Buitenland.

Duitschland. Twee religiën?

In de Evangelische landskerken is de kerkelijke strijd sedert jaren brandende. Maar nu wordt de vraag geopperd: is het niet, dat twee religiën in den boezem der kerk om den voorrang kampen f De Gereformeerde Kerk en de Luthersche Kerk hebben ieder een "afzonderlijk type, maar men kan niet zeggen dat zij twee verschillende religiën vormen? Daar op den duur een huis dat tegen zich zelf verdeeld is, niet kan bestaan, en wijl men in kerkelijke kringen overtuigd is, dat men op den duur kerkelijk niet in een toestand van onwaarheid mag blijven verkeeren, zoo is de vraag: hebben de mannen van links een andere religie dan de mannen van rechts? En is het, als deze vraag toestemmend moet beantwoord worden, niet zaak, dat zij, die van verschillende religie zijn, uit elkander gaan ?

Sommigen stuiven dadelijk op, wanneer deze vraag gesteld wordt. Het zijn de mannen'van links, die weten, dat hetgeen zij denken, willen en drijven, niet in staat is eene kerk te formeeren en in stand te houden. Daarom zijn zij bang voor een breuk met de Kerk. De moderne predikant Traub en zijn vrienden zijn er tegenwoordig op uit om eene scheiding van Kerk en Staat te bepleiten slinks herum" (van den linkschen kant). Deze scheiding zou daarop uitloopen, dat de Staat bleef zorgen dat de Kerk middelen van bestaan ontvangt, dat den predikanten gewaarborgd wordt te leeren wat zij verlangen, terwijl de booze mannen van rechts, die niet willen erkennen, dat de linkschen dezelfde rechten hebben als de rechtsehen, tot die erkenning zullen moeten gedwongen worden. Men wil dus eigenlijk een vrije Kerk die van den Staat geld krijgt voor haar onderhoud, en die het moet vrij staan alle rechzinnige elementen als kerkverwoestend uit haar midden te verwijderen, zoodra zij niet erkennen, dat de twee richtingen in één kerkverband behooren saamgebonden te zijn.

Nu is het uit de geschiedenis gebleken, dat de Lutherschen en de Gereformeerden, als twee onderscheidene typen van religie vertegenwoordigend, ook twee onderscheiden Kerken moesten vormen. En zou men dan kerkelijk kunnen samenwonen, als men eigenlijk twee verschillende religiën blijkt toegedaan te zijn ?

Is het te 'eel gezegd, als men van twee religiën spreekt ? Waneer men den tegenwoordigen kerkelijken strijd nagaat, is het niet twijfelachtig, welk antwoord hierop dient gegeven te worden. Het jammerlijke en ellendige dat de strijd over de afzetting van den Keulschen predikant Jatho heeft medegebracht, ligt nog versch in het geheugen. Dr. Kaftan, een autoriteit op kerkelijk gebied, deelt een en ander mede hetgeen hij zelf mede doorleefd heeft. sEr was een man, zoo schrijft hij, die aan geen God geloofde, die het twijfelachtig vond of er-wel een eeuwigheid bestaat, die een eeuwigheid in elk geval niet begeerde, die geen Heiland kende en ook niét noodig had, die echter desniettegenstaande de aanspraak deed gelden, dienaar van de Kerk van Jezus Christus te zijn. Ten slotte wordt deze, nadat men dikwijls te vergeefs getracht had een conflict te voorkomen, door het verantwoordehjk bestuur zijnef Kerk afgezet, waarbij men hem een rijk levensonderhoud bleef waarborgen. Daartegen sprótesteeren» een aantal predikanten, die tot een andere landskerk behooren, en wel „in naam van het Evangelie". Zij die den predikant verwijderd hebben, moeten het verwijt hooren, dat zij „geheel verstandeloos" zijn; men spreekt zelfs van „Goddeloosheid", en beweert dat die man „Het ambt" volgens „een recht dat door menschelijke kortzichtigheid en ongeloof geschreven werd", ontnomen werd. Kan het erger ?

Maar men zou kunnen beweren, dat zulke uitdrukkingen in de hitte van den kerkelijken strijd aan de pen ontsnapt zijn, en dat men er straks spijt van heeft, als de kruitdamp van het slagveld is opgetrokken, dat zulke scherpe en bittere woorden gebruikt zijn. Doch ook van de andere zijde kan men aannemen, dat hetgeen in tijden van strijd en beroering losgelaten wordt, - eerst in het hart geweest is vóór men het kon uiten.

Toch zal het goed zijn, het antwoord op de vraag, of de mannen van rechts en die van links een verschillende religie hebben, niet alleen te zoeken in woorden en daden, welke uitgelokt werden door den verbitterenden strijd.

Beter is het, dunkt ons, de vraag te stellen: wat leeren zij die niet aan Jezus Christus als Zaligmaker van zondaren vasthouden ? Zij gaan in zake de religie niet uit van Gods Woord, maar van het Godsbewustzijn in den mensch; zij zoeken helderheid in zake de religie door de geschiedenis der religie, door vergelijking der religiën, door psychologie der religie. Hun uitgangspunt is dus gansch anders dan dat van hen, die Gods Woord als bron voor de zaligmakende genade Gods erkennen.

Hiervan begint men in Duitsche geloovige kringen overtuigd te worden. Van lieverlede zal men tot de erkentenis moeten komen, dat men van de mannen van links veel verder verwijderd staat dan van de Roomschgezinden, met wie men niet kerkelijk zou willen saamwonen. Het zal echter de vraag zijn, of de geloovige elementen krachtig genoeg zullen zijn om het veld in de Kerk te behouden, of dat zij genoodzaakt zullen zijn, in Gemeinschaften zich terug te trekken.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen