De beteekenis van het leerstuk der oorspronkelijke gerechtigheid voor de godgeleerde zedekunde - pagina 14
Rede bij de aanvaarding van het ambt van buitengewoon hoogleeraar aan de Vrije Universiteit te Amsterdam
i6 het bewijs v a n de j u i s t h e i d dier
resultaten
te laten, gelijk de m e -
c h a n i c a doet met de s t e l l i n g e n der w i s k u n d e . I n b e t r e k k i n g tot de d o g m a t i e k dus a f h a n k e l i j k e blijft
de
godgeleerde
zedekunde
o o k p o s i t i e v e wetenschap.
die
met
ons
wetenschap,
leerstuk
rekent,
N i e t slechts haar subject o n t v a n g t zij,
m a a r o o k haar object, de agenda zijn haar g e b o d e n . D e z e d e k u n d e toch
die zelf haar subject zoekt i n de p h a e n o m e n a l e
wereld
moet
daar o o k de agenda, de n o r m v o o r d e z e d e l i j k e h a n d e l i n g e n
zoe-
ken.
H e t z i j m e n deze n o r m nu z o e k t m e t a p h y s i s c h uit het zijnde,
o f a n t h r o p o l o g i s c h uit de menschelijke n a t u u r , het
oog
op
een
zeker
gesteld
doel
of teleologisch met
(hedonisme,
eudaimonisme,
utiliteit, e g o ï s m e o f a l t r u ï s m e ) , o f e i n d e l i j k i m p e r a t i v i s c h m a a r niet d o o r G o d — altijd z a l deze n o r m subjectief b l i j v e n . G e l u k is, o m iets te n o e m e n ,
voor alle
niet hetzelfde en zelfs d e
kategorische
imperatief w e r k t o n d e r s c h e i d e n i n v e r s c h i l l e n d e i n d i v i d u e n . D e z e g o d g e l e e r d e z e d e k u n d e ziet z i c h echter de a g e n d a
geboden
in de S c h r i f t , i n G o d s wet, gelijk die i n de t i e n g e b o d e n is s a a m gevat e n g e s p r e i d l i g t d o o r heel de S c h r i f t heen. D e z e zedewet, dit m o r a a l p r i n c i e p , is de geopenbaarde w i l G o d s , d a a r i n l i g t de objectiviteit.
Hoe
nu
het
bewustzijn
hooge
i n d e n z e d e l i j k e n agens i n
v e r b a n d met die a g e n d a v o o r en n a d e n v a l , v o o r en n a de bekeering
werkt,
wat
d e l e n , leert de verband leerde
dus
geloofd
d o g m a t i e k en
moet
de
te plaatsen tot deze credenda. zedekunde
worden
zedekunde
o m g o e d te
heeft
Alleen
is i n w a a r h e i d t h e o l o g i s c h ,
de
zulk de
han-
agenda in een
godge-
andere
is
dat
in s c h i j n , d o c h i n wezen p h i l o s o p h i s c h . D e p h i l o s o p h i e als speculatieve wetenschap t o c h v i n d t i n het spieg e l b e e l d dat de w e r e l d der verschijnselen i n haar b e w u s t z i j n werpt, de bouwstoffen w a a r u i t zij d o o r m i d d e l v a n de m e n s c h e l i j k e voor
haar
het
hoogste
criterium
k w a a d , — het g e b o u w harer k e n n i s De
theologie
als
positieve
van
waar en v a l s c h ,
rede,
g o e d en
optrekt.
wetenschap
trekt
daarentegen
zelf
geen g e b o u w v a n k e n n i s o p . D e afdruk v a n de v o l k o m e n e n dus geordende vindt
ze
k e n n i s , die G o d v a n Z i c h z e l f en v a n de w e r e l d —
zij
het
heeft,
o o k slechts ten deele, dat is v o o r z o o v e r tot
G o d s eer en 's m e n s c h e n z a l i g h e i d n o o d i g is — i n de S c h r i f t . O m dus t h e o l o g i e , d . i . G o d s kennis te b l i j v e n , heeft zij dezen e k t y p i schen
bouw
in
zijn s a m e n h a n g
w e r d te beschrijven.
te d o o r z i e n en w a t dus d o o r z i e n
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van vrijdag 19 september 1890
Inaugurele redes | 38 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van vrijdag 19 september 1890
Inaugurele redes | 38 Pagina's