1918 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 19

n Om het hier gezegde te bewijzen, dienen we lerpsyc o og e. ^^ ^^ ^^^^ ^^ daar, waar zich het psychische in het organisme het meest opmerkelijk uit, dus in waarneming, handeling, ervaring en geheugen bij het dier, het instinkt de gewenschte verklaring kan geven^ waarbij dan tevens een nadere definitie van het instinkt verkregen kan worden. Dan eerst kan worden nagegaan of ook de andere verschijnselen, met name de ontwikkeling uit het ei, de erfelijkheid en het ontstaan der soorten als uitingen van instinkten kunnen worden opgevat. De dierpsychologie is dus het natuurlijke uitgangspunt van ons onderzoek. Het zal aan velen niet onbekend zijn, dat de dierpsychologie van thans iets anders is dan voor 50 jaar. In den tijd van DARWIN, ROMANES en BREHM bestond de dierpsychologie eenerzijds in een vermenschelijkende beschrijving van handelingen der dieren, waarbij, vooral aan de hand van de vvcarnemingen en opmerkingen van leeken een voortdurende tendens bestond om in de anecdotisch ingekleede verhalen bewijzen bijeen te brengen voor het verstandelijk oordeel, het fijn gevoel der dieren. Daarnaast en ten deele als reactie ontwikkelde zich een dierpsychologie, die de verschijnselen van het dierlijk leven tot reflexen en samenwerking van reflexen trachtte te herleiden en uitliep op een volkomen ontkenning van eenig psychisch leven in het dier, of althans een psychisch leven slechts aannam als bijkomstig resultaat van materiëele werkingen. Met recht werd de dierpsychologie in deze vormen dan ook niet hoog aangeslagen en zoowel door psychologen als door physiologen als dilettantisme beschouwt. Thans echter ontwikkelt zich de dierpsychologie onder invloed vooral van de Amerikaansche onderzoekers (MORGAN, THORNDIKE, YERKES, WASHBURN, HOLMES e.a.) en eenige Fransche, zooals PIÉRON en BOHN en in Oostenrijk van K. C. SCHNEIDER in een geheel andere richting. In de eerste plaats erkenden bijna allen zonder onderscheid, dat het psychische leven bij het dier volgens de psychologische methoden moet worden onderzocht en niet als physiologische processen beschreven kan worden. De opvatting van instinkt handelingen als zijnde gecompliceerde reflexen wordt dan ook gemakkelijk weerlegd. 1. Instincten in engeren zin. Beschouwen we eenige z.g. instincten in engeren zin nader en

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen