Uit de Pers.

Over de medewerking van de leden der kerk bij de regeling en uitoefening van het Kerkelijk Beheer schrijft de Friesche Kerkbode:

Moeilijker daarentegen is de vraag, welke rechten aan de gewone gemeenteleden Inzake het be heer moeten worden toegekend. De redenen, waarom een rechtstreeksche verkiezing der commissie van beheer door de gemeente niet kan en mag, zijn vroeger door ons uiteengezet en daarop komen wij dus niet terug De commissie van be heer moet, wat haar lastgeving betreft, geheel en uitsluitend afhankelijk zijn van den Kerkeraad en heeft in dat opzicht niets met de gemeente zelve uitstaande. Zij komt met de gemeenteleden in aanraking in zooverre zij de contributiën en gaven voor den kerkedienst int, zij kan op grond van haar kennis van den financieelen toestand den Kerkeraad aanraden de financieele lasten niet op te drijven. Maar zij heeft geen anderen souverein dan den Kerderaad, en zoowel haar amstelling als haar instructie heeft zij alleen aan den Kerkeraad als het wettige bestuurscollege der gemeente te danken Het spreekt wel van zelf, dat van een beroep door deze commissie van een Kerkeraadsbesluit op de gemeente, op Gereformeerd standpunt geen sprake kan zijn. Indien de com missie van beheer oordeelt, dat de Kerkeraad verkeerd handelt, kan elk lid dier commissie zich be roepen op de Classis als meerdere vergadering, maar een appèl van den kerkeraad op de gemeente is in het Gereformeerd Kerkrecht ondenkbaar.

Intusschen neemt dit alles niet weg, dat het beheer daarom niet buiten de gemeente mag omgaan en de gemeenteleden wel degelijk in de beheerszaken moeten gekend worden. Alleen maar. niet de commissie van beheer, maar de Kerkeraad heeft in dat opzicht met de gemeente raad te plegen. De Kerkeraad is en blijft de eigenlijke voer er van het beheer, en hij heeft, juist omdat hij ook in dat opzicht de gemeente vertegenwoor digt, te zorgen, dat de gemeente ook in de be heerszaken gekend worde. De gewoonte, die nog veelal bestaat, om de beheerzaken geheel buiten de gemeente om te behandelen, werkt in menig opzicht verderfelijk. Niet alleen neemt daardoor de belangstelling der gemeente af en komt het daarvandaan, dat de giften verminderen, maar wat erger is, menige Kerkeraad heeft door leeningen en hypotheken aan de gemeente lasten opgelegd, die niet te dragen waren, en die stellig zouden zijn uitgebleven, wanneer de gemeente eerst geraadpleegd was geworden. Een leening te sluiten, om een nieuwe kerk te bouwen of de pastorie te ver fraaien, legt niet alleen het thans levende, maar ook de toekomende geslachten ernstige verplichtingen op. Indien de Kerkeraad weet, dat de draagkracht der gemeente groot genoeg is en de gewone inkomsten voldoende zijn om de door zulk een leening vermeerderde uitgaven te bestrijden, dan kan de Kerkeraad desnoods buiten de gemeente om handelen Maar wanneer dit niet het geval is, en door zulk een leening wel degelijk de uitgaven de inkomsten zullen overschrijden, dan dient de Kerkeraad althans overleg met de gemeente te plegen, opdat de gemeente wete^ welke lasten zij voortaan op zich neemt.

En wat geldt van buitengewone uitgaven, die gedekt moeten worden door ieeningen en hypothe ken, geldt feitelijk van het sïehcele beheer. Ook bij het beheer moei .i • o.g; : .i-jhe band tusschen den Kerkeraad en do gemeente uitkomen; en gevoeld worden door de gemeente, dat de kerkeraad haar vertegenwoordiger is. Het reglement, door de Synode als concept voorgesteld schrijft daarom voor, dat de Kerkeraad de begrooting voor het volgende jaar niet zal vaststellen dan tna de gemeente gehoord te hebben''^ en evenzoo dat de rekening o\er het afgeloopen jaar eerst door den Kerkeraad zal worden goedgekeurd «nadat de gemeente gehoord is". Men ziet, dat de Synode dus ver genoeg gaat in het toekennen van invloed adn de gemeente. Niet alleen de verantwoording van het gevoerde beheer, maar zelfs de begrooting van de uitgaven, die gedaan zullen worden, moet ter kennisse der gemeente gebracht opdat deze mogelijke bezwaren aan den Kerkeraad ter kennis kunne brengen en, indien de Kerkeraad met die bezwaren geen rekening houdt kunne klagen bij de Classis.

Hoe nu dit shooren der gem.eente" moet plaats vinden, omschrijft de Synode niet Het woord is een vaststaande term in ons Gereform. Kerkrecht en wordt altijd gebruikt om de medewerking der gemeente aan te duiden. Voor dit «hooren der gemeente" vaste regels te geven is moeilijk, omdat veel afhangt van plaatselijke omstandigheden en de toestand niet overal gelijk is. Maar wel kan vooreerst negatief uitgedrukt wat het niet is Het shooren der gemeente" wil met zeggen, dat de gemeente saamkomt om met stemmen meerderheid de begrooting of de rekening en verantwoor ding goed te keuren. Dan zou de gemeente zelf het beheer uitoefenen en de kerkeraad ophouden het bestuurscollege te zijn. Het recht van goed keuren en vaststellen behoort aan den Kerkeraad te verblijven, maar de gemeente moet in deze zaak vooraf gekend, «gehoord" worden. Het mag dus niet buiten de gemeente omgaan De publieke zaak, de zaak die allen aangaat, moet ook publiek worden behandeld. De Kerkeraad moet daarom niet alleen zorgen, dat allen het weten, maar ook een open oor hebben voor aanmerkingen, klachten enz van de gemeenteleden. Het komt ons daarom voor, dat de gewoonte die veelal gevolgd wordt, om de .boeken enz. ter inzage voor de gemeente te leggen in de kosterij en dan wanneer niemand gekomen is om deze boeken in te zien, te verklaren, dat de gemeente sgehoord" is, en niemand bezwaar heeft ingebracht, niet goed is. Het deponeeren ter griffie is niet alleen in de Tweede Kamer, maar ook in ons kerkelijk leven een vorm om lastige quaesties te begraven. En het mag er den Kerkeraad niet om te doen zijn, om dit «hooren der gemeente" zoo in te richten, dat de gemeente er toch buiten blijft, maar het streven van den Kerkeraad moet juist wezen om de belangstelling der gemeente in deze zaak op te wekken. En wie maakt een aparte wandeling naar de consistorie kamer of koster, om daar in dikke folianten eens na te snuffelen, hoe het beheer gevoerd is of gevoerd zal worden? De praktijk heeft het overal geleerd: op deze wijze komt er geen een.

In kleinere gemeenten, waar het eenigszins mogelijk is, zoaden wij daarom zeer beslist aanraden, dat de Kerkeraad èn bij het vaststellen der begrooting èn bij de goedkeuring van het gehouden beheer de stemgerechtigde leden samenriep .Te veel moeite kan dit niet opleveren, want de Kerkeraad kan deze samenkomst houden na afloop van de weekgodsdienstoefening in den winter en dan vervalt alle bezwaar aan het saamroepen van een gemeen telijke bijeenkomst voor een afzonderlijk doel ver bonden In deze vergadering kan de Kerkeraad de leden dan op de hoogte stellen van het beheer, vragen beantwoorden en mogelijke klachten ter harie nemen.

In grootere gemeenten, waar in meer dan een kerkgebouw dienst gehouden wordt, kan deze regel natuurlijk niet worden opgevolgd Maar ook daar bestaat toch wel degelijk de mogelijkheid om de gemeente in het beheer te doen meeleven IQ enkele Kerken is de gewoonte reeds inheemsch geworden, om telken jareper gedrukt schrijven aan alle gemeenteleden kennis te geven van den financieelen toestand. Dit is metterdaad in grooiere Kerken de eenige practische oplossing. De Kerke raad moet niet afwachten of de gemeenteleden in de kosterij komen, maar dient bij ieder gemeentelid aan huis een verslag te brengen van den toe stand der geldelijke middelen. Zoo eerst weet ieder gemeentelid, welke verplichtingen hij heeft en kan hij uit den staat van ontvangst en uitgaaf nagaan of hij werkelijk genoeg geeft voor den dienst des Heeren of dat zijn bijdrage nog klimmen moet Op zulk een wijze kon voorkomen worden, dat telkens van den kansel, ten aaahoore van ieder, die toevallig in de kerk is, moet geklaagd worden, dat de gemeente te weinig geeft, dat de kas uit geput is, dat er extra collecten moeten worden gegeven Het kwaad schuilt niet daarin, dat de leden der gemeente niet geven willen — de tekorten worden immers altijd weer gedekt? — maar dat de menschen niet weten, wat er noodig is Bij het losmaken van de koorden der beurs is een voortdurende prikkel noodig, en^die prikkel bestaat juist daarin, dat de gemeente verneme, hoe het met haar financiën staat.

De Kerkeraad zende daarom in grootere Kerken zulk een gedrukt verslag rond, maar meene niet, dat daarmede de gemeente «gehoord" is Zij is dan alleen ingelicht. De Kerkeraad heeft daarom in de tweede plaats, nadat dit verslag allen bereikt heeft, publiek van den kansel af bekend te maken plaats en tijd, waarop de Kerkeraad, of een Commissie uit zijn midden, zitting zal houden, om de gemeenteleden, die bezwaren hebbe», »te hooren." Eu dat «hooren" geschiedt niet pro forma, om nu straks trots alle ingebrachte bezwaren, toch zijn weg te gaan, maar hebbe tot resultaat, dat de bezwaren, voor zooverre zij gegrond zijn, ondervangen worden en de gemeenteleden aldus zelf tot het besef komen, dat de Kerkeraad hun medewerking en critiek niet afkeurt, maar eer van harte begeert.

Hoofdzaak is en blijft, dat de Kerkeraad zelf toone met de gemeente te willen rekenen, en dat niet de houding worde aangenomen van een preutsch college, dat zich ja goed houdt, maar eigenlijk over elke critiek uit de gemeente uit zijn humeur is, en den klager met een Jantje van Leiden afscheept.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen