Omvang en invloed der Zuid-Nederlandsche immigratie van het laatste kwart der 16e eeuw - pagina 29

OMVANG

EN

INVLOED

DER

ZUID-NED.

IMMIGRATIE.

27

ten vrij zou zijn, met Jacques de Velaer, die uit de Sinjorenstad afkomstig was, en Isaac Ie Maire, den oud-Doorniker, ook twee noord-nederlandsche hoofden over de te ondernemen vaarten en de af te sluiten handelstransacties zonnen. En van eenige kleinere, op andere deelen der wereld zich richtende maatschappijen bleek hetzelfde: in stee dat het zuid-nederlandsche element zonder uitzondering de motor was, liet het zich omgekeerd zoo goed als geheel tevergeefs zoeken ). Moeten we nu hieruit niet een algemeene conclusie trekken en zeggen: maar dan is de beteekenis van het vreemdelingenelement voor handel en zeevaart ook altoos vrijwel overschat? Zeker: bedoeld onderzoek heeft alleen den toestand te Amsterdam nagegaan. En behalve daar zagen het eind der 16e en het begin der 17e eeuw ook nog in drie andere centra verschillende handelscompagnieën opkomen. In Zeeland, Rotterdam en Delft ). Onbelangrijke misschien ? Allerminst. Compagnieën met stichters en leidslieden van eerste reputatie! Denkt slechts aan mannen als Balthazar de Moucheron te Middelburg en Hans van der Veken aan de Maas ). Maar is er grond om aan te nemen, dat het uitgewekenen-element daar wèl een overwegende plaats zal hebben ingenomen? Ik geloof van niet. En zulks vooral om deze reden: dat de Zuid-Nederlanders dan sinds kort toch eigenlijk wel heel veel veranderd hadden moeten zijn bij vroeger. Hebben zij vóór hun komst naar het Noorden ooit zulk een driftige handelsliefde aan den dag gelegd, als ter verklaring van hun stuwkracht direct na dien toch beslist noodig 1

2

3

L

) E . T . KUIPER, De betekenis van de Vlamingen en Brabanders voor onze beschaving en handel in 't laatst der 16e eeuw, in Tijdschrift voor Geschiedenis, Landen Volkenkunde, Jrg 30 (1915), bldz. 1 vv. *) S. VAN BKAKKi., De Hollandsche Handelscompagniën der 17e eeuw ('s-Grav. 1908), bldz. 4, 8, 9. De namen van de eerste bewindhebbers dezer niet-amsterdamsche maatschappijen zijn te vinden bij J. K . J. DE JONGE, De opkomst van het Nederlandsche Gezag in Oost-Indié, D. I ('s-Grav. 1862) bldz. 112, 117, 119, 121, 124—126, 129. Een groot gemis is 't dat een bron, als J. E . ELIAS, De Vroedschap van Amsterdam (Haarl. 1903/5) voor de kooplieden- en regentenfamilies der hoofdstad is, voor deze andere handelscentra ontbreekt. s

) Over dezen zie E . WIERSUM, Johan van der Veken, koopman en bankier te Rotterdam (1583—1616) in Handelingen en Mededeelingen van de Maatschappij de\ Nederlandsche Letterkunde 1911/12 bldz. 165 vv.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen