'Hier leert de natuur ons zelf den weg' - pagina 139

wederopbouw en toekomstplannen. de jaren 1945-1965

138

de bestaande interesse ervoor dat er nu wel voortvarend van start kon worden gegaan. Al tijdens de oorlog waren er plannen gemaakt voor het ontwerp van een synchro-cyclotron bij Philips. In 1948 werd het Instituut voor Kernfysisch Onderzoek (iko) opgericht, dat gefinancierd werd door fom. In de Watergraafsmeer in Amsterdam werd in 1949 het door Philips gebouwde cyclotron opgesteld.22 Sizoo werd secretaris van het curatorium van het iko, waarmee sindsdien door het natuurkundig laboratorium van de vu ook werd samengewerkt.23 Overigens was Sizoo niet alleen bij fom en het iko, maar ook bij andere organisaties die in deze periode ontstonden, betrokken. Zo was hij van 1946 tot 1947 lid van het eerste curatorium van het Mathematisch Centrum, bestuurslid van de Stichting voor fundamenteel medisch en biologisch onderzoek, lid van de Commissie voor radioactieve eenheden en standaarden en lid van de Staatscommissie voor de reorganisatie van het Hoger Onderwijs. In opdracht van de regering reisde hij in de eerste naoorlogse jaren onder meer voor overleg naar Berlijn, Londen, Parijs en Moskou.24 Na de Tweede Wereldoorlog werd door veel landen gewerkt aan het opzetten van zogenaamde ‘defensieresearch’, wetenschappelijk onderzoek gericht op het ontwikkelen van techniek ten behoeve van militaire toepassingen. In Nederland werd een dergelijke Rijksverdedigingsorganisatie (rvo) in 1946 opgericht en ondergebracht bij tno; Sizoo werd in 1947 de eerste voorzitter van het bestuur van de organisatie. Door rvo-tno werden verschillende laboratoria gesticht voor wetenschappelijk onderzoek. Later zou Sizoo ook betrokken zijn bij de oprichting van een navo-instituut ten behoeve van de luchtverdediging.25 Sizoo zei later over de beweegredenen voor de oprichting van al deze organisaties: ‘Iedereen had in 1945 het gevoel dat er meer georganiseerd moest zijn’,26 een idee dat voortkwam uit het onbehagen over de rol van de universiteiten voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog, waarin ze zich teveel een ‘ivoren toren’ zouden hebben betoond. Men was meer bereid de wetenschap in dienst te stellen van de samenleving en de wederopbouw van het land en ‘georganiseerde wetenschap’, zoals die tijdens de oorlog had plaatsgevonden in Amerika, leek hiervoor noodzakelijk. Verschillende universiteiten konden in de jaren vijftig weer eigen versnellers aanschaffen en zo kwam het kernfysisch onderzoek in Ne-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen