ölc*.' aanbinden, dan ware metterdaad kuniieg -het gevaar groot geweest, dat de kerken zich tot het nemen van een evea noodlottig als heilloos besluit hadden laten verlokken.

Nu echter de mannen der »eigen inrichting" nog eer het te laat was, met een ernst die aangreep, en met een klaarheid die ieders oog verlichtte, zich in gelijken geest als Amsterdam uitspraken, nu zijn de kerken wakker geworden, en, zijn ze maar even wakker, dan sleept men ze niet mede.

Ja, we durven meer zeggen.

Die mannen onder ons, die, blind voor het ernstig gevaar, en zich op één punt star ziende — we gelooven gaarne volmaakt te goeder trouw — aan de kerken min gewenschten raad gaven, zijn door die kloeke daad van de mannen der »eigen inrichting" zelven onthutst geworden, en doen zich reeds de vraag, of ze ook te eenzijdig, of ze ook min juist oordeelden.

Niets meer dan deze stemming der geesten is noodig, om weer goede discussie mogelijk te maken, en "de baan te effenen die naar eenheid van inzichten leidt.

Zoolang men er een quaestie van Kampen tegen Amsterdam van maakte, was de strijd onheilig, ' kleinzielig, partijdig in hooge mate. Nu daarentegen Kampen en Amsterdam in trouwe naast elkander bleken te staan, en zoo onheilige tegenstelHng uit ons midden is weggenomen, kan de wisseling der gedachten weer vrij en ruim en ernstig en onpartijdig worden, en mag men hope koesteren, dat met veel geduld en veel broederlijken zin ook dit geschil, mits men niet ontijdig doorzet, geheel : in Gereforineerden geest en zin zal worden opgelost.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen