Psychiatrie en wereldbeschouwing - pagina 15

15 over het verleden, of de wensch iets te bereiken, niet restloos v e r k l a a r d , aangezien deze op zichzelf nooit de u i t d r u k k i n g v a n een gestoorde psychische functie zijn, doch samenhangen met de intentioneele inhouden v a n belevingen. U i t w e n d i g e levensomstandigheden mogen affectreacties en schemertoestanden veroorzaken, heftige emoties mogen storend i n w e r k e n op de biologische functies, naast dit alles bestudeert de psychiater thans ook den i n h o u d v a n het psychische gebeuren zelf. H i e r r a a k t hij de belangrijke v r a a g , of het schuldgevoel v a n den melancholicus alleen een gevoel en niet ook een s c h u l d aanduidt; of het minderwaardigheidsbeleven v a n den mensch slechts een psychisch proces is, of ook op m i n d e r w a a r d i g h e i d wijst. Zoo graaft de psychiater bij de neurosenbehandeling diep i n de levensgeschiedenis v a n den mensch: de h i s t o r i a m o r b i wordt een biographie. Zoo w o r d t de belangstelling verschoven v a n de biologisch-functioneele v r a a g s t e l l i n g n a a r de psychologische hermeneutiek. H e t zijn met name Nietzsche en F r e u d geweest, die de aandacht v a n den psychiater hebben gericht op de i n n e r l i j k e levense r v a r i n g . H o e w e l dit als w a a r d e v o l wordt geprezen, stuit deze nieuwe r i c h t i n g toch steeds op veel weerstand. E n deze r i c h t z i c h hoofdzakelijk tegen de wijze, waarop de gegevens worden gewaardeerd en v e r w e r k t i n een metaphysisch systeem. De algemeene beteekenis v a n de psychoanalytische r i c h t i n g u i t z i c h dan ook d a a r i n , dat ze, hoewel oorspronkelijk alleen bedoelend nerveuze stoornissen op een nieuwe wijze door dieptepsychologische behandeling te genezen, ons thans plaatst voor inzichten, die l i g g e n op de gebieden v a n godsdienst en wereldbeschouwing. M e n neme bijvoorbeeld het volgende principieele probleem, dat voor ons i n den samenhang v a n dit thema v a n belang is en dat i k g r i j p u i t het complex v a n de vele vragen, die h i e r op dit t e r r e i n l i g g e n . I n de psychoanalyse worden begrippen als m i n d e r w a a r d i g h e i d , schuld, r e l i g i e , die een psychische werk e l i j k h e i d beteekenen en als zoodanig de r i c h t i n g v a n het psychisch gebeuren bepalen, getransformeerd i n een topisch-dynamisch-energetisch systeem. Zoo sluipt i n de hedendaagsche medische psychologie onder l e i d i n g v a n F r e u d een mythologische zienswijze binnen, w a a r v a n de beteekenis niet aanstonds w e r d herkend. M e t a l de appreciatie voor het waardevolle i n de systematische v e r d i e p i n g v a n de i n d i v i d u e e l e l e v e n s e r v a r i n g der p a t i ë n t e n v r a g e n we ons met W e i z s ä c k e r ernstig af, of niet de medische wetenschap z i c h vernedert, wanneer ze de m e r k w a a r d i g e mechaniseering der Weensche school aanvaardt en meewerkt a a n de t r a n s c r i p t i e v a n den levensernst der i n n e r l i j k e e r v a r i n g i n een biologische d y n a m i e k v a n instincten. I n d i e n de p s y c h i a t r i e begrippen als schuldbesef, m i n d e r w a a r d i g heidsgevoel, religieuse waan, e.d. i n haar wetenschappelijken a r b e i d opneemt, moet ze deze h u n werkelijke waarde laten behouden en bovendien onderzoeken, of ze deze begrippen v o l -

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen